نام پژوهشگر: نگین ملکوتی
نگین ملکوتی جلال برزین
سرطان پروستات دومین سرطان شایع بعد از سرطان ریه در میان مردان است، بنابراین یافتن روش هایی برای درمان و کنترل این بیماری از اهمیت ویژه برخوردار است. داروی تریپتورلین استات به عنوان یک آگونیست با عملکرد طولانی مدت در درمان سرطان پروستات پیشرفته تائیدیه سازمان غذا و دارو ایالات متحده( fda ) را دریافت نموده است. این دارو با ساختار پپتیدی متشکل از ده اسید آمینه می باشد و استفاده از فرمولاسیون های طولانی اثر به شکل میکروسفر بر پایه plga با اثرات 1 و 3 ماهه این دارو در درمان سرطان پروستات از دهه ی 80 میلادی آغاز شده است. این دارو بر هیپوفیز قدامی (پیشین) اثر می کند و باعث افزایش موقتی گنادوتروپین می شود. ادامه مصرف تریپتورلین سبب حساسیت زدایی در هیپوفیز و منجر به کاهش گنادوتروپین و هورمونهای جنسی می گردد. در این پروژه از سامانه های پلیمری کاشتنی تزریقی (in-situ forming ) که به وسیله خروج حلال جامد می گردند، استفاده گردید. که در این سامانه ها از پلیمرهای زیست تخریب پذیر غیر قابل حل در آب مانند plga، استفاده گردید که در یک حلال زیست سازگار و امتزاج پذیر با آب(nmp) حل شدند. بر اثر تزریق آن ها به بدن در مواجهه با آب میان بافتی، حلال به محیط آبی اطراف نفوذ کرده و آب وارد ماتریس پلیمری می شود (جابجایی حلال و ضد حلال و پدیده جدایی فازی). از مزایای این نوع روش دارورسانی امکان خروج فرآورده در صورت نیاز، تحویل دارو در جایگاه، کاهش عوارض جانبی، کنترل درد به طور موثر، کاهش مقدار داروی مصرفی ذکر شده است. با توجه به مزایای زیاد داروهای تزریقی نیمه جامد تشکیل شونده در محل تزریق و کمتر بودن نقایص آن نسبت به دیگر روش ها، به عنوان یک سامانه پلیمری دارورسانی توسعه یافته، در این پروژه استفاده گردید. با توجه به استفاده روزافزون از داروهای پروتئینی و با توجه به ناپایداری آنها در زمان نگهداری و زمانی که در داخل بدن قرار می گیرد، افزایش پایداری این دسته از داروها الزامی است، از این جهت در این پروژه سعی شده که با تشکیل کمپلکس داروی تریپتورلین استات با استفاده از بنیان فیتات اسید فیتیک پایداری این دارو افزایش یابد، تستهای پایداری داروی تریپتورلین استات و کمپلکس فیتات آن در بافر فسفات و حلال nmp و همچنین در مخلوط پلیمری جهت بررسی اثر پلیمر، و همچنین جهت مقایسه اثر دما در دو دمای 30 درجه سانتیگراد و در دمای یخچال انجام گرفت و مشخص شد که داروی کمپلکس شده با اسیدفیتیک در هر دو دما پایدارتر است. پس از آن رهش کمپلکس فیتات دارو در سامانه های پلیمری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از رهش دو دارو در محیط برون تن حاکی از آنست که کمپلکس فیتات دارو رهش انفجاری کمتر و در کل روند رهش بهتری نسبت به داروی تریپتورلین استات به دست می دهد. پس از آن اثر نوع دارو بر تخریب سامانه ی پلیمری مورد بررسی قرار گرفت، بدین منظور فرمولاسیون هایی از هر دو داروی مذکور تهیه شده و روند افت ph محیط رهش، ناشی از تخریب پلیمر و کاهش متوسط وزنی وزن مولکولی پلیمر در طی رهش وهمچنین تصاویر sem پلیمر مورد استفاده جهت بررسی مورفولوژی پلیمر مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که فرمولاسیونهای حاوی کمپلکس دارو دارای تخریب کندتری از داروی اصلی می باشند.