مدیریت صحیح نیتروژن وآب، می تواند یکی از اصلی ترین عوامل در بهره وری مناسب از منابع مهم، نظیر آب و نیتروژن باشد. به منظور بررسی سطوح آبیاری و کود نیتروژن بر کارآئی و بهره وری مصرف آب در سه گیاه چغندر قند، ذرت و کنجد تحقیقی در سال زراعی 1389-1388 بصورت کرت های خرد شده نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. کرت های اصلی، فرعی و نواری به ترتیب شامل سه گونه گیاهی(چغندرقند، ذرت و کنجد)، سه سطح آبیاری (50، 75 و100 درصد نیاز آبی) و چهار سطح نیتروژن (صفر، 50 ، 100 و 150 کیلو گرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که در شرایط تنش شدید آب، مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن، تاثیر مثبتی بر روند شاخص سطح برگ (lai)، وسرعت جذب خالص(nar) هرسه گیاه نداشت. اثر سطوح آبیاری بر عملکرد بیولوژیک ، تعداد دانه در بلال و اثر متقابل آب و نیتروژن بر ارتفاع بوته و وزن صد دانه و عملکرد اقتصادی ذرت معنی دار بود. در شرایط عدم تنش بیشترین عملکرد ذرت 41/9 تن در هکتار حاصل شد. اثر آبیاری بر ارتفاع بوته و اثر متقابل آب ونیتروژن بر وزن هزار دانه کنجد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه کنجد (223/1 تن در هکتار) در شرایط عدم تنش در سطح 50کیلوگرم نیتروژن حاصل شد. در تنش ملایم، بیشترین عملکرد کنجد و چغندرقند در سطح 50کیلوگرم نیترون (820/0 و37/58 تن در هکتار) به دست آمد. نتایج نشان دادکه اثر متقابل آب و نیتروژن در افزایش کارآئی و بهره وری مصرف آب در این سه گونه گیاهی معنی دار شد. بیشترین بهره وری مصرف آب به ترتیب در گیاهان چغندر قند، کنجد و ذرت بدست آمد. به نظر می رسد مصرف بالای نیتروژن نمی تواند در کاهش اثرات سوء تنش خشکی موثر باشد.