به منظور ارزیابی برخی صفات کمی و برآورد اجزای ژنتیکی و تعیین چگونگی کنترل ژنتیکی این صفات در کلزا، از طرح تلاقی دی آلل با هشت والد استفاده گردید. والدین و نتاج آنها در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار کشت گردیدند و 17 صفت در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت، که ارقام در تمام صفات به استثناء صفات طول دوره گلدهی، تعداد دانه در غلاف، شاخص برداشت و درصد روغن دارای تفاوتهای معنی دار بودند. بنابراین برای این صفات تجزیه دی آلل انجام شد. تجزیه دی آلل با استفاده از روش دوم گریفینگ نشان داد که اثر ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برای صفات تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا پایان گلدهی، ارتفاع بوته، طول ساقه اصلی، قطر ساقه، ارتفاع اولین شاخه از زمین، ارتفاع اولین خورجین از زمین، طول خورجین و وزن هزار دانه معنی دار می باشد که نشان دهنده نقش اثرات افزایشی و غیر افزایشی ژنها بود. برای صفات طول دوره رسیدگی، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد خورجین در بوته و عملکرد دانه فقط ترکیب پذیری خصوصی معنی دار بود که نشانگر نقش اثرات غیر افزایشی در کنترل این صفات بود. دورگ talaye × orient بهترین ترکیب پذیری خصوصی برای افزایش عملکرد دانه را داشت. همچنین هتروزیس میانگین والدین و والد برتر برای تمام صفات به استثناء صفت عملکرد دانه مشاهده گردید. برآورد وراثت پذیری خصوصی که نشان دهنده نسبت واریانس افزایشی به واریانس فنوتیپی می باشد به علت منفی بودن واریانس افزایشی (فقدان واریانس افزایشی) برای تمام صفات به استثناء تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا پایان گلدهی، قطر ساقه، ارتفاع اولین شاخه از زمین و ارتفاع اولین غلاف از زمین معادل صفر بود. وراثت پذیری خصوصی صفات تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا پایان گلدهی، قطر ساقه، ارتفاع اولین شاخه از زمین و ارتفاع اولین غلاف از زمین نیز به خاطر واریانس افزایشی کم، پایین برآورد گردید. بنابراین بازدهی انتخاب

کلزا یکی از گیاهان روغنی غالب در ایران است که خطرات تولید پایینی در مقایسه با سایر گیاهان روغنی دارد. عملکرد و کیفیت دانه کلزا بطرز معنی داری تحت تاثر تنشهای محیطی مثل خشکی قرار می گیرد. تعداد 9 ژنوتیپ کلزا شامل یک رقم داخلی (زرفام)، 8 رقم خارجی (fornax، okapi، slm046، orient، colvert، talaye، operaو modena) و 36 نوع هیبرید f1 برای تعیین ژنتیک عملکرد و تحمل به خشکی مورد استفاده قرار گرفتند. در سال های 1386-1387 و 1387-1388، دو سری از مواد گیاهی شامل 9 والد، 36 تلاقی مستقیم و 4 رقم دیگر (rgs003, opera, hayola 401, licord) برای تکمیل آزمایش بصورت لاتیس، در قالب طرح لاتیس ساده (7 × 7) با 2 تکرار در مزرعه بررسی گردیدند. هر کرت به مساحت 4/5 مترمربع شامل 6 ردیف 3 متری با فاصله 30 سانتیمتر بود .بعلاوه به منظور بررسی چگونگی عمل ژن ها، وراثت پذیری و برآورد تعداد عوامل موثر در کنترل ژنتیکی عملکرد دانه و برخی از صفات مرتبط با آن ، نسل های p1، p2، f1 ، bc1، bc2 و f2 حاصل از تلاقی های okapi×colvert و slm046×zarfam تهیه و در شرایط مزرعه، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و در سال زراعی 1387-1388، ارزیابی شدند. صفات مختلف زراعی اندازه گیری شدند. تجزیه دیالل به روشهای jinks and hayman ، griffing، gardner and eberhatrt، ammi و ggebiplot انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس در هر سال نشان داد که تفاوتهای بسیار معنی داری در ژنوتیپهای مورد مطالعه در تمامی صفات و در هر دو شرایط آبیاری نرمال و محدودیت آبیاری وجود داشت. تجزیه مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × سال در بیشتر صفات معنی دار گردید. ترکیب پذیری عمومی (gca) و خصوصی (sca) در هر دو شرایط آبیاری نرمال و محدودیت آبیاری و در اکثر صفات و مثل عملکرد دانه و محتوای روغن معنی دار بودند. نتایج تجزیه مرکب دیالل نشال داد منابع تغییرات اثرات متقابل سال× gca و سال× sca در هر شرایط آبیاری نرمال و محدودیت آبیاری معنی دار گردیدند. هتروزیس مثبت و معنی دار شامل هتروزیس میانگین والدین و والد برتر برای تمام صفات ولی در ترکیبات مختلف وجود داشت. هتروزیس والد برتر برای عملکرد دانه شرایط نرمال برابر 7/98 و 32/106 درصد به ترتیب در سال اول و دوم مشاهده گردید. هیبریدهای okapi × fornax، slm046× fornax، orient × fornax، colvert× fornax، okapi × slm046، okapi × zarfam، opera × okapi، talaye × okapi، orient × slm046، colvert × slm046، zarfam × slm046، modena × slm046 و zarfam × colvert دارای اثرات sca و هتروزیس زیاد بودند. برخی از شاخصهای مقاومت به خشکی مثل شاخص تحمل به تنش تغییریافته (k2sti)، میانگین هارمونیک (hm)، میانگین هندسی بهره وری (gmp) و شاخص برتری (pi) به عنوان شاخصهای متمایز کننده تحمل به خشکی ژنوتیپها بودند. نتایج مختصه تستر متوسط روش ggebiplot نشان داد والدین slm046 و modena دارای ترکیب پذیری عمومی مثبت و معنی دار برای عملکرد دانه بودند. روش ammi نه تنها توانست اثرات gca و sca را نشان دهد بلکه هتروزیس نسل f1 را نیز نشان داد. والدین زرفام، slm046، fornax و colvert در شرایط محدودیت آبیاری و والدین زرفام، modena و slm046 در شرایط آبیاری نرمال از نظر بیشتر صفات مورد بررسی و ترکیب پذیری عمومی و خصوصی مناسب بودند و می توانند برای بهبود عملکرد و تحمل به خشکی کلزا مورد استفاده قرار بگیرند.

خرما علاوه بر تامین بخشی از نیاز غذایی بشر در تهیه بسیاری از لوازم زندگی آن ها نقش بسزایی داشته است. سهم ایران در مقیاس آسیا با تولید یک میلیون تن در سال بالغ بر 25% و نسبت به کل جهان 16% است. آگاهی از میزان تنوع ژنتیکی ذخایر توارثی گونه های گیاهی در برنامه های اصلاح نباتی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این بررسی 12 رقم خرما (phoenix dactylifera) استان کرمان با استفاده از شش آغازگرrapd مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان تشابه بین افراد با روش upgma و با ضریب تشابه جاکارد و با استفاده از نرم افزار ntsys اندازه گیری شد. نتایج داده های مولکولی نشان داد که بیشترین تعداد باند چند شکل تولیدی مربوط به آغازگرهای opz-10 و opz-20 بود و بنابراین در مقایسه با دیگر آغازگرها، توانایی برتری در شناسایی تنوع ژنتیکی و تفکیک ارقام خرما دارند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، ارقام مورد مطالعه به سه گروه تقسیم شدند. بیشترین شباهت ژنتیکی با ضریب تشابه 72/0 میان ارقام سنگ شکن و هلیله ای و کمترین شباهت ژنتیکی با ضریب تشابه 24/0 میان ارقام ماده مضافتی و نر به مضافتی حاصل شد. در این مطالعه نتایج حاصل از گروه بندی ارقام از طریق تجزیه به مختصات اصلی با نتایج تجزیه خوشه ای مطابقت داشت. لذا با توجه به تنوع بالا خرما، انتظار می رود که ارقام خرمای موجود در استان کرمان منبع ژنتیک غنی برای مطالعات اصلاحی باشند. نهایتاً نتایج این تحقیق امکان استفاده از نشانگر rapd را در مدیریت ذخایر توارثی، تعیین میزان تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی ارقام خرمای استان کرمان را نشان داد.کلید واژه ها: خرما، تشابه ژنتیکی، تنوع ژنتیکی، نشانگر مولکولی rapd

