نام پژوهشگر: سعید جنامی

تأثیر تحولات اخیر مصر بر روابط سیاسی آن کشور با آمریکا درسال2011
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  سعید جنامی   طاهره ابراهیمی فر

تحولات مصر به عنوان مادر جنبش های نوین عربی شناخته می شود. با آنکه این تحولات پس از سقوط حکومت دیکتاتوری تونس رخ داد اما به دلیل جایگاه و نقش سوق الجیشی مصر و نقش کلیدی که این کشور و حکومت آن در معادلات خاورمیانه دارد، نقطه عطف به حساب می آید و این تحولات به عنوان بزرگ ترین نماد تحول در تولد خاورمیانه جدید ثبت شده است. مصر به عنوان یک بازیگر ژئوپلتیک محور، کلید ایجاد یا تغییر توازن استراتژیک در خاورمیانه و آفریقای عربی است و تغییر در نوع و ماهیت نظام سیاسی این کشور، به مثابه تغییر در توازن استراتژیک و متعاقبا تغییر در ترتیبات امنیتی و مناسبات سیاسی منطقه خواهد بود.فساد سیاسی حکومت ، عدم گردش قدرت در میان نخبگان ، روابط دوستانه با آمریکا و اسرائیل ، سرکوب هر گونه انتقاد به حکومت و شکاف میان نسل ها مشروعیت نظام مبارک را به زیر سوال برد. روابط خارجی مصر پس از تحولات اخیر ، در چارچوبی قرار می گیرد که با نظام مبارک دارای اختلافهای متفاوت است. زیرا اراده عمومی مردم حفظ استقلال سیاسی مصر در برابر ابرقدرت هاست. اما آیا این تقابل و تغییر در روابط مصر منجر به قطع روابط با آمریکا می شود یا خیر؟ برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که تحولات نوین مصر آغازی است بر یک پایان و آن پایان عصر آمریکا در خاورمیانه است.برخی دیگر قطع روابط با آمریکا را تنها راه استقلال سیاسی مصر می دانند. برخی از کارشناسان ، حفظ روابط با آمریکا را اساس سیاست خارجی مصر پس از تحولات اخیر می دانند. عده ای معتقدند که آمریکا مانند تحولاتی که در دهه گذشته به وقوع پیوسته، مانند یازده سپتامبرومبارزه با تروریسم، به گونه ای تلاش کرده که از آنها برای فرصت سازی استفاده کند.عده ای دیگر ازکارشناسان معتقدند که آمریکا امنیت و منافع ملی خود را به گونه ای باز تعریف می کند که بتواند بر موج تحولات مصر سوار شود.به نظر می رسد روابط مصر و آمریکا از چارچوب ارباب – مشتری خارج می شود و در چارچوبی قابل فهم برای ملت مصر قرار می گیرد. آمریکا نیز با شناخت عوامل داخلی مصر سیاست خود را باز تعریف می کند.