پرتوهای کیهانی در عالم شامل ذرات با بیش ترین انرژی می شوند. این ذرات با انرژی تا 108 برابر انرژی بهترین شتاب دهنـده های ذرات مشاهده شده انـد. با وجود گذشت 100 سال از کشف پرتـوهای کیهانی، مطالعه ی این ذرات هنوز پنجره واحدی برای مشاهده جهان در بالاترین انرژی می باشد. شار پرتوهای کیهانی در انرژی های بالا بسیار کم است، که این موضوع اندازه گیری های را مشکل می سازد، اما روش های در حال پیشرفتی وجود دارد که تعداد مشاهدات پرتوهای کیهانی بسیار پرانرژی را بیش تر می سازند و اندازه گیری طیف پرتوهای کیهانی بسیار پرانرژی را ممکن می سازد. قطع گریزن- زاتسپین- کازمین (gzk) و ankle ناشی از تولید زوج دو ویژگی مهم در طیف پرتوهای کیهانی بسیار پرانرژی است. که این دو ویژگی ناشی از انتشار پروتون های پرانرژی از میان تابش پس زمینه کیهانی هستند. طیف اندازه گیری شده به وسیله ی رصدخانه های yakutsk ، agasa، auger و hires در توافق خوبی با ankle تولید زوج بوده و داده های hires و augerمدرک مهمی برای وجود قطع gzk به شمار می رود. داده های agasa با آغاز قطع gzk در e?8 × ?10?^19 ev توافق دارد اما نشان دهنده بسط طیف در انرژی های بالاتر می باشد. تفاوت در شار مطلق اندازه گیری شده به وسیله آشکارسازهای مختلف بعد از انتقال خطاهای سیستماتیک و کالیبراسیون از بین می رود.