گندم یکی از مهمترین منابع تامین انرژی و پروتئین برای جمعیت جهان می باشد. آهن و روی دو عنصر حیاتی برای تغذیه بشر هستند و تامین آنها برای جامعه بسیار ضروری است. به منظور بررسی تنوع آهن، روی و برخی صفات مورفولوژیکی در گندم بهاره 30 ژنوتیپ گندم بهاره ایران مورد مطالعه قرار گرفتند. ژنوتیپ های مورد مطالعه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از لحاظ همه صفات بجز صفت میزان گذردهی روزنه اختلاف معنی داری وجود دارد. ضریب تنوع فنوتیپی برای صفات میزان تعرق، میزان گذردهی روزنه و میزان فتوسنتز نسبت به سایر صفات بالاتر بود. ضریب تنوع ژنتیکی برای صفات میزان فتوسنتز، میزان آهن دانه، تعداد ساقه و میزان تعرق بالاتر از سایر صفات بود. وراثت پذیری عمومی برای صفات زمان خوشه رفتن، وزن هزار دانه و طول خوشه بالا بود. همبستگی های ساده و ژنتیکی بین صفات میزان فتوسنتز، میزان تعرق و میزان گذردهی روزنه با همدیگر و صفت تعداد ساقه با تعداد ساقه بارور بالا و مثبت بود. همچنین همبستگی ژنتیکی بین وزن هزار دانه و میزان گذردهی روزنه و سطح برگ پرچم با طول برگ پرچم و عرض برگ پرچم مثبت و بالا بود ولی همبستگی ژنتیکی بین تعداد برگ ساقه اصلی و سطح برگ پرچم منفی و بالا بود. در تجزیه رگرسیون گام به گام برای میزان آهن دانه در مقابل سایر صفات فقط صفت میزان روی دانه وارد مدل شد که حدود 6/97 درصد از تغییرات میزان آهن را توجیه نمود. در تجزیه رگرسیون گام به گام برای میزان روی در مقابل سایر صفات، صفات زمان خوشه رفتن و میزان آهن دانه وارد مدل شدند که در مجموع 49 درصد از تغییرات میزان روی دانه را توجیه نمودند. در تجزیه علیت بیشترین اثر مستقیم را میزان روی دانه بر روی میزان آهن دانه داشت و در مورد میزان روی دانه نیز زمان خوشه رفتن بیشترین اثر مستقیم را داشت. در تجزیه به عامل ها 5 عامل شناسایی شدند که در مجموع 71/80 درصد از تغییرات داده ها را توجیه نمودند. تجزیه خوشه ای بر اساس کل صفات و صفات میزان آهن و روی دانه در هر دو مورد ژنوتیپ ها را در 3 گروه قرار داد. بیشترین فاصله ژنتیکی (74/109) از لحاظ همه صفات بین ژنوتیپ های اترک و نیک نژاد و کمترین فاصله ژنتیکی (93/5) بین ژنوتیپ های بیات و بک کراس روشن بهاره بود. برای صفات آهن و روی دانه نیز بیشترین فاصله ژنتیکی (86/27) بین ارقام مغان 3 و چمران و کمترین فاصله ژنتیکی (002/0) بین ارقام هیرمند و بهار بود.

چکیده توت فرنگی (fragaria ananassa duch)، یکی از گیاهان مهم اقتصادی در میان میوه های دانه ریز است که بازار پسندی بالایی دارد. امروزه تولید گیاهان هاپلوئید با استفاده از روش های بیوتکنولوژی، روشی سریع و کارآمد برای تولید لاین های خالص مورد توجه می باشد و در این میان، آندروژنز به دلیل بالا بودن تعداد زیاد میکروسپورها در یک پرچم، موثرترین روش می باشد. نتایج بدست آمده از این تحقیق بر روی کشت بساک توت فرنگی نشان داد که اختلاف در میزان پاسخ-دهی و درصد رویان زایی نسبت به کل بساک های کشت شده در محیط کشت مایع در مراحل مختلف نموی میکروسپور رقم پاروس، نمی تواند ناشی از مراحل مختلف نموی میکروسپور باشد، بلکه ناشی از سایر فاکتورها است. بررسی روش استریل کردن محیط کشت و uv بر روی کشت بساک رقم سلوا نشان داد که uv اثری به شدت محرک بر واکنش iaa با گلوکز در شرایط محیط کشت h1 داشته است. همچنین بررسی اثرات پیش تیمارهای سرمایی، سرما - مانیتول، گرما و گرما - مانیتول بر روی کشت بساک 4 رقم کاماروزا، سلوا، پاروس و پاجارو نشان داد که اثر متقابل شدیدی بین پیش تیمارهای انجام شده و ارقام مورد مطالعه برای صفت های مورد بررسی وجود دارد و همچنین با شدیدتر شدن پیش تیمارها میزان پاسخ دهی برای این صفت ها کاهش یافته است. نتایج آزمایش بررسی 4 نوع پیش تیمار ذکر شده و شاهد بر روی کشت بساک رقم پاروس نشان داد که برای افزایش درصد پاسخ دهی یک تنش ملایم سرمایی لازم است و تیمار بدون پیش تیمار (شاهد) از نظر تولید رویان زایی موفق تر بوده است. همچنین اثر پیش تیمارهای کلسیمی بر کشت بساک رقم پاروس نشان داد که صرف نظر از تولید رویان یا کالوس، پیش تیمارهای کلسیمی باعث افزایش میزان پاسخ دهی می گردند. نتایج آزمایش بررسی اثرات 5 نوع محیط کشت h1، gd (با دو ترکیب هورمونی) و nn (با دو ترکیب هورمونی) بر روی کشت بساک 4 رقم ذکر شده نشان داد که بین 5 نوع محیط کشت و ارقام توت فرنگی مورد مطالعه اثر متقابل شدیدی وجود دارد. بطور کلی دیده شد که رقم پاروس بهترین پاسخ دهی را نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه داشت و گیاه تتراهاپلوئید بدست آمده از این رقم بوده است. کلمات کلیدی: توت فرنگی، کشت بساک، نرزایی، رقم، پاسخ دهی، رویان زایی، کالوس زایی

طالبی (cucumis melo l.) یکی از گونه های مهم و اقتصادی خانواده کدوئیان در ایران است. به منظور ارزیابی برخی صفات کمی و برآورد پارامتر های ژنتیکی و تعیین چگونگی کنترل ژنتیکی این صفات در طالبی از طرح تلاقی دی آلل استفاده گردید. هفت رقم محلی ایرانی با نام های ریش بابا، شاه آبادی، سمسوری، دستجردی، مگسی نیشابور، تیل طرق و ساوه ای در فروردین 1389 در یک طرح دی آلل کامل تلاقی داده شدند. در اردیبهشت 1390، ژنوتیپ ها (شامل 21 تلاقی مستقیم، 21 تلاقی معکوس و 7 والد) در قالب یک طرح لاتیس سه گانه کشت گردیدند و 15 صفت در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. ژنوتیپ ها در تمام صفات دارای اختلاف معنی دار بودند. تجزیه دی آلل به روش های griffing و jinks and hayman انجام گردید. ترکیب پذیری عمومی (gca) برای تمام صفات و نیز ترکیب پذیری خصوصی (sca) برای تمام صفات به جز عرض برگ، تعداد شاخه اصلی، فاصله تشکیل میوه، ضخامت پوست و مواد جامد محلول معنی دار بودند. والد ریش بابا دارای بیشترین میزان ترکیب پذیری عمومی برای صفات مهم و کلیدی از قبیل تعداد میوه، ضخامت گوشت و عملکرد بود. هتروزیس بر اساس والد برتر در مورد صفاتی از قبیل عملکرد، وزن میوه، طول میوه و عرض برگ مشاهده گردید. دورگ ریش بابا × ساوه ای بیشترین ترکیب پذیری خصوصی معنی دار را برای عملکرد و تعداد میوه داشت. میانگین درجه غالبیت در روش جینکز و هیمن نشان داد که صفات عرض میوه، ضخامت گوشت میوه، عرض حفره میوه، طول برگ، تعداد شاخه جانبی، روز تا رسیدگی و مواد جامد محلول میوه با اثر غالبیت نسبی ژن ها کنترل می گردند در حالی که طول میوه و عملکرد با فوق غالبیت ژن ها کنترل می شوند.

یکی از کارکردهای اصلی تئاتر، جنبهی سرگرم کنندگی آن است. در سیرک، به شکل سنتی و عامیانهی خود، جنبهی سرگرم کنندگی اصلی بنیادین است. اما در تحولات اجرایی سیرک مدرن، علاوه بر استفادهی حداکثری از امکانات متداول و متعارف؛ بکارگیری فناوری جدید در خلق صحنههای بدیع و خارقالعاده، تلاش بر این است تا با استفاده از تکنیکهای تئاتری، مخاطب را بیش از پیش با خود همراه کند. نمونهی بارز این کاربرد را میتوان در سیرک کانادایی آفتاب مشاهده کرد. به این ترتیب یک قطعهی نمایشی در این سیرک، علاوه بر سرگرم کردن مخاطب، به یک پدیده نمایشی مستقل تبدیل شده است که از تکنیکهای دراماتیک و تئاتری برای پیشبرد اجرای خود بهره میگیرد. حال این تعامل بین تئاتر و سیرک میتواند متقابل باشد؛ یعنی تئاتر نیز میتواند در راستای پیشبرد اهداف دراماتیک و تأمین سلیقهی مخاطب و ترغیب او برای دیدن تئاتر از تکنیکهای اجرایی سیرک بهره ببرد. لذا در این تحقیق تلاش بر این است تا با مطالعه ی عناصر دراماتیک در سیرک آفتاب و تحلیل آنها، سیرک را از جنبهی تئاتربودگی (تئاتری) تحلیل و بررسی شود.

