مرسرایزینگ یکی از عملیات تکمیلی است که اغلب جهت بهبود خصوصیات جذب رنگ و افزایش جلای پارچه های پنبه ای به کار برده می شود. مرسریزاسیون فرآیندی مکانیکی-شیمیایی است که موجب تغییر ساختار الیاف پنبه، و در نتیجه تغییر خصوصیات پارچه ی حاصل می گردد. از جمله این تغییرات، ایجاد جمع شدگی، افزایش استحکام کششی، افزایش سختی خمشی، افزایش جذب رطوبت، برداشت رنگ و جلا، همچنین ثبات ابعادی در پارچه هاست. از آنجاکه راحتی یکی از ملزومات پوشاک است و در سال های اخیر بیش از پیش مورد توجه مصرف کنندگان قرار گرفته است، انجام عملیات تکمیلی جهت بهبود برخی از خصوصیات پارچه ها، نباید منجر به کاهش راحتی البسه ی تولید شده از آنها گردد. در این تحقیق اثر فرآیند مرسریزاسیون بر راحتی بلوزهای پنبه ای سبک مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور 15 پارچه ی تاری-پودی 100% پنبه ای با مشخصات ساختاری متفاوت انتخاب، و به سه گروه تقسیم شدند. یک گروه به صورت خام مورد بررسی قرار گرفت، گروه دوم به ترتیب مراحل پرزسوزی، آهارگیری و سفیدگری را گذراند، و گروه سوم از تمامی این مراحل به اضافه ی مرسریزاسیون عبور نمود. سپس خصوصیات راحتی مکانیکی و ترموفیزیولوژیکی پارچه ها ارزیابی و مقایسه گشت. جهت انجام آزمایش پوشیدن، از هر گروه از پارچه ها بلوزهای یکسانی تهیه شد، توسط سه ارزیاب (در فصل تابستان و در شهر یزد) مورد بررسی قرار گرفت، و راحتی بلوزها درجه بندی شد. در نهایت 3 مدل رگرسیون طراحی شد که قادر به پیش بینی راحتی بلوزهای تولید شده از هر سه گروه پارچه، با استفاده از خصوصیات مکانیکی و حرارتی-رطوبتی پارچه ها در هر سه گروه، است. مقایسه ی نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که عمل مرسریزاسیون موجب افزایش نفوذپذیری هوا و انتقال بخار آب، کاهش اصطکاک و ازدیادطول، افزایش سختی خمشی و برشی، و کاهش اندک مکش فتیله ای در پارچه ها شده است. ارزیاب ها بلوزهای مرسریزه شده را راحت تر از بلوزهای خام و تکمیل شده ارزیابی کردند. مدل رگرسیونی که راحتی بلوزهای مرسریزه شده را پیش بینی می کند، از دو متغیر مستقل ساخته شده است، این دو متغیر، انتقال بخار آب و مکش فتیله ای پارچه هستند، که نشاندهنده ی اهمیت خصوصیات انتقالی لباس در شرایط آب و هوایی گرم می باشند.