نام پژوهشگر: سیامک سمولر

تأثیر اوقات روز بر تعادل ایستا و پویای مردان جوان تمرین کرده و افراد مسن سالم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کردستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  سیامک سمولر   سعید قایینی

بررسی کاربرد ریتم های زیستی یا شبانه روزی به عنوان علم کرونوبیولوژی شناخته شده است. کرونوبیولوژی، به صورت علم الگوهای ریتمیک در پدیده های زیستی تعریف شده است. در مدل آلمانی، کرونوبیولوژی، ماهیت الگوهای بیوریتمیک را بررسی نموده و زمان دهنده ها خوانده می شود. ریتم زیستی یا بیولوژیکی به هر گونه تغییر چرخه ای در سطح عملکرد بدن یا مواد شیمیایی بدن گفته می شود. ریتم های زیستی به دو دسته درونی یا درونزاد ، که توسط ساعت زیستی درونی کنترل می شوند مانند چرخه درجه حرارت بدن، و بیرونی با برونزاد ، که توسط همزمان سازی چرخه های درونی به وسیله محرکهای خارجی کنترل می شوند مانند چرخه های روز و شب و خواب و بیداری، تقسیم می گردند. ریتم های زیستی می توانند انواع مختلفی از جمله ریتم های 24 ساعته ، ریتم های درونزادی با دوره زمانی نزدیک به 24 ساعت، ریتم های شبانه روزی ، ریتم های 24 ساعته دارای همزمانی با چرخه شب و روز، ریتم های مادون 24 ساعته ، با فرکانسی بیشتر از ریتم های 24 ساعته، و ریتم های فرا 24 ساعته ، ریتم های بیشتر از 24 ساعت مانند دوره قاعدگی انسان داشته باشند. ریتم های 24 ساعته، ریتم های فیزیولوژیکی و رفتاری مانند چرخه خواب وبیداری، درجه حرارت بدن، الگوهای ترشحات بدن، فشار خون، ترشحات گوارشی، سطوح هوشیاری، زمانهای واکنش را در بر می گیرند. اعتقاد بر این است که ریتم های زیستی، به عنوان علائم و کلیدهای محیطی خارجی، قابلیت ورزشکار در تطابق با فصل ورزشی، تغییرات زمانی و روشنایی روز را تحت تاثیر قرار می دهند. نتایج تحقیقات کاربردی و آزمایشگاهی تا حدودی حاکی از این است که عملکرد ورزشی و پاسخهای داده شده به محرکهای ورزشی نیز تحت تاثیر ریتم های بیولوژیکی قرار می گیرند. اگرچه تاثیر اوقات مختلف روز بر اجزاء عملکرد ورزشی بخوبی نشان داده شده است اما تاکنون مشخص نشده است که آیا تعادل ایستا و پویا نیز در طی اوقات مختلف روز نوسانات وابسته به ریتم های شبانه روزی یا 24 ساعته دارند و آیا چنین نوساناتی، در صورت وجود داشتن، در بین افراد پیر و جوان متفاوت است یا خیر. تحقیق حاضر برای بررسی این موضوع، تعادل ایستا و پویای دو گروه از افراد مسن و جوان را در ساعتهای مختلف روز ارزیابی کرده و با هم مورد مقایسه قرار داده است. خلاصه نتایج بدست آمده: 1.در تعادل ایستا، چه با چشمان باز و چه با چشمان بسته، تفاوت معناداری میان عملکرد آزمودنی های جوان تمرین کرده در اوقات مختلف روز مشاهده نشد. 2.در حالی که اوقات روز تاثیر معناداری بر عملکرد آزمودنی های مسن در تعادل ایستا با چشمان بسته نداشت اما در مورد تعادل ایستا با چشمان باز این چنین نبود (047/0 p=) و مشاهده شد که این آزمودنیها، در مقایسه با ساعات دیگر، در ساعت 4 عصر از عملکرد تعادل ایستا با چشمان باز بهتری برخوردارند. کمترین زمان تعادل ایستا با چشمان باز، در این افراد در ساعت 8 صبح مشاهده شد. 3. اگرچه در تعادل ایستا با چشمان بسته، تفاوت معناداری میان دو گروه مشاهده گردید و افراد مسن در این مورد از عملکرد بهتری برخوردار بودند(0001/0 p=) اما چنین موردی در تعادل ایستا با چشمان باز مشاهده نشد(761/0 p=)، میان تاثیرات اوقات روز بر تعادل ایستا، چه با چشمان باز و چه با چشمان بسته، درآزمودنی های جوان تمرین کرده و مسن سالم تفاوت معناداری وجود نداشت. 4.در تعادل پویا، اگرچه آزمودنی های جوان از عملکرد بهتری برخوردار بودند (012/0 p=) اما در هیچکدام از دو گروه، تفاوت معناداری میان عملکرد در اوقات مختلف روز مشاهده نشد (103/0 p=). بدیهی است که میان تاثیرات اوقات روز بر تعادل پویای دو گروه نیز تفاوت معناداری وجود نداشته باشد(695/0 p=).