نام پژوهشگر: محمد صالحی کهریزسنگی
محمد صالحی کهریزسنگی رضا شمسی پور دهکردی
اندیس آهن گرموک سمیرم در 5 کیلومتری شمال روستای گرموک(شرق سمیرم) واقع شده است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی کانه زائی آهن و تعیین ارتباط آن با سنگ درونگیر می باشد. مطالعات انجام گرفته در مورد این اندیس، با استفاده از بررسی های سنگ شناسی، کانه نگاری و آنالیز های ژئوشیمیائی بوده است. بر اساس تقسیم بندی زمین شناسی ایران، این منطقه جزء بخش جنوبی پهنه سنندج - سیرجان می باشد، که در مجاورت پهنه زاگرس واقع شده است. سنگ میزبان این اندیس، یک توده بازیک از نوع دیاباز - بازالت است، که به شکل دایک تا استوک دیده می شود. این توده آذرین در آهک های خاکستری منطقه رخنمون دارد. این اندیس یک اندیس آهن تیتانیوم دار با عیار پایین است. سنگ میزبان ماده معدنی، ماهیت قلیائی دارد که نشان دهنده منشاً عمیق برای آن می باشد. بررسی های انجام گرفته نشان دهنده موقعیت تکتونیکی درون صفحه برای این توده آذرین می باشد. کانه اصلی در این توده مگنتیت می باشد که بافت های خود شکل و ردیفی از خود نشان می دهد. این بافت ها نشان می دهند که کانه مگنتیت از ماگمای اولیه بازیک و در دمای بالا متبلور شده است. شرایط اکسیداسیون بر روی کانه مگنتیت باعث تبدیل بخشی از این کانه، به کانه های هماتیت و گوئتیت شده است. شرایط جوی باعث دگرسانی بر روی این توده و تخریب کانی های اولیه مانند الیوین و بخشی از کلینوپیروکسن گشته است، که باعث بوجود آمدن کانی ثانویه کلریت شده است. دگرسانی و هوازدگی بر روی این سنگ ها باعث ایجاد یک توده دگرسانی و حاوی اکسیدهای آهن، بر روی سنگ اولیه شده است. این توده دارای کانه های معدنی مانند هماتیت، گوئتیت و پیریت می باشد. تجزیه با روش sem، نشان دهنده وجود عناصر مختلف مانند s, al, ti, v وba در زمینه و کانه های معدنی موجود درتوده آذرین می باشد. پاراژنز کانه ها، در این اندیس، شامل مگنتیت، هماتیت و گوتیت می باشد. بررسی ژئوشیمیائی نشان می دهد که علاوه بر تیتانیوم عناصر نیکل، کبالت، کروم و منگنز نیز به طور جزئی متمرکز شده اند و با یکدیگر همبستگی مثبت نشان می دهند و عناصر خاکی نادر سبک نیز، نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین، دارای غنی شدگی بیشتری هستند. مهم ترین عوامل موثر بر روی ماگمای تشکیل دهنده سنگ میزبان این توده، عمق منشاء گیری، درصد گاز دی اکسید کربن و ذوب بخشی بوده است. نتایج حاصل از مطالعات بر روی این اندیس، افشان بودن کانه مگنتیت در زمینه سنگ میزبان، وجود عناصر همراه با آهن در این توده و ماهیت سنگ میزبان، نشان دهنده اولیه بودن کانه مگنتیت، بالا آمدن آن از اعماق زیاد و هم منشاء بودن آهن با عناصر همراه می باشد. این اندیس، یک اندیس ماگمائی با حالت انتشاری می باشد که در مرحله تبلور، از ماگما ایجاد و شرایط بعدی باعث رخ دادن تغییرات بر روی آن شده است. کلمات کلیدی: اندیس آهن گرموک، تیتانیوم، کانه نگاری، دیاباز، مگنتیت، ژئوشیمی، عناصر خاکی نادر