نام پژوهشگر: حسین بایی
حسین بایی فیروز صمدی
تولید شیر بیشتر، از طریق تعادل منفی انرژی سبب کاهش بازده تولید مثلی گاوهای شیری در دوره پس از زایش می شود. به نظر می رسد در گاوهای پر شیر، تاخیر در از سرگیری فعالیت فولیکولی تخمدان منجر به افزایش فاصله زایش تا اولین تلقیح، افزایش تعداد روزهای باز و در نهایت افزایش فاصله گوساله زایی می شود. هدف از این مطالعه بررسی رابطه سطح تولید شیر با دینامیک فولیکولی تخمدان گاو با استفاده از اولتراساند در اوایل دوره پس از زایش بود. بدین منظور، تعداد 19 راس گاو هلشتاین بر اساس تولید شیر به دو گروه پر شیر (32 کیلوگرم در روز و بیشتر) و کم شیر (کمتر از 32 کیلوگرم در روز) تقسیم شدند. تصویربرداری از تخمدان گاوها از ده روز پس از زایش شروع و به صورت هفتگی تا پنج هفته ادامه یافت. تعداد و اندازه فولیکول های هر یک از تخمدان ها، وجود یا عدم وجود جسم زرد، نمره بدنی و نیز هرگونه علائم مربوط به فحلی در هر گاو ثبت شدند. نمونه برداری خون با استفاده از لوله های خلاء و به صورت هفتگی از طریق سیاهرگ دمی انجام شد. در این تحقیق برای بررسی داده های آماری از طرح اندازه گیری های مکرر و رویه mixed و glm نرم افزار sas استفاده گردید و مقایسه میانگین ها توسط آزمون توکی کرامر انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تولید شیر، تأثیر معنی داری بر اندازه فولیکول های تخمدان نداشت (0.05<p). میانگین (± خطای استاندارد) اندازه فولیکول ها در گاوهای پر شیر و کم شیر به ترتیب 90/0±06/9 و 58/0±13/11 میلی متر بود. همچنین سطح تولید شیر تأثیر معنی داری بر غلظت استروژن، پروژسترون، گلوکز، کلسترول، hdl، ldl، فسفر و نمره بدنی نداشت (05/0p>). میانگین (± خطای استاندارد) غلظت استروژن پلاسمای خون گاوهای پر شیر و کم شیر به ترتیب 84/16±16/81 و 84/16±95/106 (پیکوگرم/میلی لیتر)، برای پروژسترون 26/2±45/10 و 26/2±68/3 (نانوگرم/ میلی لیتر)، برای گلوکز 92/2±00/53 و 92/2±12/54 (میلی گرم/دسی لیتر)، برای کلسترول 6/13±25/163 و 86/13±87/195 (میلی گرم/دسی لیتر)، برای hdl69/1±37/67 و 69/1±37/70 (میلی گرم/دسی لیتر)، برای ldl 44/5±12/54 و 44/5±37/65 (میلی گرم/دسی لیتر)، برای فسفر 42/0±17/7 و 42/0±23/7 (میلی گرم/دسی لیتر) و برای نمره بدنی 038/0±44/1 و 036/0±42/1 تعیین شد. این مطالعه نشان داد که تولید شیر تاثیری بر معیارهای مورد مطالعه در این بررسی نداشته و احتمالاً بازدهی تولید مثلی تحت تاثیر عوامل مهم تر دیگری می باشد.