گسترش دامن? سرزمین های اسلامی و شکوفایی اوضاع اقتصادی و فرهنگی مسلمانان در سده های 3-8ھ. موجب شد که سفر و به دنبال آن سفرنامه نویسی افزایش یابد. سفرنامه ها به جهت دربرداشتن اطلاعاتی چون آداب و رسوم و سنت ها، رخدادهای تاریخی، باورهای سیاستمداران، روابط سیاسی و اقتصادی دولت ها در میان انواع ادبی، جایگاهی ممتاز دارند. از سوی دیگر کیفیت بالای وصف، میزان دقت و اسلوب داستانی ساده و روان در برخی سفرنامه ها موجب شد تا این گونه نوشته ها به عنوان یک فن ادبی مستقل با عنوان ادبیات سفرنامه ای مطرح شود و جزئی از ادبیات داستانی به شمار رود. سفرنامه های ناصرخسرو (قرن 5ھ) و ابن بطوطه (قرن 8ھ)، از جمل? بهترین این گونه آثار در ادبیات قدیم فارسی و عربی محسوب می شوند. در سفرنام? ناصرخسرو مسائل جغرافیایی و توصیف ظاهری و فیزیکی کالبد شهرها و مکان های ویژه بیش از دیگر امور، نمود دارد. نثر آن نیز ساده و روان است و از تکلف و تصنع به دور است و در عین کوتاه نویسی، امور جزیی هم توصیف شده است. سفرنام? ابن بطوطه نیز آیینه ای از آداب و آیین ها، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی سرزمین های گوناگون، به ویژه سرزمین های اسلامی است. او تصویر زنده ای از مردمان سرزمین های اسلامی در زمانی عرضه می کند که این سرزمین ها یورش مغول را از سر گذرانده اند. از این رو این کتاب یکی از باارزش ترین منابع تاریخی آن عصر به شمار می رود. توصیفات وی نیز در قالب نثر مرسل و محاوره گونه بیان شده است. بهره گیری از اصطلاحات مختلف اداری، بازرگانی، زراعی و... و بکار گیری واژه های فارسی، هندی، ترکی و...و استفاده از لغات عامیانه از خصوصیات سبک وی محسوب می شود. این ویژگی ها، سفرنامه های ناصرخسرو و ابن بطوطه را در زمر? بهترین سفرنامه های ادبیات فارسی و عربی جای داده است. پژوهش حاضر به تحلیل و بررسی تطبیقی این دو اثر پرداخته است.