تصفیه لجن به منظور کاهش حجم و آماده سازی مناسب آن برای دفع نهایی است، لجن خام ترکیبی از ذرات جامد آلی و غیرآلی، آب (بیش از 95 درصد)، محتوی زیادی مواد مغذی، مقدار کمی عناصر کمیاب و تعدادی پاتوژنها است. در تصفیه خانه های فاضلاب مقدار زیادی لجن مازاد بیولوژیکی تولید می شود که هزینه فرایند تصفیه و دفع آن تقریباً نیمی از کل هزینه بهره برداری از تصفیه خانه تخمین زده می شود. از جمله راهکارهای کاهش حجم لجن شامل استفاده از ازن و کلر، تصفیه حرارتی، استفاده از امواج التراسونیک، استفاده از کرمها و ماهیهای لجن خوار و روشهای فرایندی می باشد. در این تحقیق سعی بر این است تا با کاربرد امواج اولتراسونیک و همچنین کرمهای فاضلاب، مقدار و حجم لجن تولید شده کاهش داده شوند. در این روش 3 بخش از لجن با درصد ts 5/0، 1 و 2 تحت فرکانس khz 20 و دامنه های مختلف دستگاه (6، 8 و10 mµ) در زمانهای 0، 120،300،240،180 ثانیه در معرض امواج اولتراسونیک قرار گرفته و با اندازه گیری میزان گسیختگی، کاهش حجم لجن معادل 45 درصد اندازه گیری شد. سپس با راه اندازی 5 سیستم sbr بخشی از لجن معادل 10، 20، 30 و 40 درصد از کل لجن تولید شده از هر سیستم مورد آزمایش امواج، تحت شرایط بهینه گسیختگی به دست آمده از بخش اول آزمایشها قرار گرفته و نرخ کاهش تولید لجن در آنها مورد بررسی قرار گرفت که حداکثر 13 درصد کاهش مشاهده شد. در بخش دوم با رشد و تکثیر کرمهای نوع tubifex در بستر لجن با اندازه گیری tss، vss و میزان رشد کرمها، مقدار کاهش جرم و حجم لجن اندازه گیری شد در این بخش با وجود کرمها کاهش tssمعادل 40 درصد و کاهش حجم لجن حداکثر 8 درصد بود. در نهایت کاربرد امواج التراسونیک گزینه برتر در فرایند کاهش لجن شناخته شد.