خواص فوتوفیزیکی، ساختاری و تجمعی تعدادی از رنگینه های لیزری و غیر لیزری بر مبنای رفتار سولواتوکرومیک جذبی و نشری در محیط های مایع و بلور مایع مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور داده های طیفی تعدادی از رنگینه ها از خانواده های اکسازین، کومارین، آزو و آنتراکوئینون در محیط حلال های مایع و بلور مایع بررسی شده و ساختار طیف های ثبت شده بطور کیفی مورد مطالعه قرار گرفته است. در هر مورد بر مبنای ویژگی های رنگینه و متغیّر مورد ارزیابی از روش های محاسباتی مناسب جهت بررسی کمّی ماهیت و میزان برهم کنش های بین اجزاء مولکولی استفاده گردید. اثرات محیط های حلالی مایع و بلور مایع بر تغییرات ممان دوقطبی بر مبنای رفتار سولواتوکرومیک رنگینه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بعلاوه تحلیل میزان همبستگی داده های تجربی با معادلات چند پارامتری قطبیت حلال، جهت درک بهتر برهم کنش های بین حلال و حل شونده بکار برده شد. همچنین ویژگی های تجمعی تعدادی از رنگینه های یونی اکسازین مورد مطالعه قرار گرفت. از نتایج بدست آمده برای هر دسته از رنگینه ها، جهت تعیین رابطه بین ویژگی های ساختاری میزبان و میهمان با ویژگی های فوتوفیزیکی رنگینه، و میزان کارآیی و دقت روش های بکار رفته در تجزیه و تحلیل و تعیین انواع بر هم کنش ها برای محیط های حلالی مختلف و به ویژه در محیط بلور مایع استفاده گردید.