با مطرح شدن روزافزون اهمیت شادی در سلامتی روان، رضایت از زندگی، و تقویت قوای روانی انسان برای مقابله با پیچیدگیها و مشکلات دنیای امروز، توجه محققان و اندیشمندان و حتی عوام نسبت به آن بیشتر شده است. در این میان اهمیت میزان شادی دانشجویان، که از اصلی ترین سرمایه های هر جامعه ای محسوب می شوند، طبعاً اهمیت مضاعفی می یابد. پژوهش حاضر، در پی آن بود که به بررسی تأثیر مشارکت اجتماعی دانشجویان بر روی میزان شادمانی آنها بپردازد. با استفاده از نظریات موجود یک چارچوب نظری تلفیقی تدوین و براساس آن فرضیه هایی مطرح شد. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاههای علامه طباطبایی و صنعتی امیرکبیر می باشند که از آن، نمونه ای به حجم 400 نفر با روشهای نمونه گیری تصادفی انتخاب شد، و داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که متغیرهای خوش بینی، ارضاء نیازها، اوقات فراغت و اعتماد به دیگران به ترتیب بیشترین تأثیر رابر روی شادی دانشجویان دارند.

امروزه اهمیت و ارزش بالای منابع ژنتیکی بیش از پیش درک شده است. تاحدی که بسیاری از دانشمندان و صاحب نظران ثروت یک کشور در آینده را با تعداد ژن های موجود در خزانه ژنی آن کشور ارزیابی می کنند. بدلیل فرسایش شدید ژنتیکی این ثروت ملی، ضرورت حفظ و حراست از این ودیعه های الهی و منابع گرانبها وظیفه هر ایرانی و بخصوص متخصصان و مسئولان این بخش می باشد. از بین منابع ژنتیکی موجود در کشور بیشترین میزان فرسایش در سبزیجات و صیفی جات رخ داده و همچنان در حال رخ دادن است. خربزه، طالبی و دستنبو گروه های مختلف از یک گونه هستند که با هم به راحتی تلاقی یافته و انواع حد واسط آنها بوجود آمده است و به همه آنها ملون گفته میشود. ایران یکی از مهمترین مراکز تنوع ژنتیکی ملون ها و همچنین سومین کشور تولید کننده آن ها در جهان محسوب می شود. در این مطالعه سعی گردید که به طور اختصاصی به ارزیابی صفات مختلف در تعدادی از طالبی های بومی ایران پرداخته شود. تعداد 15 صفت در 15 توده بومی طالبی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مقایسات میانگین برای صفت وزن میوه نشان داد که توده چروک طالبی و حبیب آباد اصفهان به ترتیب دارای بیشترین میزان وزن میوه بود و خربزه طالبی سرخس با میانگین وزن یک و نیم کیلوگرم دارای کمترین خطای معیار برای این صفت بود که یک مزیت به حساب میآید. از نظر صفت محتوای مواد جامد محلول که میانگین کل تودهها نهونیم بریکس بود و تودههای خربزه طالبی سرخس، مگسی نیشابور، فیروزان و حبیب آباد اصفهان به ترتیب بیشترین مقدار را داشتند. نتایج حاصل از بررسی میزان همبستگی بین صفات نشان داد که صفات مرتبط با اندازه میوه با هم و با وزن میوه دارای همبستگی بالایی بودند و همچنین صفات مرتبط با مورفولوژی بوته با هم همبستگی بالایی داشتند. محتوای مواد جامد محلول نیز با مزه میوه و مورفولوژی بوته همبستگی بالایی داشت. تجزیه به عامل ها پنج عامل مستقل را که مجموعا 89/75 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه می کردند، محاسبه کرد. سه عامل اول با توجه به مهم ترین صفاتی که در بر گرفتند نام گذاری شدند. بایپلات صفات در دو مولفه اول با استفاده از نرم افزارgge biplot نتایج حاصل از تجزیه همبستگی و تجزیه به عامل ها را تایید کرد ولی ژنوتییپ ها کمتر با هم همبستگی نشان دادند و این نشان دهند? تنوع بالای آن ها می باشد. درتجزیه رگرسیون گام به گام صفت عرض میوه اولین صفتی بود که وارد مدل شد و به تنهایی حدود 8/77% از تغییرات صفت وابسته وزن میوه و صفت بعدی یعنی قطر حفره میوه به همراه عرض میوه 3/87% از تغییرات صفت وابسته وزن میوه را توجیه کردند. در تجزیه علیت همبستگی های بین وزن میوه و دو صفت مستقل، به اثرات مستقیم و غیر مستقیم تجزیه شد. مقدار اثر باقیمانده، برابر با 337/0 بود. بنابراین متغیر ها (عرض میوه و قطر حفره میوه) 66% از تغییرات وزن میوه را توجیه می کرد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای به روش حداقل واریانس وارد توده ها مورد مطالعه را در سه گروه مجزا قرار داد.

در این مطالعه، qtlهای کنترل کننده صفات زراعی و مرتبط با عملکرد دانه با استفاده از 150 لاین f5 حاصل از تلاقی بین ارقام اصلاح شده و محلی برنج، سپیدرود و غریب، در شرایط طبیعی و تنش خشکی شناسایی شدند. نقشه پیوستگی جمعیت شامل 131 نشانگر ریزماهواره (ssr) و 52 نشانگر aflp، 14/1063 سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد و فاصله متوسط بین نشانگرهای مجاور 81/5 سانتی مورگان بود. qtlهای اصلی (m-qtls) و اپیستاتیک (e-qtls) برای صفات مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار icimapping qtl مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری نرمال 36 qtl اصلی و ده qtl اپیستاتیک و در شرایط تنش خشکی 29 qtl اصلی و 20 qtl اپیستاتیک کنترل 12 صفت مورد مطالعه را به عهده دارند که شامل هشت qtl اصلی و دو qtl اپیستاتیک برای تعداد روز تا گلدهی، سه qtl اصلی و دو qtl اپیستاتیک برای تعداد روز تا رسیدگی، چهار qtl اصلی و چهار qtl اپیستاتیک برای تعداد خوشه در بوته، پنج qtl اصلی و یک qtl اپیستاتیک برای دمای کانوپی، شش qtl اصلی و دو qtl اپیستاتیک برای تعداد دانه پر در خوشه، سه qtl اصلی برای درصد باروری خوشه، نه qtl اصلی و یک qtl اپیستاتیک برای وزن هزار دانه، سه qtl اصلی و سه qtl اپیستاتیک برای عملکرد دانه، چهار qtl اصلی و پنج qtl اپیستاتیک برای تعداد کل خوشه چه در خوشه، شش qtl اصلی و چهار qtl اپیستاتیک برای تعداد خوشه چه پوک در خوشه، هشت qtl اصلی و سه qtl اپیستاتیک برای ارتفاع بوته و پنج qtl اصلی و سه qtl اپیستاتیک برای طول خوشه بود. تنوع فنوتیپی کنترل شده توسط هر یک از qtlهای اصلی و اپیستاتیک شناسایی شده برای صفات مختلف به ترتیب از 19/5 تا 79/53? و 64/6 تا 86/18? متغیر بود. برای شناسایی اثر متقابل qtl × محیط از نرم افزار qtlnetwork استفاده شد. سی و شش qtl اصلی و شش qtl اپیستاتیک شناسایی شد که 23 qtl اصلی و چهار qtl اپیستاتیک دارای اثر متقابل معنی دار با محیط بودند. تنوع فنوتیپی کنترل شده توسط qtlهای اصلی و اپیستاتیک از 20/0 تا 33/21? و اثر متقابل محیط با qtlهای اصلی و اپیستاتیک از 31/1 تا 22/13? متغیر بود. از 65 qtl اصلی شناسایی شده برای صفات مورد مطالعه در دو محیط با نرم افزار icimapping qtl، 31 qtl اصلی برای اولین بار در این تحقیق گزارش شده اند. شانزده qtl اصلی (qdfn2، qdfn11، qdms4، qdmn8، qctn4.1، qcts12، qnfgpn4، qgwn1، qgwn3، qntspn1، qntsps11، qnespn1.2، qnesps8، qphs1، qpln7 و qpls11) که بیشتر از 15 درصد از واریانس فنوتیپی صفات مورد نظر را کنترل کردند، به عنوان qtlهای بزرگ اثر کنترل کننده این صفات می توانند در برنامه های به نژادی برای بهبود عملکرد دانه در برنج مورد استفاده قرار گیرند. نشانگرهای rm154، rm404، rm331، rm273، rm252، rm1، rm5800، rm5371، rm234، rm235، rm202، rm42، rm84، rm286، rm5474، e37m59-3 و e36m59-6 نیز که فاصله نزدیکی با این qtlهای بزرگ اثر داشتند، برای استفاده در برنامه های انتخاب به کمک نشانگر (mas) پیشنهاد می شوند.

