نام پژوهشگر: سهیلا یوسفی آبگرم

بررسی ساختار مرگ شخصیّت ها در دوره های اسطوره ای و حماسی شاهنامه فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  سهیلا یوسفی آبگرم   ابوالقاسم قوام

تعدّد اشخاص در شاهنامه و نیز نبردهای کوچک و بزرگ آن سبب وجود انواع مرگ در شاهنامه گردیده و موجب شده است که مرگ در شاهنام? فردوسی سهم عمده ای از داستان های این متن حماسی را به خود اختصاص دهد؛ تا آن جا که فراوانی حضور مرگ برای هر شاهنامه خوانی به راحتی قابل دریافت است. نکت? مهم این که علی رغم گستردگی مرگ در شاهنامه، این پدیده در متن حماسی ملّی ما پراکنده و به دور از انسجام نیست بلکه می توان برای مرگ و پایان کار اشخاص در شاهنامه دسته بندی های مشخّص و فراوانی در نظر گرفت. یکی از این دسته بندی ها تقسیم آن به سه صورت کلّی و اوّلیّ? مرگ شخصیّت ها، افرادی که شاهنامه از آن ها با عنوان جاودانان و بی مرگان یاد می کند و افرادی است که در شاهنامه هیچ نشانی از فرجام آن ها وجود ندارد. انواع مرگ ها در شاهنامه خود به دسته های دیگری چون مرگ های طبیعی، مرگ های غیر طبیعی و خودکشی ها تقسیم می شود و هر یک از این انواع نیز به دسته های کوچک تری که مرگ افراد را از منظر چگونگی شکل مرگ، ابزار مرگ آفرین، عوامل تأثیرگذار در مرگ شخصیّت ها و.... به صورت جزیی تر بررسی کرده در یک دسته قرار می دهد، قابل تقسیم است. آن چه در این پژوهش بدان پرداخته شده توجّه به فرجام کار تمام شخصیّت های انسانی موجود در دو بخش اسطوره ای و حماسی، علل موثّر در سرنوشت و مرگ هر کدام از شخصیّت ها و دسته بندی آن، و نیز بررسی مولّفه هایی مانند آیین های پس از مرگ است که به نوعی با مرگ در ارتباط هستند.