پیوند های فرهنگی زمینه نزدیکی هر چه بیشتر و گسترش مناسبات در نتیجه وحدت و انسجام میان کشورها را فراهم می آورد. سیر تحولات فزآینده فرهنگی و تمدنی سه دهه اخیر که با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و تغییرات بنیادین در ساختار نظام سیاسی و بین المللی از قبیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال و احیای هویت قومی و ملی کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی و قفقاز به اوج رسیده ایجاب می کند با پرهیز از ایجاد حساسیت ها موقعیت و جایگاه تمدنی و تاریخی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه و بررسی جدی و دقیق قرار گیرد. به بیان دیگر تاجیکستان به لحاظ موقعیت سیاسی و جغرافیائی و اقتصادی (وجود ظرفیت های متنوع و متعدد همکاری) با کشورمان مورد توجه خاص می باشد، قابلیت آنرا دارد که به عنوان حلقه اول و عقبه استراتژیک منافع امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی نیز مورد ارزیابی و عنایت راهبردی و توجه ویژه جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد. در این پژوهش سعی شده موقعیت برجسته و ممتاز ایران در عرصه ها و موضوعات مختلف و بویژه در عرصه تعاملات فرهنگی با تاجیکستان ترسیم و مباحث مرتبط با آن به دقت تبیین و توصیف شده و یک تحلیل سیاسی و گفتمان فرهنگی ظرفیتهای بازیگری و عملیاتی کشورمان در منطقه آسیای مرکزی و بخصوص در تاجیکستان معرفی گردد. تهدیدات و ضعف جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و پیشنهادهای لازم منطبق با واقعیات موجود ارائه شود همچنین با تکیه بر یک تحلیل علمی بر جنبه های کاربردی و عملیاتی راهبرد فرهنگی تأکید نموده وراهبرد انسجام بخش ارائه نمایند.