نام پژوهشگر: سید مرتضی علوی

معیارهای ارزش گذاری روایات طبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  سید مرتضی علوی   ناصر رفیعی محمدی

کلید واژه: ارزش گذاری، حدیث، روایت، طب، نقد متن، نقد سند. انسان از دیر باز در هر گامی که از مرحله بدویت به سوی معرفت برداشته و با سختی های زندگی به مبارزه پرداخته، برای بهزیستی و تندرستی و گریز از مرگ، بیشتر از سایر ابعاد حیات خود تلاش کرده و اهتمام ورزیده است. گفتار و پندار پیامبر(ص) و ائمه طاهرین در زمینه اندرزهای بهداشتی و پرهیزهای غذایی برای حفظ صحت افراد توسط محدثان و راویان در مجموعه ای به نام «طب النبی» یا «طب الائمه» گردآوری شده است. این پایان نامه مشتمل بر یک مقدمه و چهار فصل است. فصل اول در مورد کلیات بحث است؛ فصل دوم شامل بحث در مورد روایات غیر فقهی است. فصل سوم مربوط در مورد ارزش گذاری روایات طبی است، ابتدا کلیاتی در مورد طب پرداخته شده، در ادامه ارزش گذاری روایات طبی را به دو بخش ارزش گذاری متنی و ارزش گذاری سندی تقسیم کردیم، در بخش ارزش گذاری متنی حدود هجده نظر از دیدگاه های بزرگان در مورد علم طب بیان شده که برخی قائل به وحیانی بودن علم طب هستند و می گویند طب منشأ الهی دارد و در مقابل برخی قائل به تجربی بودن علم طب می باشند. در مورد این که آیا می توان به روایات طبی عمل کرد یا نه؟ نظرات مختلفی ارائه شده است، بعضی قائل هستند که جز در موارد خاص نمی توان به این روایات عمل کرد به خاطر دلائلی از جمله: جعل، شخصی بودن روایت، متعلق بودن روایت به زمان و مکان خاص...، و در مقابل گروهی قائل هستند که برای شفای امراض و علاج بیماری ها باید به شخصی اعتماد و توکل کرد که به باطن انسان عالم و دانا است و طریق رسیدن، روایات معصومین است. در ادامه تقسیمات مختلفی که برای روایات طبی ارائه شده بیان و نقد نمودیم و تقسیم مورد نظر خود را بیان کردیم. در بخش نتیجه گیری اشاره شد که سه گونه می توان با روایات طبی برخورد کرد: ا- تعبد محض؛ 2- تجربه پذیری محض؛ 3- تعبد و تجربه پذیری، و چون راه اول و دوم دارای اشکال بود مقبول ترین روش، راه سوم یعنی تعبد و تجربه پذیری در کنار یکدیگر است.