نام پژوهشگر: سیده شیوا امین جواهری
سیده شیوا امین جواهری فرشاد مومنی
هدف این رساله بیان اهمیت حقوق مالکیت فکری در عصر اقتصاد متکی بر دانش می باشد که در قالب این سوال که چگونه نهاد حقوق مالکیت فکری روی رشد و توسعه اقتصادی و در نهایت رفاه یک ملت اثر می گذارد، مطرح شد. یافته ها حاکی از این است که وضع قوانین جهت حمایت از مالکیت فکری ضمن بیان قانونی حقوق معنوی و اقتصادی افراد خلاق در ارتباط با آنچه که خلق می کنند و حقوق عموم برای دسترسی به دستاورد این افراد، باید به گونه ای طراحی و اجرا شود که منجر به توسعه و ترویج خلاقیت ها و گسترش و کاربردی کردن نتایج آنها گردد و در بلندمدت باعث بهبود زمینه های نوآوری، انتقال فناوری، تجارت، سرمایه گذاری خارجی، صادرات و...شود. سوال بعدی که در این رساله بررسی می شود این است که اقتصاد ایران تاکنون از ناحی? تعریف، تضمین و اجرای ناکارآمد حقوق مالکیت چه هزینه هایی را پرداخت کرده واستمرار این وضعیت چه چشم اندازی را پدید می آورد. و در پاسخ مشخص می شود که حقوق مالکیت صنعتی در کشور ما هنوز آن اندازه ابتدایی و گسترش نیافته است که در قانون ثبت اختراعات کشور، نه تنها مساله اختراع از مساله ابتکار و نوآوری تفکیک نشده بلکه برای حمایت از طرح های صنعتی، نشانه های جغرافیایی و علایم تجاری قانون صریح و روشن یا مستقلی در آن پیش بینی نشده است؛ و در برخی مواردی هم که قوانین داخلی وجود دارد این قوانین به اجرا در نیامده اند؛(مثلاً در مورد نرم افزارهای رایانه ای، نقشه های فرش و گونه های گیاهی) که این عدم توجه به نظام نهادی زیان های اقتصادی و تجاری عظیمی برای کشور در برداشته است. همچنین بررسی قوانین حقوق مالکیت فکری در ایران و تطبیق آن با استانداردهای بین المللی و موافقت نامه تریپس، کمبودها و ناسازگاری های بسیاری وجود دارد. این موارد حاکی از این است که شرایط ایران به ویژه از لحاظ نظام اختراعات و رژیم انگیزش اقتصادی و نهادی که نقش زیادی در توسعه دانایی و کاربرد آن در فعالیت ها دارند، در حد قابل قبولی برای رسیدن به اقتصاد دانایی محور نیست.