نام پژوهشگر: مهدی میراحمدی
مهدی میراحمدی مریم مقدم متین
سلول های بنیادی، سلول های تمایز نیافته ای هستند که در بسیاری از اندام ها و بافت های بدن جانوران وجود دارند. این سلول ها در اثر تقسیمات میتوز، سلول های مشابه را ایجاد کرده و می توانند برای مدت زمان نامحدودی خود نوسازی نمایند. تحت شرایط فیزیولوژیک خاص و فاکتورهای ویژه، این سلول ها القا شده و تمایز می یابند. سلول های بنیادی بر اساس منشا به دو دسته سلول های بنیادی جنینی و سلول های بنیادی بالغ تقسیم می شوند. استفاده از سلول های بنیادی جنینی به علت قابلیت تکثیر زیاد ممکن است بعد از پیوند باعث ایجاد تومور در شرایط in vivo شود. به علاوه استفاده از این سلول ها دارای مشکلات اخلاقی نیز می باشد. به همین خاطر امروزه در عرصه علم سلولی و ملکولی، تلاش های زیادی جهت برنامه نویسی مجدد سلول های بالغ و یا تمایز یافته به سلول های بنیادی جنینی یا شبه جنینی، به منظور استفاده در مصارف پزشکی و درمانی و همچنین تحقیقات بنیادی در حال انجام شدن است. دست یابی به یک مدل سلولی مناسب و همچنین روش های برنامه نویسی مجدد که با سهولت بیشتر و هزینه های کمتری انجام شوند، از موضوعات مورد توجه دانشمندان می باشد. بر این اساس در این پروژه، از رده سلولی ntera-2 که از تومورهای زایشی انسان بدست می آید و دارای خصوصیات تمایزی بالایی برای تبدیل شدن به رده های سلولی سوماتیک در حضور عوامل القایی است، بعنوان یک مدل جدید برای برنامه نویسی مجدد سلولی استفاده شده است. در این پروژه، سلول های ntera-2 در حضور اسید رتینوئیک (ra) به سمت سلول های عصبی تمایز داده شدند و با تاثیر conditioned medium حاصل از کشت سلول های بلاستمای لاله گوش خرگوش سفید نیوزلندی بر روی سلول های عصبی مشتق شده از سلول های nt2، القاء درجاتی از برنامه نویسی مجدد سلولی مشاهده گردید. سپس تغییرات میزان بیان فاکتور های اختصاصی سلول های بنیادی جنینی همچونssea-1 ، ssea-3، tra-1-60، tra-1-81 و همچنین فاکتور بنیادینگی داخل هسته ای oct3/4 با استفاده از تکنیک های فلوسایتومتری و ایمنو سیتوشیمی، مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان داد این روش می تواند باعث ایجاد درجاتی از برنامه نویسی مجدد گردد.