محله خردترین واحد در تقسیمات کشوری است، که در عین حال دارای تصویر و تعریفی در دیدگاه عموم مردم است که الزاماً با تقسیم بندی های رسمی شهر انطباق ندارد. هویت محله رابطه تنگاتنگی با روابط میان ساکنان و تصور ذهنی ساکنان از محل زندگی خود دارد. توجه به ماهیت محله از منظر نگاه ساکنان، می تواند نتایج بسیار تأثیرگذار و قابل توجهی در رویکردهای طراحی محیط داشته باشد. رویکرد پایدار در توسعه اجتماعی نیز به این امر توجه کرده به طوری که روابط سازنده بین همسایگان یکی از شاخص های توسعه پایدار اجتماعی است. در این پژوهش لزوم روابط مستحکم تر میان همسایه-ها از دیدگاه توسعه پایدار و توصیه های دینی و سنتی بررسی شده است. سپس در بخش میدانی تحقیق با انتخاب دو محله سنتی و نوساز در شهر قزوین، نقش روابط همسایگی در نحوه زندگی اهالی و نیز عوامل موثر بر این روابط بررسی و با یکدیگر مقایسه شده اند. در این راستا پرسشنامه ای توزیع و نتایج آن به صورت کمی و کیفی بررسی و در پایان بوسیله پیشنهاد الگوهای طراحی، راهکارهایی برای افزایش روابط همسایگی در محله ها و مجتمع های مسکونی معرفی شده است و از این یافته ها در طراحی محله ای مسکونی استفاده شده است.