نام پژوهشگر: نبی الله کیخسروی

وضعیت اقتصادی استرآباد در دوره قاجار ( از عصر ناصری تا عصر پهلوی )
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم انسانی 1390
  نبی الله کیخسروی   مصیب عباسی

چکیده: اقتصاد ایران در عصر زمامداری دودمان قاجار ، هر چند مانند دوره های ماقبل آن متکی بر زمینداری بود و قوت قالب مردم و درآمد دولت از محصولات کشاورزی و دامی به دست می آمد؛ لیکن باوقوع انقلاب صنعتی در اروپا و گسترش مناسبات نوین سرمایه داری و توسعه تجارت بین قاره ائی ، زیرساختهای اقتصاد نسبتا ایستای ایران در طی سده های 13 و 14 ق/ 19 و 20 م ، تحولات نسبتا مهم و عمده ائی شاهد گردید . این تغییرات روبه گسترش خاصه در سطح اقتصاد محلی ایران و در برخی ولایات کشور نمود بیشتری داشت. از جمله بر اثر رشد نسبی سرمایه داری خارجی و توسعه روابط پولی ، تأثیرات چشمگیری در منطقه سوق الجیشی استرآباد- که خاستگاه قاجاران نیز محسوب می شد-حادث شد. در واقع ، به دلیل زمینه های مساعد رشد بخش کشاورزی ، پیشرفتها و دستاوردهایی در اقتصاد استراباد ایجاد شد و بر ساختار آسیب دیده این منطقه تاثیر مثبت گذاشت. این پژوهش با استفاده از روش متداول در حوزه علوم انسانی و اجتماعی یعنی شیوه نظری و اسنادی ، به توصیف و تحلیل مباحث مرتبط با موضو ع پرداخته است. لذا تلاش شده با مراجعه به منابع موجود، به بررسی کم و کیف وضعیت اقتصادی و قابلیت های موجود منطقه استرآباد در این دوران از تاریخ معاصر ایران ، پرداخته شود و با درک تأثیرات اقتصاد ملی و نیز رخدادهای مهم سیاسی این برهه، عواملی نظیر تأثیر همجواری با روسیه بر اقتصاد استرآباد بررسی شود. نتیجه حاصل از تحقیق مورد نظر ، آن که عللی مانند بسترهای جغرافیائی مساعد در استراباد ( مانند خاک حاصلخیز و آب فراوان و..) ، تنوع محصولات زیرکشت ، زمینه سوق الجیشی منطقه به واسطه سهولت ارتباطات ترابری و مجاورت با روسیه و ..، پیوستگی تدریجی اقتصاد محلی با آهنگ رشد مناسبات سرمایه داری در جهان ، ایجاد راهها ، تجارتخانه ها و رشد سرمایه گذاری خارجی و نیز تمایل تدریجی بخشی از اقوام ترکمن به بهره بری از عواید زراعی و.. در توسعه روبه رشد اقتصاد محلی استرآباد و خاصه زیربنای اقتصاد آن یعنی بخش کشاورزی تاثیر مستقیم داشته است. واژه های کلیدی: استرآباد ، اقتصاد ، قاجاریه ، روسیه ، کشاورزی ، ترکمن