چکیده: تحقیق مورد نظر به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و قارچ مایکوریز (گلوموس هویی)، در سطوح مختلف آبیاری بر روی عملکرد گلرنگ، در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل با دو عامل که: عامل اول شامل چهار سطح مختلف آبیاری شامل:1- ظرفیت مزرعه 2- 20% تنش، 3- 40% تنش و 4- 60% تنش، آبیاری و عامل دوم شامل: تلقیح بذور گلرنگ با ازتوباکتر و قارچ گلوموس بود، انجام گرفت که شامل چهار سطح: 1- عدم تلقیح 2- تلقیح با ازتوباکتر و قارچ گلوموس، 3- تلقیح با قارچ گلوموس و 4- تلقیح با ازتوباکتر. با کاهش سطوح مختلف آبیاری از رشد رویشی و زایشی گیاه کاسته شد به طوری که در سطح اول آبیاری (عدم تنش)، بیشترین میزان رشد گیاه صورت گرفت و به ترتیب تیمارهای 20% تنش، 40% تنش و 60% تنش در رتبه های بعدی قرار داشتند. تیمارهای ازتوباکتر و قارچ گلوموس در همه سطوح آبیاری اثرات مثبتی بر روی صفات رویشی و زایشی از خود به جا گذاشتند، به طوری که در همه سطوح تا اندازه زیادی اثر تنش خشکی را کاهش دادند که این امر را می توان در اجزای عملکرد و صفات رویشی ملاحظه کرد. سطح دوم تیمار بیولوژیک (ازتوباکتر و قارچ گلوموس) بیشترین تولید دانه در بوته را از آن خود کرد و به واسطه داشتن قارچ گلوموس و ازتوباکتر تا حد زیادی اثر تنش خشکی کاهش یافته و تعداد طبق و تعداد دانه در طبق در این تیمار نیز از بقیه تیمارها بیشتر بود. در تیمارهایی که ازتوباکتر و یا قارچ گلوموس به تنهایی به کار رفته بودند نیز افزایش عملکرد تک بوته و اجزای عملکرد مشاهده شد. تیمارهای بیولوژیک، میزان کلروفیل برگ، طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه را در همه سطوح تنش خشکی افزایش دادند.