سید علیرضا سیدی سعید محرمی پور
در این تحقیق اثر اسانس صمغ گیاه باریجه، ferula gummosa boiss (apiaceae) روی حشره آفت شب پره آرد، ephestia kuehniella zeller (pyralidae) و زنبور پارازیتوئید آن،habrobracon hebetor say (braconidae) به ترتیب در شرایط دمایی1?27 و 1?25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5?60 درصد و شب پره آرد در تاریکی و زنبور پارازیتوتید در شرایط 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس صمغ گیاه به روش تقطیر با آب استخراج شد. شناسایی ترکیبات گیاهی با استفاده از دستگاه gc-ms نشان داد که در این اسانس 41 ترکیب شیمیایی وجود دارد. آزمایشات سمیت تنفسی نشان داد که اسانس صمغ گیاه باریجه به ترتیب در غلظت784/30 و168/9 میکرو لیتر بر لیتر هوا پس از 24 ساعت باعث 50 درصد مرگ و میر در حشرات کامل شب پره آرد و زنبور پارازیتوئید آن شد. در آزمایش بررسی دوام اسانس مشخص گردید که اثر اسانس صمغ گیاه باریجه روی شب پره آرد در غلظت 5/62 میکرو لیتر بر لیتر هوا بعد از 25 روز از بین می رود. اسانس مورد آزمایش در غلظت های مختلف روی شب پره آرد به طور معنی داری اثر دور کنندگی داشت. همچنین اثر اسانس صمغ گیاه باریجه روی تفریخ تخم، مرگ و میر لارو سنین مختلف و تخمریزی شب پره آرد بررسی گردید. به ترتیب غلظت 613/257 و 172/176 میکرو لیتر بر لیتر هوا از اسانس باعث 50 درصد مرگ و میر در جمعیت تخم های یک و دو روزه شب پره آرد گردید. همچنین غلظت های 592/6، 723/97، 8/218 و 681/750 میکرو لیتر بر لیترهوا از اسانس باعث 50 درصد مرگ و میر در جمعیت لاروهای سن اول، دوم، سوم و چهارم شب پره آرد گردید. بالاترین میزان تخمریزی شب پره آرد در غلظت 8 میکرولیتر بر هوا مشاهده گردید. در این تحقیق اثر اسانس صمغ گیاه باریجه روی تفریخ تخم و تخم ریزی زنبور پارازیتوئیدh. hebetor بررسی گردید. بالاترین میزان تخمریزی زنبور پارازیتوئید روی لارو تیمار شده شب پره آرد در غلظت 5/7 میکرولیتر بر لیتر هوا و بالاترین میزان تخم ریزی زنبور پارازیتوئید تیمار شده با اسانس صمغ باریجه روی لارو شب پره آرد در غلظت 3/1 میکرولیتر بر لیتر هوا مشاهده گردید. غلظت 787/3 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس صمغ باریجه باعث 50 درصد مرگ و میر (lc50) در تخم های گذاشته شده روی لاروهای تیمار شده شب پره آرد می گردد. همچنین غلظت 887/2 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس صمغ باریجه باعث 50 درصد مرگ و میر (lc50) در جمعیت تخم های زنبورهای پارازیتوئید تیمار شده می گردد.
