نام پژوهشگر: نعمت اله سودی
نعمت اله سودی سعید مرتضوی
نارضایتی کارکنان در سازمان ها اجتناب ناپذیر است، لذا به اشکال گوناگون رخ می نماید. در یک تقسیم بندی نارضایتی در چهار شکل ترک، اعتراض، وفاداری و اهمال نشان داده شده است. واکنش های ترک و اهمال مخرب هستند و بر اثربخشی سازمان تأثیر منفی دارند در حالی که اعتراض و وفاداری سازنده بوده و بر اثربخشی تأثیر مثبت دارند. بر مبنای نظریه وابستگی متقابل و استدلال رزبلت، متغیرهای مراوده ای (رضایت شغلی کلی، کیفیت سایر گزینه ها و اندازه سرمایه) بر شیوه ی ابراز نارضایتی کارکنان اثر می گذارد. همچنین افراد ممکن است به دلیل ویژگی های مختلف فردی مثل وظیفه شناسی و کانون کنترل در شرایط یکسان به شیوه های متفاوتی به نارضایتی پاسخ دهند. از این رو مطالعه کنونی تأثیر متغیرهای مراوده ای و فردی بر شیوه های ابراز نارضایتی کارکنان و همچنین شیوه های ابراز نارضایتی کارکنان را بررسی کرده است. این مطالعه در بین شاغلین بخش درمان بیمارستان های خصوصی استان گلستان به انجام رسید؛ نمونه ی مورد مطالعه را 161 نفر از شاغلین بخش درمان تشکیل می دادند که به روش نمونه گیری تصادفی-طبقه ای انتخاب شدند. ابزار این مطالعه پرسشنامه بوده است که برای سنجش روایی و پایایی آن به ترتیب روایی محتوا و ضریب آلفای کرونباخ به کار رفته است. رگرسیون سلسله مراتبی، خوشه بندی و تحلیل واریانس (و رتبه بندی میانگین ها) نیز به ترتیب برای بررسی تأثیر متغیرهای فردی و مراوده ای و همچنین شیوه های ابراز نارضایتی کارکنان استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که رضایت شغلی بر ترک و اهمال تأثیر منفی دارد و تأثیر آن بر اعتراض و وفاداری مثبت است؛ کیفیت سایر گزینه ها بر ترک و اهمال نیز تأثیر مثبت دارد. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای افراد بر حسب واکنش های چهارگانه ی ترک، اعتراض، وفاداری و اهمال و همچنین رتبه بندی میانگین خوشه ها حاکی از آن بود در خوشه ی یک به استثنای اهمال، وقوع سایر اشکال نارضایتی از جانب افراد ممکن است. احتمال بروز رفتارهای سازنده در خوشه ی دو بسیار بالاست. در خوشه سه به غیر از اعتراض، سایر اشکال بروز نارضایتی ممکن است. در خوشه ی چهارم، احتمال بروز رفتارهای مخرب از رفتارهای سازنده بیشتر است.