نام پژوهشگر: محمدباقر هاشمی
محمدباقر هاشمی بهمن سلیمانی
میدان کبود در 50 کیلومتری شمال غربی شهرستان دزفول قرار گرفته است. بر اساس خصوصیات زمین شناسی و پتروفیزیکی، مخزن بنگستان در این میدان به 7 زون مجزا تقسیم گردیده که سازند ایلام آن متشکل از یک زون، عمدتاً از سنگ های آهکی تشکیل یافته و سازند سروک متشکل از سنگ های آهکی، دولومیتی و لایه های نازکی از شیل که به 6 زون تقسیم شده است. درمطالعه پتروگرافی مخزن این میدان، نقش فرایندهای دیاژنزی مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی عمدتاً فرآیندهای دولومیتی شدن، انیدریتی شدن، تبلور مجدد، گلاکونیتی شدن، انحلال بیشتر به صورت تخلخل حفره ای، پرشدگی، استیلولیتی شدن، ریزشکستگی، سیمانی شدن (سیمان میکریتی، آهکی و انیدریتی) و حضور چرت، پیریت، آهک پلوئیدی در زون های مختلف مخزن تشخیص داده شد، که فرایند دولومیتی شدن با افزایش فضای تخلخل موجب بهبود کیفیت مخزنی شده و فرایند انیدریتی شدن عامل اصلی کاهش کیفیت مخزنی در این مخزن بوده است. حضور شاموزیت در زون 7 نیز، به عنوان یک لایه راهنما شناسایی شد. مدل ساختمانی این میدان، با استفاده از اطلاعات ژئوفیزیکی نقشه زیرزمینی مخزن(ugc) ، اطلاعات چاه های حفاری شده و عمق ورود به تاپ زون ها (well pick) توسط نرم افزار rms تهیه شد. ساختمان این میدان در مدل تهیه شده، تاقدیس تقریباً متقارنی را نشان می دهد که دارای یال هایی با شیب ملایم و فاقد گسل و تنها دارای یک برجستگی است. با استفاده از مدل پتروفیزیکی، گسترش و توزیع میزان تخلخل در زون های مختلف و توزیع اشباع آب در مخزن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین فاکتور ضخامت زون خالص به ناخالص (ntg) و نحوه ی گسترش این فاکتور در مخزن تعیین شد. در نهایت بر اساس حجم ساختار مخزن، ضخامت زون خالص به ناخالص و گسترش میزان ویژگی های پتروفیزیکی و سطح تماس آب و نفت، برآوردی از حجم سیال موجود در مخزن صورت گرفت. براساس داده ها می توان نتیجه گرفت که زون 4 و 2 بهترین زون بهره ده مخزنی و زون-های 5، 6 و 7 زیرسطح تماس آب و نفت و فاقد مواد هیدروکربنی هستند. همچنین زون های 4و 2 بالاترین میزان حجم نفت درجای مخزن، حجم تخلخل و ضخامت خالص را دارند.
محمدباقر هاشمی علی مرتضوی
در این پژوهش ویژگی های پروبیوتیکی سویه های lactobacillus plantarum و lactobacillus paraplantarum جداسازی شده از پنیر سنتی کردی با آزمون های مقاومت به اسید، صفرا، ویژگی تجمع خود به خودی، همگرایی، آبگریزی، چسبندگی به سلول های روده و خاصیت ضد میکروبی مورد ارزیابی قرار گرفت. طرح آماری کاملا تصادفی و آزمون دانکن در سطح معنی داری 95 درصد انتخاب شد. تمامی این سویه ها مقاومت به اسید خوبی را در ph 2 و 3 نشان دادند و نسبت به غلظت های 3/0 و 1 درصد نمک صفراوی مقاوم بودند. این سویه ها ضمن تجمع خود به خودی و همگرایی مناسب، ویژگی آبگریزی بسیار خوبی را از خود نشان دادند که همین موضوع سبب شد تا درصد بالایی از چسبندگی را به سلول های caco-2 نشان دهند. پالیده ی کشت این باکتری ها و پالیده ی کشت تیمار شده ی آن ها با حرارت خاصیت ضد میکروبی بر ضد باکتری های بیماری زا نشان دادند در صورتی که پالیده ی تیمار شده ی آن ها با سود و کاتالاز خاصیت ضد میکروبی نشان نداد. اکثر سویه ها به آنتی بیوتیک ها حساس بودند در حالی که برای اکثر سویه ها نسبت به ونکومایسین و استرپتومایسین مقاومت مشاهده شد. در بخش دیگری از پژوهش، اینولین از سیب زمینی ترشی استخراج گردید و پس از بررسی کیفی با ftir مورد ارزیابی پری بیوتیکی در حضور سویه های بومی و تجاری و نیز باکتری بیماری زا قرار گرفت. نتایج نشان داد رشد میکروارگانیسم های پروبیوتیک بومی در حضور اینولین بومی و تجاری بالا می باشد. سویه ی ls5 که در مجموع بهترین ویژگی پروبیوتیکی را در بین سویه های بومی از خود نشان داد به صورت آزاد و ریزپوشانی شده و اینولین در غلظت های 1 و 2 درصد به منظور تولید دوغ سین بیوتیک، به دوغ اضافه شد. فرایند ریزپوشانی باکتری با استفاده از آلژینات کلسیم صورت پذیرفت و بررسی مورفولوژی (با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی sem) و متابولیکی آن نشان داد که کپسول ها کروی و سطح خشنی دارند و سرعت فعالیت متابولیکی آن ها نسبت به سلول های آزاد کمتر می باشد. فرایند ریزپوشانی و اضافه کردن اینولین سبب افزایش زنده مانی باکتری پروبیوتیک در دوغ شدند هر چند که اینولین تاثیر معنی داری بر تولید اگزوپلی ساکارید ها، اسید و میزان دو فاز شدن در دوغ نداشت (05/0>p). همچنین ارزیابی حسی تفاوت معنی داری را بین دوغ معمولی و سین بیوتیک نشان نداد. سویه ی ls5 شکل گیری رادیکال های آزاد dpph را کاهش داد (5/49%) و اندازه گیری عدد پراکسید (pv)، کانژوگه دی ان (cdv)، انیسیدین (anv) و ارزیابی ftir چربی دوغ پروبیوتیک نشان داد این سویه سبب کاهش شکل گیری متابولیت های اولیه و ثانویه ی اکسیداسیون در دوغ می گردد. نتایج کروماتوگرافی گازی (gc) و dsc نیز نشان داد سویه ی ls5 سبب افزایش غلظت اسید های چرب کوتاه زنجیر و بلند زنجیر غیر اشباع در چربی دوغ می شود و نقطه ی ذوب آن را کاهش می دهد. به طور کلی نتایج این پژوهش حاکی از این است که سویه های جداسازی شده از پنیر سنتی کردی می توانند در تولید فراورده های غذایی فراسودمند کاربرد داشته باشند.