نام پژوهشگر: مهران گلستان
مهران گلستان سید سعید زاویه
"پژوهش برای تدوین دانشنامه تطبیقی وقایع 328 الی 736 هجری قمری"، یک پژوهش تطبیقی است که بر محور مطابقت تاریخی اتکا دارد و مفهوم آن در یک بیان روشن این است که در این پژوهش تلاش شده تا انسان وارد گذر زمان شود و با مدنظر قرار دادن نگاهی تطبیقی، بتوان تحلیلی درست تر از فرهنگ، تمدن، تاریخ و هنر ایرانی - اسلامی ارائه کرد. بنیاد نظری آن شامل مروری بر تاریخچه دانشنامه نویسی ـ نظام دایره المعارفی و ذکر ایرادات وارده است. آنچه در این پایان نامه گرد آمده است مجموعه ای است از ثبت وقایع عظیم لشکرکشی و قتل و غارت ها و عزل و نصب ها، حوادث طبیعی نظیر زلزله، باران و تگرگ های ویرانگر که تاریخ نگاران از آن یاد کرده اند، آتش سوزی ها (همچون مسجد جامع اصفهان)، و سال نگارش کتاب های مهم در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، تولد و مرگ بزرگان این سرزمین و ... که همگی در کنار هم، علل ترقی و تنزل قوم ایرانی و مراحل تمدن و عوامل عمده این سیرهنری را در گستره چهارصد ساله مورد بررسی قرار می دهد. این مجموعه حاوی مجموعه اطلاعات گوناگونی است شامل 4 جدول از اسامی اشخاص، سلسله ها، بناها و سال ساخت بناها و 42 صفحه جدول که هدف 400 ساله می باشد که عنوان ها و مدخل های آن به ترتیب سال هجری قمری تنظیم شده است و در زیر هر سال قمری معادل میلادی آن سال نیز ذکر شده و برای آنکه محققان در تبدیل سالهای قمری به میلادی و همچنین تبدیل آن دو، به سال هجری شمسی به سهولت بیشتری دست یابند ضمیمه ای در پایان آورده شده است. این پژوهش، تحقیقی برای اندازه گیری و سنجش و آمار نیز هست، همچون تعداد مساجد ساخته شده در دوران حکومت یک حاکم و حتی تعداد مساجد ساخته شده در دوره ای مشخص مثل سلجوقیان و ... این بیان به خوبی در جداول آشکار است. هرچند می توان آنرا بهبود بخشید. پژوهش حاضر را می توان به عنوان یک منبع اولیه، برای آشنایی با فرهنگ و هنر و تمدن ایران در بازه چهارصدساله مورد بررسی، بشمار آورد و بر این باور نوشته شده است که اصولا فهم و درک تاریخ هنر ایران، بدون مطالعه کنترل شده روابط بین پدیده ها، بی معنا خواهد بود. مقصود اصلی اینگونه پژوهش ها تشویق و ترغیب دانشجویان به نگاهی منطقی، اصولی، ساختاری و نشان دادن کیفیت هیجان انگیز دانستن فرهنگ و هنر سرزمینمان به گونه ای کلی و در عین حال در یک نگاه است.