چکیده موضوع این پایان نامه بررسی تضاد و تخاصم در مثنوی معنوی می باشد که در چهار فصل تحت عناوین1- تضاد و محوریت عشق و انسان 2- انواع تخاصم و علل آنها 3- راه های رفع تخاصم 4- تحلیل و نتیجه گیری تهیه و تدوین شده است در مبحث تضاد، ضمن بررسی عشق به عنوان اصلی ترین عامل در آفرینش انسان و هستی، زوایا و ابعاد تضاد به عنوان یک معبر حکیمانه برای گذار از عدم به وجود با توجه به اندیشه و نظر مولانا مورد بررسی قرار گرفته است. در مبحث تخاصم ضمن بررسی انواع آن نظیر؛ 1- تخاصم با حق 2- تخاصم با غیر (دیگر) 3- تخاصم با خود، علل تخاصمات نظیراحولی، تعصب، حسادت، نبود زبان مشترک و... بیان شده است. در فصل سوم راه های رفع تخاصم مثل عشق، کشتن نفس، توجه به فلسفه تفاوت ها و... تشریح شده است و در فصل پایانی ضمن پیوند موضوعات مطرح شده با شخصیت مولانا به عنوان یک انسان کامل بر این باوریم که او در اوج و حضیض و میانه معرفت خود به تناسب حال و مقام در ارتباط با تضاد و تخاصم نظرات خود را بیان کرده است که در اوج آن تضاد و تخاصم رنگ می بازد و به اتحاد و یگانگی ختم می شود. کلمات کلیدی: تضاد، تخاصم، مولانا، مولوی.