حامد خوردوی خراسانی علیرضا فروغی
در این آزمایش ترکیب شیمیایی، بخشهای نیتروژن دار، فعالیت اوره آز، پروتئین قابل متابولیسم، خصوصیات تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای ـ روده ای ماده خشک و پروتئین خام دانه سویای خام و عمل آوری شده تعیین شد. در طی فرآیند اکسترود کردن، دانه سویا به مدت 30-20 ثانیه دردمای 150-160 درجه سانتی گراد عمل آوری شد. در فرآیند تف دادن، دانه سویا به مدت 15 دقیقه در دمای 145 درجه سانتی گراد حرارت داده شد و به مدت 45 دقیقه داخل مخزن نگهدارنده جهت ذخیره سازی حرارتی باقی ماند. فراسنجه های تجزیه پذیری نمونه ها پس از انکوباسیون به مدت صفر، 2، 4، 8، 16، 24 و 48 ساعت در شکمبه 2 راس گاو براون سوئیس دارای فیستولا اندازه گیری شد. قابلیت هضم شکمبه ای و بعد از شکمبه ای نیز با انکوباسیون نمونه ها به مدت 12 ساعت در شکمبه و توسط دستگاه شبیه ساز هضم تعیین شد. نتایج نشان داد که میزان پروتئین حقیقی دانه سویا با توجه به کاهش نیتروژن غیر پروتئینی، توسط فرآیند تف دادن و اکسترود کردن افزایش یافت. تف دادن و اکسترود کردن میزان نیتروژن نامحلول در شوینده خنثی دانه سویا را تحت تاثیر قرار نداد. فاکتور ضد مغذی اوره آز دانه سویا توسط فرآیند تف دادن و اکسترود کردن غیر فعال شد که در نتیجه سبب افزایش قابلیت هضم پروتئین روده ای گردید. در اثر فرآیندهای حرارتی میزان پروتئین قابل متابولیسم دانه سویا به طور معنی داری افزایش یافت. فرآیند تف دادن و اکسترود کردن بخش سریع تجزیه و ثابت نرخ تجزیه ماده خشک و پروتئین خام دانه سویا را کاهش داد. همچنین فرآیندهای حرارتی سبب افزایش بخش کند تجزیه و کاهش در تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام دانه سویا شد. تف دادن و اکسترود کردن با کاهش در میزان ناپدید شدن شکمبه ای و افزایش قابلیت هضم بعد از شکمبه ای ماده خشک و پروتئین خام دانه سویا سبب بهبود روند تجزیه پذیری دانه سویا شد، بطوری که مکان هضم پروتئین را از شکمبه به روده باریک انتقال داده و سبب افزایش میزان ماده خشک و پروتئین خام قابل هضم در روده شد. افزایش قابلیت هضم در کل دستگاه گوارش نیز نشان می دهد کاهش هضم شکمبه ای دانه سویا تحت تاثیر فرآیندهای تف دادن و اکسترود کردن توسط افزایش قابلیت هضم بعد از شکمبه ای جبران شده است. نتایج این آزمایش نشان داد فرآیندهای حرارتی تف دادن و اکسترود کردن راهبرد مناسبی درکاهش تجزیه پذیری شکمبه ای دانه سویا و تامین پروتئین عبوری مورد نیاز گاوهای شیری می باشد.