چکیده بالا بودن کیفیت نانوایی گندم باعث کاهش ضایعات نان، ارتقاء کیفیت غذایی، افزایش سطح سلامتی و بهداشت مردم می شود. توارث صفات مرتبط با کیفیت نانوایی بسیار پیچیده و پلی ژنی است و اطلاعات اندکی در باره عمل ژنتیکی این صفات وجود دارد. به منظور برآورد ترکیب پذیری عمومی و خصوصی، بررسی رفتار ژن ها و وراثت پذیری این صفات در گندم نان از طرح دی آلل کامل یک ساله و طرح نیمه دی آلل دو ساله با شش رقم گندم تجاری به نام های اترک، اروند، زرین، کرج-3، mv-17 و نوید و طرح تجزیه میانگین نسل ها با ارقام اترک، نوید و mv-17 استفاده شد. مواد ژنتیکی در طی سال های 89-1387 تهیه و آزمایش های اصلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 90-1389 درایستگاه تحقیقاتی ماهی دشت کرمانشاه انجام شد. صفات وزن هزار دانه، میزان پروتئین دانه، رطوبت دانه، حجم نان، شاخص سختی بذر، درصد جذب آب آرد، عدد فالینگ، میزان گلوتن، شاخص گلوتن، حجم رسوب زلنی، ارتفاع رسوب sds و صفات رئولوژی خمیر ارزیابی شدند. داده ها از روش های دی آلل گریفینگ، جینکز و هیمن، روش تریپلوئیدی و تجزیه میانگین نسل ها تجزیه شدند. تجزیه واریانس برای ترکیب پذیری عمومی، خصوصی و تلاقی های معکوس در سطح پنج و یک درصد برای کلیه صفات معنی دار بود. بالا بودن نسبت و نسبت ژنتیکی نشان از کنترل صفات به وسیله اثرات افزایشی ژن ها بود. والد اترک، زرین و کرج-3 دارای بهترین شرایط ترکیب پذیری برای بیشتر صفات مرتبط با کیفیت نانوایی و رئولوژی خمیر بودند. ترکیب پذیری خصوصی ناشی از تلاقی های مستقیم و معکوس نشان داد که ترکیب های اروند × کرج-3، زرین × اترک، زرین × کرج-3، اترک × کرج-3 دارای بهترین ترکیب پذیری خصوصی برای بیشتر صفات بودند. بهترین ترکیب ژنتیکی زیر واحدهای گلوتنین سنگین به والد اترک، زرین و نوید و دورگ های اروند × اترک، اروند × نوید، اترک × زرین، اترک × کرج-3، زرین × نوید تعلق داشت. سهم اثرات افزایشی در کنترل بیشتر صفات مرتبط با خواص نانوایی و رئولوژی خمیر از سهم اثرات غیر افزایشی بیشتر بود. بیشترین میزان وراثت پذیری خصوصی به صفات شاخص سختی بذر، درصد پروتئین و گلوتن مرطوب تعلق گرفت. بر اساس نتایج، اثرات ژنتیکی و توارث پذیری وابسته به جنین، اندوسپرم و اثرات مادری در کنترل صفات نقش دارند، اما سهم اثرات افزایشی و توارث پذیری وابسته به جنین بیشتر بود. تجزیه میانگین نسل ها برایی تلاقی های ارقام اترک ? mv-17 و اترک ? نوید نشان دهنده وجود تفاوت معنی داری بین نسل ها از نظر صفات کیفی مرتبط با خواص نانوایی بود که ادامه تجزیه و تحلیل ژنتیکی را ممکن ساخت. آزمون x2 در هر دو ترکیب فوق برای کلیه صفات به غیر از درصد پروتئین دانه در سطح یک درصد معنی دار بود و دلیلی بر وجود آثار متقابل غیرآللی یا اپیستازی بود. برآورد اجزای ژنتیکی میانگین صفات حاصل از نسل ها در مدل های شش پارامتری و پنج پارامتری بهترین برازش را در سطح یک درصد نشان دادند. غالبیت نسبی در ترکیب اول برای صفات وزن هزار دانه، درصد پروتئین دانه، سختی بذر و درصد گلوتن تر و در ترکیب دوم نیز برای صفات درصد پروتئین دانه، درصد جذب آب و درصد گلوتن تر به طرف والد ضعیف تر بود و سهم اثر افزایشی ژن ها در کنترل ژنتیکی صفات بیشتر بود.

امروزه مردم زیادی در جهان، به نوعی از دیابت مرتبط با انسولین رنج می برند. همچنین تخمین زده شده است که در آینده ای نزدیک تعداد افراد مبتلا به دیابت دو برابر خواهد شد. همراه با افزایش تعداد بیماران دیابتی در دنیا، افزایش تقاضا برای هورمون انسولین (با رشد 3 الی 4 % در سال) قابل پیش بینی است. روبرو شدن با این میزان تقاضا، توسع? روش های ارزان، مقرون به صرفه و با ظرفیت تولید بالا را برای آینده ضروری می نماید. با توجه به پتانسیل بالای گیاهان برای تولید زیست داروها، با بهره گیری از زراعت مولکولی(mulecular farming) تولید و عرض? انسولین با استفاده از گیاهان نیز می تواند چشم انداز نوید بخشی باشد.به همین منظور، در این تحقیق انتقال ژن پروانسولین انسانی به گیاه خیار مورد بررسی قرار گرفت. مهمترین مرحله در انتقال ژن بدست آوردن باززایی موفق از گیاه است، بنابراین نهادینه شدن کشت بافت خیار اولین گام در انتقال ژن پروانسولین به آن است. با توجه به نبود هیچ گزارشی در مورد باززایی و کشت بافت ارقام خیار ایرانی، در این تحقیق ابتدا کشت بافت و باززایی مستقیم خیار واریت? اصفهان، با آزمون 40 تیمار هورمونی مختلف، نهادینه شد. به منظور انتقال ژن، از باکتری اگروباکتریوم، سوی? lba4404 دارای ناقل pcambia1304 حاوی ژن پروانسولین تحت کنترل پیشبرند? camv 35s، استفاده شد. جهت انتقال ژن، ریزنمونه های کوتیلدونی با اگروباکتریوم تلقیح شده و پس از هم کشتی، به محیط باززایی حاوی آنتی بیوتیک منتقل شدند. جوانه های باززایی شده در محیط کشت انتخابی، جهت افزایش رشد ساقه و ریشه زایی به محیط کشت دیگری منتقل شدند. گیاهچه های تراریخت حاصل، پس از سازگاری با محیط، به گلدان و گلخانه منتقل شدند. گیاهان خیار تراریخت پس از طی مراحل رشدی، ابتدا تولید گل و سپس میوه نمودند. بذرگیری از میوه های گیاهان تراریخت به منظور آنالیز آن ها در نسل دوم، صورت پذیرفت. آنالیز گیاهان تراریخت خیار در سه سطح dna، rna و پروتئین انجام شد. آنالیز در سطح dna به روش آزمون pcr، با استفاده از آغازگرهای اختصاصی انجام شد و بدین ترتیب، با تکثیر ژن پروانسولین، تراریختی گیاهان تأیید شد. به منظور بررسی بیان ژن پروانسولین منتقل شده به خیار، با استخراج rna از گیاهان تراریخت و شاهد و استفاده از آزمون rt-pcr ، بیان ژن پروانسولین در سطح rna به تأیید رسید. به منظور آنالیز بیان پروتئین، از سه روش sds-page ، دات بلات و لومینسانس الکتروشیمیایی (electrochemiluminescence) استفاده شد. در نتایج حاصل از بررسی در سطح پروتئین، حضور و بیان پروتئین نوترکیب پروانسولین در گیاه تراریخت نیز تأیید شد.

