با نگاهی گذرا به آثار ادبی برجسته دنیا، می توان دریافت که پدیده ادبیات در هر منطقه ای همواره با تحولات سیاسی و اجتماعی همراه بوده اند. به عبارتی موقعیت و اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر اجتماع و مردم را به تصویر کشیده اند و این آثار پر مخاطب تر و فراگیرتر بوده اند.همانطور که از عنوان تحقیق نیز بر می آید در این رساله تأثیر وقایع و اتفاقات سیاسی و اجتماعی در دهه های چهل و پنجاه ایران بر رواج تئاتر آوانگارد (که در همان سال ها با ترجمه آثار نویسندگان بزرگی چون بکت و یونسکو و دیگران وارد ایران شد) و بالعکس بررسی می شود. این پژوهش شامل پنج فصل است که از بررسی روند آغاز ترجمه در ایران شروع شده و با پرداختن به علت و چگونگی ظهور سبک تئاتر نو در جهان و همچنین جایگاه این سبک در ایران سعی می کند که اطلاعات لازم در این خصوص را به خوانندگان ارائه دهد. در فصول بعدی اتفاقات سیاسی واجتماعی رخ داده در این دو دهه مهم از منابع تاریخی موجود آورده شده و وقایع ادبی با وقایع سیاسیو اجتماعی آن دوران در کنار یکدیگر قرار گرفته ئ تأثیرات آنها بر هم بررسی می شود. در فصل پایانی به نظریات اوژن یونسکو پرداخته شده و چگونگی کارگردانی نمایش مستأجر جدید در بخش عملی شرح داده می شود.