نام پژوهشگر: افسانه خلیلی افوسی
افسانه خلیلی افوسی عبدالرحمان محمدخانی
گل میمون (antirrhinum majus) متعلق به خانواده scrophulariaceae و بومی مناطق مدیترانه است. یکی از گل های فصلی چندساله است که اغلب به صورت یک ساله پرورش می یابد و به دلیل تنوع رنگ و دوره ی گل دهی طولانی، به صورت تنها یا در ترکیب با گل های فصلی دیگر در فضای سبز کاربرد زیادی دارد. اما رشد رویشی بیش از حد ارقام پابلند، باعث کاهش کیفیت آن ها شده و طویل شدن زیاد ساقه، مشکل جابه جایی و نگهداری، شکستگی ساقه و کاهش زیبایی گیاه را به همراه دارد. یکی از راهکارهای موجود برای کاهش ارتفاع گیاه، استفاده از تنظیم کننده های رشد، از جمله کندکننده های رشد می باشد. پاکلوبوترازول، سایکوسل و دامینوزاید از مهم ترین کندکننده های رشد هستند. به منظور بررسی اثر تنظیم کننده های رشد روی برخی خصوصیات کمی و کیفی گل میمون، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه شهرکرد به اجرا درآمد. تیمارها شامل پاکلوبوترازول (40، 80 و 120 میلی گرم در لیتر)، سایکوسل (500، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر)، دامینوزاید (1500، 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر)، بنزیل آدنین (400، 800 و 1200 میلی گرم در لیتر) و شاهد (آب مقطر) به صورت محلول پاشی در دو مرحله با فاصله ی 10 روز روی اندام هوایی اعمال شد. در این آزمایش، ارتفاع گیاه، طول ساقه، طول گل آذین، قطر گل، قطر ساقه، تعداد انشعاب گل دهنده، تعداد گل در گل آذین، طول دوره ی گل دهی، ماندگاری گل روی بوته و شروع گل دهی مورد مطالعه قرار گرفتند. براساس نتایج، رشد گل میمون تحت تأثیر تنظیم کننده های رشد قرار گرفت. غلظت های مختلف دامینوزاید روی ارتفاع گیاه، طول گل آذین، تعداد گل در گل آذین، تعداد انشعاب گل دهنده و قطر ساقه اثر معنی دار داشتند، همچنین دامینوزاید 4500 میلی گرم در لیتر باعث کاهش طول ساقه و قطر گل شد و دامینوزاید 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر گل دهی را به تأخیر انداختند. کمترین ارتفاع گیاه با میانگین 99/33 سانتی متر مربوط به دامینوزاید 4500 میلی گرم در لیتر بود. پاکلوبوترازول 120 میلی گرم در لیتر باعث کاهش ارتفاع گیاه، طول ساقه، تعداد گل در گل آذین و قطر ساقه شد. همچنین پاکلوبوترازول 40 و 80 میلی گرم در لیتر باعث تسریع در گل دهی شدند و پاکلوبوترازول 40 میلی گرم در لیتر زودترین گل دهی را با میانگین 13/99 روز نشان داد. سایکوسل 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر تعداد انشعاب گل دهنده را افزایش دادند. سایکوسل 1500 میلی گرم در لیتر ارتفاع گیاه و طول گل آذین را نیز کاهش داد و باعث تسریع در گل دهی شد. بنزیل آدنین 800 و 1200 میلی گرم در لیتر، تعداد گل در گل آذین و قطر ساقه را افزایش دادند. بنزیل آدنین 1200 میلی گرم در لیتر، بیشترین طول گل آذین و ارتفاع گیاه را نشان داد و باعث تأخیر در گل دهی شد. طول دوره ی گل دهی با پاکلوبوترازول 40 میلی گرم در لیتر کاهش یافت و در بقیه ی تیمارها معنی دار نشد. غلظت های مختلف بنزیل آدنین و سایکوسل 500 و 1000 میلی گرم در لیتر، ماندگاری گل را روی بوته افزایش و دامینوزاید 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر آن را کاهش دادند.