در اکثر برنامه های اصلاحی با وجود آزمایشات دقیق و انتخاب های بعد از آن، وجود اثر متقابل ژنوتیپ × محیط باعث ایجاد ناپایداری در میزان عملکرد ژنوتیپ ها در محیط های مختلف گردیده و بهبود صفات کمی از جمله عملکرد دانه را با مشکل جدی مواجه می سازد. برای درک ماهیت اثر متقابل ژنوتیپ × محیط روش های گوناگونی وجود دارد که در مجموع در سه راه کار کلی قرار می گیرند. راه کار اول شامل روش های تک متغیره پارامتری و راه کار دوم شامل روش های تک متغیره ناپارامتری می باشند. در حالی که روش های تک متغیره اعم از پارامتری و ناپارامتری تلاش دارند تا اثر متقابل ژنوتیپ × محیط را در یک یا دو آماره توصیف نمایند، هدف رهیافت سوم (روش های چند متغیره) شناسایی جنبه چندبعدی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بوده و سعی دارد تا از این بعد اطلاعات بیشتری را به دست آورد. در ایران بیش از 90 درصد مصرف روغن های خوراکی از طریق واردات تأمین می گردد، از این رو لزوم برنامه ریزی بلند مدت و منسجم، برای رسیدن به خودکفایی در تولید روغن خوراکی غیر قابل انکار خواهد بود. ویژگی های خاص گیاه کلزا و سازگاری آن با شرایط آب و هوایی اکثر نقاط کشور سبب شده است که توسعه کشت این گیاه به عنوان نقطه امیدی جهت تأمین روغن خام مورد نیاز کشور و رهایی از وابستگی به شمار رود. این بررسی به منظور مطالعه پایداری عملکرد 12 لاین امید بخش زمستانه کلزا به همراه رقم اکاپی (شاهد) در ایستگاه های کرج، کرمانشاه، همدان، اصفهان و خوی طی دو سال زراعی 1391-1389 اجرا شد. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که اثر محیط و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در تظاهر عملکرد ژنوتیپ ها تأثیر گذار بوده اند. لاین های (l203) 3، (l119) 8 و (l190) 6 در اکثر روش ها و هم چنین در تعیین ژنوتیپ ایده آل از لحاظ پایداری در وضعیت مطلوبی قرار گرفتند. از بین این لاین ها، لاین 6 در اکثر روش ها رتبه های نخست، دوم و سوم و یا رتبه های مطلوب پایداری را به خود اختصاص داد. بنابراین می توان آن را به عنوان پایدارترین لاین پیشنهاد نمود. هم چنین لاین های 3 و 8 را می توان برای مناطق با عملکرد بالا توصیه نمود. لاین 5 (l63) نیز با داشتن بیشترین میزان پایداری بیولوژیکی برای مناطق نامساعد پیشنهاد می گردد. نتایج روش گرافیکی ggebiplot نیز نشان دهنده 4 ابرمحیط بود. بر اساس این روش لاین های 5 (l163) برای مناطق کرج، اصفهان و کرمانشاه و لاین 8 (l190) برای همدان دارای سازگاری اختصاصی هستند. هم چنین با استفاده از این روش منطقه همدان مناسب ترین مکان برای توسعه و کشت کلزا پیشنهاد می گردد. نتایج روش های ناپارامتری نیز در راستای سایر نتایج می باشد و رتبه آماره های این گروه با سایر آماره ها دارای همبستگی بالایی می باشد. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی رتبه آماره های مختلف پایداری راه کار مناسبی در تعیین روابط بین آماره ها و تعیین نوع پایداری (استاتیکی یا دینامیکی) بود.

طالبی-خربزه (cucumis melo l.) یکی از محصولات مهم و با ارزش است که متعلق به تیره کدوسانان (cucurbitaceae) می باشد. بیماری پژمردگی آوندی خربزه و طالبی با عامل fusarium oxysporum f. sp. melonis از مهمترین عوارض و مشکلات این محصول در اغلب نقلط دنیا می باشد. در کشور ما نژاد 1 و 1.2 آن رایج است. در حال حاضر از بهترین راه های مبارزه با بیماری های خاک زاد از جمله فوزاریوم معرفی ارقام مقاوم یا ارقام متحمل و دارای مقاومت نسبی می باشد. در این تحقیق میزان مقاومت 57 توده خربزه و طالبی به جدایه مهارلو از نژاد 1.2 بیماری، همچنین میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و فنل کل در ریشه توده های مختلف در طی توسعه عامل بیماری در روزهای 0، 2، 4، 6 و 8 بعد از مایه زنی قارچ عامل بیماری مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی های ارزیابی مقاومت توده ایزابل دارای کمترین شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و به عنوان مقاوم ترین توده و توده شادگانی2 درای بیشترین شدت آلودگی و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری به عنوان حساس ترین توده شناخته شد. میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و فنل کل در توده های مختلف و همچنین روزهای مختلف اندازه گیری اختلاف معنی داری وجود داشت. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای توده های مورد بررسی را به سه گروه تقسیم کرد. بیشترین فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز در روز چهارم و بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز و فنل کل در روز ششم مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در توده های نیمه مقاوم در روز ششم و در توده های حساس و بسیار حساس در روز چهارم مشاهده گردید. گروه های نیمه مقاوم و بسیار حساس بیشترین فاصله (08/9) را از هم نشان دادند که می توان از این توده ها به عنوان والدین تلاقی برای دستیابی به هتروزیس مناسب برای صفات مورد نظر بدست آورد.

به منظور بررسی و تعیین موثرترین صفات و شاخص های تحمل به تنش و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش شوری،41 ژنوتیپ گندم نان، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در استان یزد در دو شرایط (تنش و بدون تنش)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. شوری آب آبیاری در شرایط بدون تنش و تنش به ترتیب 2 و 10 دسی زیمنس بر متر بود. در ضمن اعمال تنش شوری در شرایط تحت تنش بعد از سبز شدن کامل گیاه اعمال گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد مطالعه، شاخص های مقاومت به تنش و نیز عملکرد در دو شرایط محیطی تنش و بدون تنش وجود دارد. نتایج حاصل از همبستگی، تجزیه رگرسیون و تجزیه مسیر ترتیبی عملکرد و صفات مرتبط با عملکرد نشان داد که صفات عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بیشترین تأثیر را بر عملکرد در دو شرایط تنش و بدون تنش دارند. با انجام تجزیه به عامل ها بر روی صفات مورد مطالعه تحت شرایط تنش و بدون تنش، پنج عامل مستقل محاسبه شد. تجزیه خوشه ای به روش حداقل مربعات وارد، ژنوتیپ ها را در شرایط بدون تنش و تنش شوری در چهار خوشه گروه بندی کرد. ارزیابی ژنوتیپ ها از نظر تحمل به شوری توسط پنج شاخص مختلف میانگین حسابی (mp)، میانگین هندسی (gmp)، تحمل به تنش (sti)، حساسیت به تنش (ssi) و تحمل (tol) صورت گرفت که با توجه وضعیت همبستگی آن ها با عملکردهای دو شرایط بدون تنش و تنش، سه شاخص mp، gmp و sti به عنوان بهترین شاخص ها در جداسازی ژنوتیپ های متحمل انتخاب گردیدند. با استفاده از روش ترسیمی نمودار پراکنش سه بعدی و مقایسه مقادیر سه شاخص برتر برای هر ژنوتیپ دو ژنوتیپ متحمل روشن و بومی یزد شناسایی گردیدند.

طالبی از گیاهان مهم و اقتصادی در ایران به شمار می آید. در پژوهش حاضر، برای بررسی نحوه توارث عملکرد و اجـزای عملکرد، زودرسی و میزان مواد جامد محلول در طالبی از تلاقیهای دیآلل و نیز تجزیه میانگین نسلها استفاده شد. در سال اول هفت توده بومی طالبی ایرانی شـامل ریش بابا، شاه آبادی، سمسوری، دستجردی، مگسی، تیل طرق و ساوه ای در قالب یک طرح دیآلل کامل تلاقی داده شـدند. در سال بعد ژنوتیـپهـا شامل 21 تلاقی مستقیم، 21 تلاقی معکوس و والد، در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در قالب طرح لاتیس سه گانه با 3 تکرار کشت گردیدند. در سال سوم، ژنوتیپها برای ارزیابی مجدد کـشت شـدند. برآورد میانگین درجه غالبیت نشان داد که صفات روز تا رسیدگی، طـول میـوه، عـرض میوه، ضخامت گوشت و مواد جامد محلول با اثر غالبیت نسبی ژنها کنترل میشود، در حالی که صفات عملکـرد و تعداد میوه تحت تاثیر ژنهای با اثر فوق غالبیت بودند. والد دستجردی بیـشترین قابلیـت ترکیـبپـذیری عمـومی را بـرای صـفات عملکرد، زودرسی و میانگین وزن میوه داشت. والدهای ریش بابا و سمسوری به ترتیب برای صفات ضخامت گوشت و تعداد میوه دارای بالاترین ترکیب‎پذیری عمومی بودند. هتروزیس مطلوب بر اساس والـد برتـر برای صفات عملکرد، وزن میوه، طول میوه و عرض میوه مشاهده شد. بیشترین قابلیت ترکیـب پذیری خصوصی برای صفت عملکرد بـرای تلاقـی های تیل طرق × ساوه ای و ریش بابا × ساوه ای ثبت شد. در این مطالعه همچنین برای بررسی رابطه عملکرد با اجزای عملکرد از یک مدل تجزیه ضرایب مسیر ترتیبی استفاده شد کـه در آن صفات وابسته به عملکرد در دو رتبه اول و دوم قرار گرفتند. بر اساس مقادیر شـاخص عامـل تورم واریانس و نیز بزرگی اثرات مستقیم، میانگین وزن میوه و تعداد میوه به عنوان متغیرهای رتبه اول در توجیه صفت وابسته عملکرد انتخاب شدند. در ادامه این تحقیق نسلهای p1، p2، f1، f2، bc1 و bc2 حاصل از تلاقیهـای سمسوری× دستجردی و شاه آبادی × سمسوری تهیه و در قالـب طـرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنیداری بین نسلها از نظر اکثر صفات مورد مطالعه وجود داشت. بررسی نوع عمل ژنها با استفاده از مدل سه پارامتری بر اسـاس فرمولهای متر و جینکز نشان داد که در تلاقی شاه آبادی × سمسوری مدل ساده افزایشی - غالبیت در توجیه نحوه عمل ژنها در همه صفات بررسی شده به غیر از طول میوه کفایت میکند، در حالی که برای دورگ سمسوری × دستجردی آمـاره کـایاسـکور و نیز مون‎های مقیاس بیانگر عدم کفایت مدل ساده افزایشی- غالبیت در کنترل صفات بررسی شده بود.

