وجود انحرافات فرهنگی و بدعت های دینی در عصر امویان لزوم بازنگری در فرهنگ اسلامی بویژه فرهنگ مذهب تشیع را فزونی بخشیده بود.مناسب ترین شرائط فرهنگی- اجتماعی وسیاسی مختص عصر امام باقر و امام صادق? است که توانست فرصتی مناسب را برای انجام فعالیتهای فرهنگی فراهم آورد.امام صادق? از بسترها و زمینه های موجود عصر خویش بهره جست و توانست با انجام فعالیتهای فرهنگی گسترده ، نظام فرهنگی جامعه شیعه را طراحی و مدیریت نماید.آنچه مقرر است در این پایان نامه بدان پرداخته شود، یافت پاسخ این پرسش ترکیبی است که:" زمینه ها، سازو کارها و پیامدهای مهندسی فرهنگی امام صادق? چه بود؟" فرضیه ترکیبی که در ذهن شکل می گیرد بدین قرار است : "در اثرآشفتگی فرهنگی و سیاسی عصر اموی، شورشهای اجتماعی ، تحرکات فرهنگی و سیاسی عباسیان و شور و نشاط علمی عصر امام صادق?، زمینه هایی مناسب برای ایجاد تحول فرهنگی در عصر امام صادق? به وجود آمده بود و امام? توانست بوسیله تربیت شاگردان کار آمد، طراحی سازمان وکالت، راه اندازی مناظرات و مجالس علمی، اهتمام به تفسیر قرآن ،طراحی نظام آموزشی ،تبیین چارچوبه های فقه شیعی وکاربست ابزار تقیه، از فرصت موجود به نحو مطلوب و جامعی بهره گرفته و نظام فرهنگی جامعه شیعه را مهندسی نماید."مهمترین دستاورد تلاشها و فعالیتهای امام صادق? پویایی فقه شیعی، شکل گیری تشکیلات سیاسی ایدئولوژیک و تدوام آن، توسعه نظام فرهنگی شیعه و مفاهیم ارزشی آن و ایجاد راهکارهای حفظ مبادی فرهنگی، نظام مند شدن ساختار فرهنگ شیعی و درنهایت رشد علمی جامعه و پویایی فرهنگ و تمدن اسلامی را فراهم آورد.اصلی ترین روش تحقیق در آزمون فرضیات و دستیابی به پاسخ صریح سوالات روش توصیفی –تحلیلی مبتنی بر اسناد و منابع تاریخی است.