نام پژوهشگر: پژمان گلچین

کاوش در لایه ی میانی دانش یونان باستان، باواکاوی چرخش نگره از گونه میتوس انگاشته به شاکله ای لوگوس انگاره
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  پژمان گلچین   مریم ثقفی

i.در این تحقیق،حتی المقدور از استفاده ی واژه ی"عقل"به جای"لوگوس"خودداری شده است.زیرا عقل به معنای یونانی و فلسفی اش مبحثی می باشد که به طور مشهود نزد ارسطو شکل گرفته است و فیلسوفان قبل کم تر چنین،به مسئله اندیشیده اند.به هر حال،چه بپذیریم که مبحث عقل،افلاطونی است و چه برعکس،موضوعی ارسطویی می باشد،نمی توان متفکران پیشاسقراطی را واجد چنین عقلی در نظر گرفت،بلکه ایشان،فقط اولین مواجهه کنندگان با چنین مسئله ای بوده اند و بس. ii.عصر مورد نظر در این تحقیق،عصر بینااسطوره ای و بینالوگوسی می باشد.لذا با اینکه هم اثری از اساطیر در این تحقیق،مشهود است و هم اثری از اندیشه های پیشا سقراطیان،اما موضوع اصلی،در عین حالی که هر دوی اینها می باشد،هیچکدام از این دو را شامل نمی شود. iii.با مراجعه به یونان باستان و توجه به عوامل مختلف و متعددی که در شکل گیری دولت شهر های آتن مثمر ثمر بوده است،متوجه می شویم که در تحلیل شرایط اجتماعی آن زمان تنها یک موضوع نیست که باعث پیش آوردن تحولات فکری در آن زمینه شده است،بلکه مجموعه ای از عوامل و موضوعات مختلف،باعث این رخداد عظیم تاریخی گردیده اند. iv.اساطیر موجود در آن سرزمین،خود به تنهایی،آبستن زایاندن معناهایی وسیع،از قبیلِ توجه به تقدیر،ترس از مرگ،مواجهه با نوع زیست قهرمانان،تحلیل رفتار خدایان و نیز نحوه ی مواجهه با میوه ی ممنوعه؛که آتش قلمداد می گردید،بودند. v. logos هدیه ی پرومتئوس و آتنا،به ساکنان جدید زمین و اهالی آتن بود.آتش مقدسی که دربار زئوس،هرگز از دزدیده شدنش،رضایت خاطر نداشته و نخواهد داشت. vi.سیر در اختیار انسان قرار گرفتن logos،فرآیند های دیگری نیز داشته است،که به نظر می رسد،با نگره ای امتزاجی از باورهای اسطوره ای و تجربه های طبیعی یونانیان باستان نسبت بسیاری دارد. vii.باور به اینکه انسان به تنهایی واجد خصلت هایی است که فردانیت او را می سازد،و این نکته که هر فرد به مثابه ی موجود حاضر درphusisاین امکان را دارد که با آگاهی از قوانین بیرونی و به مانند تمامی افراد هم نوع خود؛که انسان هستند،با آن قوانین آشنایی دقیق یافته و از درک آنها بهره ببرد اعتماد به نفسی وسیع را برای ایشان به همراه آورده بود.philo به معنای در جستجو بودن و یا دوستدار چیزی بودن،از این اعتماد به نفس آغاز شده بود. viii.با پذیرفتن شرایط شرح داده شده در بند 7؛یعنی اعتماد به حضور بالقوه ی توان شناختِ قوانین موجود در جهان نزد هر انسانی؛و نیاز به تلاش برای به یاد آوردن این توان،حرکت جدی philologistها در جهت کشف رازphusisآغاز گردید. ix.اینک با درگیر شدن با مفهوم آغاز،مفهومی به نام آرخه،در ذهنیت آنان به طور رسمی خودنمایی می کند.arche (?????) x.با کشف این نکته که امر ثابت و تغییر ناپذیر در phusis،می تواند به عنوان یک آرخه ی مشخص؛چه به عنوان ماده ی اولیه جهان؛و چه به عنوان اصل اولیه ی عقلی،چیزی باشد به نامlogosوnous،شکلی جدید در نحوه ی به کار گیری جایگاه آغاز در طبیعت و در استدلال،در عرصه ی اندیشگانی آن فرهنگ آشکار گردید. xi. nous نه تنها در جهان بیرون حضور دارد،بلکه درون فرد انسان نیز تحت عنوان چیزی به عنوانnoein حاضر است، noeinمصداق اندیشیدن است،اندیشیدنی به خود مفهوم هستی ومثل فهمیدن بوی چیزی که ذاتا،فهمیده می شود و به خواست و اراده ی بو کننده ربطی ندارد. xii.سوفسطائیان هستند که جانب انسان را گرفته و از این پرسش که چه چیزی خود را به درک در می آورد خارج شده و به این پرسش که،انسان چه چیزی را می تواند درک کند می پردازند.در این مقطع تا حدودیphusisتبدیل به ابژه ای بیرونی شده است و این سوژه ی تازه شکل یافته،در حال خود نمایی برای کل کیهان است.انسان مقیاس همه چیزاست. xiii.درک از حضورlogosدر phusis،برای فرد یونانی،به مثابه درک روزمره ی یک شهروند از حضور قانون (nomos) در شهر است. xiv.مسیر این تحولات پیش آمده،هم وامدار شرایط درون متنی اسطوره های یونانی بوده است و هم متأثر از تجربه های زیسته ی انسان ساکن در phusis.