گندم نان با نام علمی triticum aestivum l. دارای تحمل متوسط به شوری است. شوری خاک یکی از مهم تری عوامل محدود کننده ی تولید گیاهان زراعی محسوب می شود. برای حل این مشکل، شناسایی و معرفی ارقام متحمل به شوری ضروری می باشد. به منظور مقایسه ی چندین رقم گندم نان ایرانی و شناسایی ارقام متحمل و حساس به شوری، 41 رقم گندم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط بدون تنش و تنش شوری بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین شرایط کشت بدون تنش شوری و دارای تنش شوری از لحاظ اکثر صفات اختلاف معنی داری وجود دارد. از نظر شاخص های تحمل به شوری بیشترین مقدار شاخص های sti، mp و gmp مربوط به ارقام شاهد و شیراز و کمترین مقدار شاخص های tol و ssi به ترتیب به ارقام آذر2 و شاهپسند تعلق داشت. نتایج تجزیه همبستگی بین شاخص ها نشان داد که همبستگی بالایی (01/0> p) بین شاخص های sti، mp و gmp و عملکرد دانه در دو شرایط آزمایش وجود دارد. لذا از آن ها به عنوان بهترین شاخص جهت شناسایی ارقام متحمل به شوری استفاده شد. نتایج نمودارهای سه بعدی ترسیم شده بر اساس این شاخص ها مشابه بودند و ارقام شاهد، ارگ، زارع، مهدوی، هامون و شیراز در ناحیه ی a قرار گرفتند. نتایج حاصل از همبستگی و تجزیه مسیر ترتیبی عملکرد با صفات مرتبط با آن حاکی از وجود بالاترین اثر مستقیم مثبت صفت عملکرد بیولوژیک بر عملکرد دانه بود. دو صفت وزن دانه در خوشه و وزن خوشه به عنوان اجزای اصلی موثر بر عملکرد دانه شناسایی شدند. بر اساس بررسی روابط متقابل بین صفات در نمودار بای پلات در شرایط بدون تنش شوری دو صفت عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بیشترین مقدار را به ترتیب برای ارقام گلستان و سرختک دارا بودند. همچنین این صفات در شرایط تنش شوری برای رقم گلستان بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه ی خوشه ای ارقام در شرایط بدون تنش شوری و تنش شوری به ترتیب به پنج و شش گروه مجزا تقسیم بندی شدند. همچنین گروه بندی ارقام بر اساس شاخص های تحمل و حساسیت شش گروه تشکیل داد.

تولید ارقام پر محصول و با کیفیت مطلوب، از طریق شناسایی ذخایر ژنتیکی و اطلاع از میزان تنوع ژنتیکی موجود در جوامع گیاهی میسر می شود. به همین منظور جهت بررسی تنوع ژنتیکی موجود در توده های بومی گشنیز ایران، آزمایشی بر روی 16 توده بومی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در سال زراعی 1393 و در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجراء شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس اختلاف معنی داری را بین توده های گشنیز مورد بررسی از لحاظ تمامی صفات مورد نظر نشان داد. براساس نتایج مقایسه میانگین ها توده 450 برای عملکرد میوه، توده 160 برای میزان اسانس و توده 353 برای وزن خشک بوته دارای بیشترین میانگین بود. همچنین بین صفات عملکرد میوه و تعداد چتر، تعداد شاخه، تعداد میوه، وزن هزار میوه و وزن خشک بوته، همبستگی (ژنوتیپی، فنوتیپی و ساده) معنی دار بالا و مثبتی مشاهده شد. بین صفت تعداد روز تا برداشت و سایر صفات فنولوژیک به جزء تعداد روز سبز شدن و بلوغ (همبستگی بالا و منفی) همبستگی معنی دار بالا و مثبتی وجود داشت. بین میزان اسانس و صفات فنولوژیکی به جزء تعداد روز تا بلوغ (همبستگی بالا و منفی)، همبستگی مثبت و بالایی وجود داشت. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات تعداد چتر، تعداد شاخه، تعداد میوه، وزن هزار میوه، متوسط تعداد میوه در هر چتر و وزن خشک بوته بیشترین اثرات مستقیم و مثبت در حالی که صفت تعداد روز تا سبز شدن اثر مستقیم بالا و منفی را بر عملکرد میوه، دارا بودند. همچنین صفات تعداد روز تا50% گلدهی و تعداد روز تا پایان گلدهی اثر مستقیم و بالا ولی تعداد روز تا بلوغ اثر مستقیم بالا و منفی بر صفت تعداد روز تا برداشت داشتند. در طی تجزیه عامل ها برای صفات، تعداد 5 عامل در نظر گرفته شد که در مجموع 31/77% از واریانس داده ها را توجیه می نمودند. در طی تجزیه کلاستر، توده های گشنیز به چهار گروه تقسیم شدند، به نحوی که بیشترین فاصله ژنتیکی را توده های 306 و 230 و کمترین فاصله را توده های 347 و 36 دارا بودند. در کل با توجه به نتایج، برای رسیدن به عملکرد میوه، سبزی و زودرسی بالا به ترتیب استفاده از توده های 450، 353 و 230 در برنامه های اصلاحی توصیه می شود.

امروزه، با توجه به وجود وابستگی متقابل میان زیرساخت های حیاتی جامعه (نظیر برق، آب، گاز و غیره)، آسیب پذیری های ناشی از تهدیدات افزایش خواهد یافت؛ به طوری که اختلال در روند عادی یکی از آنها به واسطه بروز هر نوع تهدید، می تواند بر روی روند عادی زندگی و امنیت کلان جامعه، تاثیرات نامطلوبی بجا نهد. بر اساس یک دیدگاه، تهدیدات متصور برای یک سیستم قدرت، شامل حوادث طبیعی و انسان ساز است. هدف اصلی این تحقیق، مدل سازی سیستم قدرت با رویکرد پدافند غیرعامل در مقابل تهدیدات الکترومغناطیسی و بررسی راه کارهای افزایش ایمنی و امنیت آن در برابر این نوع از تهدیدات خواهد بود. ارائه راهکارهای حفاظتی و جلوگیری از آسیب به سیستم قدرت، حفظ و تداوم فرایندهای کاری، سرمایه ها و منابع مربوطه، نیازمند شناسایی تهدیدات و تعیین سناریوهای وقوع آنهاست. در این تحقیق، منظور از سیستم قدرت، یک پست فشار قوی دارای اتاق فرمان و تهدیدات مورد نظر از نوع انفجارات اتمی بالای سطح زمین ((hemp و فرستنده های توان بالاhpem)) است. در این تحقیق، پس از بررسی کلی اجزای سیستم قدرت، به تهدیدات الکترومغناطیسی، مفاهیم مربوط به سازگاری الکترومغناطیسی (emc)/ تداخل الکترومغناطیسی (emi)، نفوذپذیری و آسیب پذیری سیستم قدرت در برابر حملات الکترومغناطیسی پرداخته می شود. با توجه به اینکه تجهیزات مهم سیستم قدرت مورد نظر این تحقیق، شامل محفظه های مربوط به سیستم الکترونیکی، پردازشی و مخابراتی، رک های کنترلی و سازه بتنی پست می باشد، لذا سنجش میزان کیفیت حفاظت سازی (se) در هر یک از آنها به کمک نرم افزار شبیه ساز cst، نشان می دهد که روزنه های مستطیلی عریض تعبیه شده در ساختارهای محفظه ها و رک های یاد شده، دارای کمترین حفاظت الکترومغناطیسی و روزنه های دایروی دارای بیشترین حفاظت الکترومغناطیسی است. نتایج شبیه سازی برای سازه پست نشان می دهد که ساختمان های بتنی، تقریباً هیچ گونه حفاظتی در برابر تهدیدات ندارند؛ اما در صورتی که در ساختارشان از بتن مسلح استفاده شود، میزان کیفیت حفاظت سازی (se) در فرکانس های پایین بهبود می یابد.

اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در کلیه موجودات زنده از تک یاخته ها تا موجودات عالی وجود دارد و از اهمیت زیادی در مطالعات کشاورزی، ژنتیک، تکامل و تحقیقات آماری برخوردار است. خلر (lathyrus sativus l.) گیاه مهمی از خانواده حبوبات است که دارای مصارف انسانی، دامی و حتی درمانی می باشد. هدف این مطالعه، بررسی روش های چند متغیره تجزیه پایداری و مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و در نهایت توصیه ژنوتیپ‏ها برای هرکدام از مکان های مورد بررسی بود. این مطالعه طی چهار سال زراعی 1390-1386 در ایستگاه های تحقیقاتی دیم گچساران، کوهدشت لرستان و ایلام اجرا شد. ده لاین امیدبخش خلر به همراه توده بومی نقده (به عنوان شاهد) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار برای صفت عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه تجزیه مرکب داده‏ها با استفاده از روش‏های reml، ml و typeiii بررسی شد. نتایج نشان داد روش reml برآوردهای دقیق‏تری دارد در حالی که نتایج روش ml و typeiii دارای اریب بود. روش typeiii برخی اثرات را منفی برآورد کرد. نتایج نشان داد که رویه مختلط بهتر از رویه مدل‏های خطی عمومی می‏تواند مدل را برازش دهد. مدل‏های تجزیه واریانس با اثرات تصادفی، مختلط و ثابت در این مطالعه بررسی شدند. نتایج حاکی از این بود که مدل با اثرات ثابت نسبت به دو مدل دیگر بیشتر باعث معنی‏دار شدن اثرات مختلف شده است. در این تحقیق مفروضات تجزیه واریانس بیشتر مورد توجه قرار گرفتند که با توجه به محاسبات انجام شده روش ammi برای زمانی که اثر متقابل ژنوتیپ × محیط معنی‏شده باشد مناسب‏تر از روش sreg بود. با استفاده از مدل با اثرات ثابت و همچنین روش typeiii امکان مدل‏سازی مدل‏های چند متغیره وجود نداشت. همچنین نتایج نشان داد در برخی سال‏ها نیاز بود واریانس بین ناهمگن در نظر گرفته شود. با توجه به تکرار‏پذیر نبودن نتایج در طی سال‏های مختلف از ترکیب عملکرد و پایداری استفاده شد و بر اساس آن ژنوتیپ‏ها برای مکان‏های مختلف توصیه شدند. برای صفت عملکرد دانه و صفت زیست توده مکان های ایلام و گچساران و برای صفت وزن علوفه تر مکان های کوهدشت و ایلام مناسب تر بودند. برای مکان ایلام برای صفت عملکرد دانه، ژنوتیپ‏های sel.521/b1، s.587، برای صفت وزن علوفه تر sel.b111، sel.290 وsel.587 و برای صفت زیست توده ژنوتیپ sel.290 بهترین ژنوتیپ‏ها بودند. برای مکان گچساران برای صفت عملکرد دانه ژنوتیپ sel.449 برای صفت علوفه تر ژنوتیپ sel.b111 و برای صفت زیست توده sel.299، sel.587، sel.449 بهترین بودند. برای مکان کوهدشت برای صفت عملکرد دانه ژنوتیپ‏ sel.eth1 و برای صفت علوفه تر sel.b111، sel.290، sel.587 و برای صفت زیست توده اکوتیپ نقده و sel.eth1 قابل توصیه بودند. مکان کوهدشت نسبت به مکان ایده‏آل در هر سه صفت بدترین مکان بود.

تنش شوری همواره یکی از مهمترین جدی ترین تهدید ها برای افزایش عملکرد گیاهان به ویژه گندم نان به عنوان یکی از مهمترین منابع مواد غذایی مردم جهان، می باشد. اطلاع از نحوه توارث صفات عملکرد و اجزای عملکرد یکی از مهمتریناولین اصول اصلاح برای مقابله دستیابی به ارقام متحملبا به تنش شوری در گندم است. در این تحقیق به منظور مطالعه عمل ژن بر روی عملکرد و اجزای عملکرد، هفت رقم ایرانی گندم نان ایرانی شامل فلات، بم، قدس، روشن، ارگ، کویر و پیشتاز به همراه نتاج حاصل از تلاقی دی آلل کامل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط نرمال و تنش شوری در سال 1393 در مزرعه مرکز ملی شوری ایران در استان یزد کاشته شد. با در نظر گرفتن تمام فرضیات برای صفات مختلف گندم، تجزیه مرکب به روش هیمن-جینکز انجام گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که آثار ساده جز افزایشی (a) و اثر متقابل a × محیط برای تمامی صفات شامل عملکرد، وزن زیست توده، تعداد پنجه، طول سنبله، طول پدانکل، ارتفاع گیاه و وزن صد دانه اثرات ساده جز افزایشی (a) و اثر متقابل a× محیط معنی دار بود. همچنین اثر ساده b3 که معادل ترکیب پذیری خصوصی در روش 1 دی آلل است و اثر متقابل آن با محیط، برای همه صفات معنی دار بود. معنی داری این دو جز بیانگر نقش مهم اثرات افزایشی و غالبیت در توارث صفات بود. به طور کلی در بیشتر صفات مورد مطالعه در این تحقیق، نوع ژن های کنترل کننده و رفتار ژنتیکی، ظرفیت ژن های غالب و مغلوب والدین، اثرات مادری، اثرات افزایشی و اثرات غالبیت از محیط نرمال به تنش شوری متفاوت بود. برآورد وراثت پذیری عمومی بالا و همچنین وراثت پذیری خصوصی متوسط و بالا برای صفات مورد مطالعه، حاکی از امیدبخش بودن مواد ژنتیکی مورد مطالعه، برای اصلاح و بهبود صفات در شرایط نرمال و همچنین تحمل به تنش شوری بود. لذا امکان انتخاب و گزینش ژنوتیپ های متحمل برای بهبود و مقابله با تنش شوری در ارقام ایرانی گندمنانمورد استفاده در این بررسی وجود داشتدارد. رقم روشن بهترین والد ترکیب شونده برای صفات عملکرد، وزن زیست توده و تعداد پنجه بود.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

بابونه یکی از مهمترین گیاهان دارویی در عرصه تجارت جهانی است که کاربردهای متعددی در صنایع دارویی و آرایشی، بهداشتی دارد. به منظور مطالعه تنوع صفات زراعی، فیتوشیمیایی و عناصر غذایی در بابونه آلمانی 26 توده ژنتیکی از شهرهای مختلف استان خوزستان جمع آوری شدند. به علاوه 6 توده به عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفت. ژنوتیپ های مورد نظر در قالب طرح حجیم شده با 6 شاهد و سه تکرار برای شاهدها کشت شدند. نتایج نشان داد که صفات مقدار اسانس، شاخص برداشت، عملکرد اقتصادی، تعداد گل در بوته، روز تا جوانه زنی و تعداد ساقه فرعی گل دهنده به ترتیب دارای بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی بودند. قابلیت توارث صفات همچنین نشان داد که صفات روز تا سبز شدن، روز تا شروع غنچه دهی، روز تا شروع گلدهی، تعداد گل در بوته، تعداد پنجه در بوته، وزن خشک 50 گل، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد اقتصادی نسبت به سایر صفات از قابلیت توارث عمومی بالاتری برخوردار بوده اند. در تجزیه رگرسیون قدم به قدم صفت عملکرد اقتصادی به عنوان متغیر تابع در مقابل بقیه صفات به عنوان متغیر مستقل صفات شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیکی وارد مدل شدند و در مجموع 1/98 درصد از تغییرات عملکرد اقتصادی را توجیه نمودند. نتایج تجزیه ضرایب مسیر بر روی مهمترین اجزای عملکرد گل نشان داد که صفات وزن خشک 50 گل، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیکی به ترتیب بیشترین اثر مستقیم را بر روی عملکرد اقتصادی داشته اند. بنابراین این صفات می توانند به عنوان یک معیار انتخاب در بهبود محصول برای رسیدن به حداکثر عملکرد بکار گرفته شوند. همچنین نتایج تجزیه به عاملها نشان داد که 6 عامل اصلی و مستقل در مجموع 3/84 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه نمودند. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات مرفولوژیکی و فنولوژیکی همچنین نشان داد که 32 جمعیت بابونه در چهار کلاستر طبقه بندی شدند اما جمعیت ها در درون گروه ها متفاوت بود. نتایج حاصل از تجزیه عناصر غذایی، تنوع قابل ملاحظه ای را برای عناصر ازت و منگنز نشان داد. قابلیت توارث عناصر غذایی همچنین نشان داد که عنصر ازت (89/89%) و آهن (92/78%) به ترتیب بالاترین توارث پذیری عمومی را نشان داده اند. همچنین نتایج تجزیه خوشه ای بر اساس عناصر غذایی، 32 جمعیت بابونه را در 5 کلاستر طبقه بندی نمود. در نهایت نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای بر اساس عناصر غذایی و صفات مرفولوژیکی نشان داد که تنوع ژنتیکی از تنوع جغرافیایی تبعیت نمی کند.

