نام پژوهشگر: بهاره بشیرگنبدی
بهاره بشیرگنبدی علی رضا کمکی
مقدمه: یادگیری و حافظه فرآیندهایی هستند که تا حدودی توسط شکل پذیری سیناپسی توجیه می گردند. اندوکانابینوئیدها یکی از سیستم های آندوژن هستند که این شکل پذیری را تحت تاثیر قرار می دهند. در مورد تداخل کانال های کلسیمی و سیستم کانابینوئیدی در شکل پذیری سیناپی ابهامات زیادی وجود دارد. در این مطالعه ما اثر تجویز حاد آگونیست گیرنده های کانابینوئیدی (win-55212-2) و آنتاگونیست آنها (am251) که به دنبال تجویز مزمن وراپامیل (بلوکه کننده کانال کلسیمی) صورت گرفته است را بر تست یادگیری احترازی غیرفعال (pa) در موش های صحرایی نر نژاد ویستار مورد بررسی قرار دادیم. مواد و روشها: در این مطالعه از موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار با وزن 250-200 گرم استفاده گردید. راتها با وراپامیل (25 mg/kg) (n=8) یا سالین(n=10) بعنوان حلال وراپامیل یک بار در روز (بصورت داخل صفاقی) به مدت 13 روز تیمار شدند و قبل از انجام تست pa یک تزریق تک دوز از سالین، وراپامیل ، am251 (1 mg/kg) (n=10) و یا win-55212-2 (1 mg/kg) (n=10) بسته به گروه حیوان مورد آزمایش صورت گرفت. دوگروه فقط تزریق تک دوز از am251 ((1 mg/kg) (n=10 یا win-55212-2 (1 mg/kg) (n=10) دریافت کردند. سپس تست یادگیری (acquisition) انجام می شد. تست بخاطرآوری (retrieval) 24 ساعت بعد از یادگیری صورت می گرفت. در این تحقیق، برای بررسی وجود تفاوت معنی دار بین گروهها از آزمون آنالیز واریانس (anova) و post-hoc متناسب داده ها (tukey) استفاده شد. در تمامی مراحل p<0.05 به عنوان سطح معنی دار بودن در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج این تحقیق حاکی از آن است که مصرف آگونیست کانابینوئیدی (win-55212-2) سبب کاهش حافظه گردیده است(p<0.01)، در حالیکه تزریق آنتاگونیست گیرنده های کانابینوئیدی (am251) حافظه را افزایش داده است(p<0.05). همچنین وراپامیل بعنوان بلوکه کننده کانال کلسیمی نیز باعث کاهش حافظ و یادگیری گردیده است. این تحقیق همچنین نشان داد که تجویز آنتاگونیست به دنبال تجویز مزمن وراپامیل از اثرات مهاری بلوکر کانالهای کلسیمی بر حافظه و یادگیری تا حدودی جلوگیری می نماید. بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که تزریق حاد آگونیست و تزریق مزمن وراپامیل سبب تضعیف تشکیل اعمال شناختی در تست pa رات های سالم می گردد و تزریق حاد آنتاگونیست نتیجه عکس روی حافظه دارد. همچنین یک تداخل بین کانال های کلسیمی و سیستم اندوکانابینوئیدی وجود دارد. بنظر می رسد که این اثرات مربوط به تغییر اندوکانابینوئیدها در ساختمانهای عصبی است که در فرآیندهای یادگیری و حافظه نقش دارند. کلید واژه ها: گیرنده cb1 ، win-55212-2, am251 ، وراپامیل، یادگیری، حافظه، موش صحرایی نر