نام پژوهشگر: زهرا عینی
زهرا عینی مریم ثقفی
این پایان نامه تحت عنوان «خدا و انسان در فلسفه اسپینوزا» به مفهوم خدا در فلسفه ی اسپینوزا، برهانهای اثبات او و رابطه ی خدا و انسان در عالم می پردازد. کوشش شده است ضمن بیان تأثیر برخی از سنتهای فلسفی و عرفانی در اندیشه ی اسپینوزا، روش خاص فلسفه پردازی و پرورش مفاهیم مربوطه توسط او توضیح داده شود. اهداف این پژوهش به طور کلی شناخت ژرفتر اسپینوزا و نشان دادن زوایای فلسفه ی او بوده که در این راستا از متون فارسی، عربی و انگلیسی استفاده شده است. نتایج پژوهش نیز نشان می دهد که هرچند اسپینوزا از سنت های مسیحی و یهودی و عقل گرایی دکارت تأثیر پذیرفته است اما او خود با شیوه ی خاص فلسفه پردازی خویش، نظام فلسفی مستقل و خاص خویش را بنا نهاد و معرفی نموده است که حاوی نکات عمیقی در خصوص رابطه ی موجودات با خداست. در بخش اول، تحت عنوان «خدا در فلسفه های مسیحی و یهودی پیش از اسپینوزا و فلسفه ی دکارت» مفهوم خدا در سنتهای فلسفی مسیحی بررسی شده است. خدا در فلسفه ی مسیحی عمدتاً وجود بسیط مطلق است که خالق موجودات و عالم و قادر مطلق است. برهان های اثبات وجود خدای دکارت و تأثیر او بر اسپینوزا نیز ذکر شده است. در بخش دوم تحت عنوان «خدا در فلسفه اسپینوزا» برهان های اثبات خدا و رابطه ی موجودات با خدا ذکر شده است. در بخش سوم تحت عنوان «انسان در فلسفه ی اسپینوزا» انسان به عنوان حالات دو صفت بُعد و فکر بحث شده است. در بخش چهارم درباره ی رابطه ی انسان با خدا و در بخش پنجم درباره ی انسان مدنی و سیاسی بحث شده است.