برای معرفی ژنوتیپ های اصلاحی جدید، نیاز به انجام آزمایشات ناحیه ای عملکرد در چند منطقه و چند سال است. برای رسیدن به این هدف، آزمایشات ناحیه ای عملکرد همه ساله در سراسر دنیا برای محصولات زراعی عمده انجام می گیرند تا بتوان ژنوتیپ های برتر مناطق مورد نظر را شناسایی نمود. در اکثر این آزمایشات اثر متقابل ژنوتیپ و محیط مشاهده شده و نیاز است که از ماهیت آن درک مناسبی حاصل شود. برای درک ماهیت اثر متقابل ژنوتیپ و محیط روش های گوناگونی وجود دارد که در مجموع در سه رهیافت کلی قرار می گیرند. رهیافت اول شامل روش های تک متغیره پارامتری و رهیافت دوم شامل روش های تک متغیره ناپارامتری می باشند. در حالیکه روش های تک متغیره اعم از پارامتری و ناپارامتری تلاش دارند تا اثر متقابل ژنوتیپ و محیط را در یک یا دو آماره توصیف نمایند، هدف رهیافت سوم (روش های چند متغیره) شناسایی جنبه چندبعدی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط بوده و سعی دارد تا از این بعد اطلاعات بیشتری را بدست آورد. کشت گیاه جو بصورت مدرن و به عنوان یک محصول مهم در سراسر دنیا و بویژه در خاور میانه و ایران انجام می شود. جو یک از چهار غله مهم کشور و یکی از محصولاتی است که نقش اساسی را در اقتصاد ایران می تواند داشته باشد. این گیاه دارای مصارف انسانی، دامی و حتی درمانی می باشد. در این تحقیق پایداری ژنوتیپ های مختلف جو با استفاده از روش های گوناگون تجزیه پایداری بررسی گردید. 20 ژنوتیپ امیدبخش در آزمایشات ناحیه ای عملکرد در 8 منطقه و به مدت 2 سال زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. در ایستگاه منطقه تبریز و اردبیل آزمایشات به مدت 1 سال زراعی انجام شد. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که اثر محیط و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در تظاهر عملکرد ژنوتیپ ها تاثیر گذار بوده اند. نتایج بیشتر روش های تجزیه پایداری ژنوتیپ شماره 11 را به عنوان ژنوتیپ برتر و پایدار و ژنوتیپ 12 را به عنوان ژنوتیپ ناپایدار شناسایی نمودند. با استفاده از آماره های انحراف از رگرسیون تای و rs کنگ و آماره low فاکس و amge مدل ammi ژنوتیپ 11 رتبه نخست پایداری را دارا شد و با استفاده از روش های پارامتری تک متغیره نیز رتبه دوم تا سوم را دارا شد و ژنوتیپ های 18 و 16 در رتبه دوم و سوم پایداری قرار گرفتند. همچنین با استفاده از روش های چند متغیره ژنوتیپ 17 به مکان اراک و جلگه رخ، ژنوتیپ 3 به مکان کرج و ژنوتیپ 7 به مکان مشهد پایداری خصوصی بالایی نشان دادند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی که برای بررسی ارتباط بین پارامترهای مختلف پایداری بود، مفاهیم پایداری زراعی (دینامیک) و پایداری بیولوژیکی (استاتیک) را در مورد پارامترهای مختلف پایداری مشخص نمود.

در ایران خربزه گیاهی مهم و اقتصادی می باشد. در این تحقیق برای بررسی نحوه توارث عملکرد و اجزای عملکرد در خربزه از تلاقی های دای آلل و نیز تجزیه میانگین نسل ها استفاده شد. هفت رقم خربزه شامل 6 رقم محلی ایرانی با نام های ایوانکی، عباسعلی، تاشکندی، حوض سرخ، مشهدی و میرپنجی و یک رقم خارجی به نام آناناسی در یک طرح دای آلل کامل تلاقی داده شدند. در 15 فروردین 1384، ژنوتیپ ها (شامل 21 تلاقی مستقیم، 21 تلاقی معکوس و 7 والد) در ایستگاه تحقیقاتی کبوتر آباد در قالب دو طرح لاتیس جداگانه برای شرایط هرس و بدون هرس در 4 تکرار کشت گردیدند. در 30 فروردین 1385، ژنوتیپ ها برای ارزیابی در سال دوم تنها در شرایط هرس کشت شدند. برای بررسی رابطه عملکرد با اجزای عملکرد از یک مدل تجزیه ضرایب مسیر ترتیبی استفاده شد که در آن صفات وابسته به عملکرد در دو رتبه ردیف اول و ردیف دوم قرار گرفتند. براساس مقادیر شامل عامل تورم واریانس و نیز بزرگی اثرات مستقیم، میانگین وزن میوه و تعداد میوه به عنوان متغیرهای ردیف اول در توجیه صفت وابسته عملکرد انتخاب شدند. برآورد درجه غالبیت نشان داد که طول میوه، عرض میوه، ضخامت گوشت و وزن هر دو شرایط با اثر غالبیت نسبی ژن ها کنترل می شود، در حالیکه عملکرد در شرایط هرس تحت تاثیر ژنهای با اثر فوق غالبیت کنترل می گردد، ولی در شرایط غیرهرس غالبیت نقشی در کنترل عملکرد نداشت. والد میرپنجی بیشترین قابلیت ترکیب پذیری عمومی را برای صفات عملکرد، عملکرد قابل قبول و میانگین وزن میوه داشت. هتروزیس مطلوب براساس والد برتر در شرایط هرس برای صفات میانگین وزن میوه، عملکرد و عملکرد قابل قبول مشاهده شد. بیشترین قابلیت ترکیب پذیری خصوصی برای صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول در هر دو شرایط برای تلاقی تاشکندی × نهاوند ثبت شد. در ادامه این تحقیق نسل های p1، p2، f1، f2، bc1 و bc2 حاصل از تلاقی های میرپنجی × تاشکندی و میرپنجی × عباسعلی تهیه و در 15 فروردین 1387 در مزرعه کبوترآباد و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین نسل ها از نظر صفات مطالعه شده وجود دارد. بررسی عمل ژن ها با استفاده از مدل شش پارامتری بر اساس فرمول های متر و جینکز نشان داد که در تلاقی تاشکندی × میرپنجی مدل ساده افزایشی- غالبیت در توجیه نحوه عمل ژنها در همه صفات بررسی شده به غیر از روز تا رسیدگی و طول میوه کفایت می کند. با استفاده از 6 نسل این تلاقی مشخص شد که در کنترل صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول هر دو اثرات افزایشی و غالبیت نقش دارند ولی اثرات اپیستازی نقشی نداشتند. در تلاقی میرپنجی× عباسعلی آماره کای اسکور و نیز آزمون های مقیاس بیانگر عدم کفایت مدل ساده افزایشی- غالبیت در کنترل صفات بررسی شده بود.

این تحقیق به منظور بررسی روابط بین صفات مورفولوژیک و فنولوژیک عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن بوسیله استفاده از تجزیه همبستگی و تجزیه علیت در گیاه روغنی کلزای پاییزه به عنوان یکی از عمده ترین محصولات روغنی دنیا انجام گرفت.

در این پایان نامه طیف های موجود در یک تصویر، براساس معیارهای مختلفی از جمله همبستگی ، به چند دسته کوچک تقسیم شده و اطلاعات هر دسته بعنوان داده های یک منبع جدید در نظر گرفته شدند. منابع حاصله بصورت مجزا مورد بررسی قرار گرفته و براساس الگوریتم های مختلف ، از قبیل حداقل خطا و شبکه عصبی طبقه بندی شدند. تصمیم نهایی براساس تلفیق نتایج طبقه بندی اولیه منابع مختلف ، با استفاده از الگوریتم های مناسب اتخاذ گردید . نهایتا یک روش تلفیق جدید پیشنهاد گردید . این روند روی داده های واقعی اجرا شد و نتایج با استفاده از معیارهای مختلف مانند جدول خطا ، درجه صحت ، در جه اعتبار ، ضریب کاپا و نقشه طبقه بندی مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی قرار گرفتند . نتایج نشان می دهد که این روند برای طبقه بندی داده های چند منبعی کارا بوده و مشکل محدود بودن تعداد نمونه های آموزشی در داده های ابرطبفی را تا حد قابل توجهی جبران می نماید.

ذرت یکی از مهمترین گیاهان زراعی است و مصارف متعددی دارد. برای این منظور 22لاین زودرس دانه ای ذرت با دو تستر تجاری زودرس ‏‎k1263/1‎‏ و ‏‎k2816‎‏ تلاقی داده شدند و 44 ترکیب لاین ضربدر تستر آنها در سال 1380 مورد بررسی قرار گرفت.لذا نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین هیبریدها برای کلیه صفات مورد بررسی وجود دارد.