به منظور بررسی تاثیر اقلیم و پستی و بلندی در پیدایش خاک و فرایند های خاکسازی، خاک های ترانسکت رفسنجان - سرچشمه از نظر تشکیل، طبقه بندی، خصوصیات میکرومورفولوژیکی و کانی شناسی رسی در قالب یک ردیف پستی و بلندی و در شرایط رطوبتی اریدیک و حرارتی مزیک مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به حضور سازند زئولیتی در منطقه و هم چنین کارخانه ذوب مس در منطقه که باعث آلودگی خاک ها می شوند، بر روی کانی های زئولیتی سرچشمه، مطالعات کانی شناسی، میکرومورفولوژی و شیمیایی انجام گرفت. هفت پروفیل شاهد در طول برش مزبور انتخاب و مطالعات فیزیکی و شیمیایی، میکرومورفولوژیکی و کانی شناسی انجام گردید و در نهایت خاک ها توسط دو سیستم رده بندی آمریکایی (2010) و سیستم wrb(2007) رده بندی گردیدند. خاک ها در رژیم رطوبتی اریدیک قرار دارند و بنابراین در رده اریدی سول قرار گرفتند و فقط یکی از پروفیل ها (پروفیل شماره شش) به دلیل تکامل پروفیلی کم در رده انتی سول قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر، وجود کانی های پالی گورسکیت، ایلیت، کائولینیت و اسمکتیت را اثبات نمود. فرم های پوشش، هایپوکوتینگ و نادول های کربنات کلسیم و فرم های عدسی و صفحات در هم قفل شده گچ و هم چنین فرم پوشش رس در افق آرجیلیک، پدوفیچر های غالب خاک را تشکیل می دادند. هم چنین از خاک های منطقه مورد مطالعه، پراش اشعه ایکس گرفته شد که حضور زئولیت از نوع ناترولیت و شابازیت در سنگ زئولیتی و ناترولیت در خاک ها محرز گردید. پس از تعیین ظرفیت تبادل کاتیونی زئولیت خالص سازی شده، سطح کانی توسط اکسید آهن بهینه سازی گردید که ظرفیت تبادل کاتیونی آن نیز با 20 واحد افزایش از 2/69 در زئولیت خام به 2/89 در زئولیت پوشش دار شده رسید. به منظور بررسی تاثیر زمان بر روی ظرفیت تبادل کاتیونی زئولیت بهینه شده، بعد از شش ماه cec نمونه دوباره اندازه گیری گردید که ظرفیت تبادل کاتیونی با کاهش شدید در روش polemio& roads به 7/10 و در روش استات سدیم بهcmolckg-1 30 رسید .