نام پژوهشگر: معصومه فتحعلیان

مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در بافت های خودرو و برنامه ریزی شده اسلامشهر (مورد پژوهی: شهرک قائمیه و شهرک واوان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده معماری و شهرسازی 1390
  معصومه فتحعلیان   پروین پرتوی

مفهوم کیفیت زندگی با هدف ارتقاء زندگی ساکنان رویکردی است که طی سال های اخیر در طرح های شهری مورد توجه قرار گرفته است. هدف کلی از پژوهش حاضر، تبیین کیفیت زندگی شهری و بررسی آن در سکونتگاه های با بافت خودرو و برنامه ریزی شده با مورد مطالعاتی قائمیه به عنوان محله خودرو در اسلامشهر و واوان به عنوان محله برنامه ریزی شده در جوار آن می باشد. مفهوم کیفیت زندگی مفهومی پیچیده و متاثر از عوامل گوناگون از جمله عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی وفضایی بوده و دارای دو بعد عینی و ذهنی است. پایداری و بهزیستی از مولفه های مهم کیفیت زندگی می باشند. مدل تحقیق بعد از طی کردن چهار گام و با تاکید بر بومی کردن شاخص ها از 11 مولفه اصلی مسکن، محله، آمد و شد، امکانات و تسهیلات، تفریح و فراغت، امنیت، فرصت ها و تهدیدهای اقتصادی، بهداشت محیط زیست، روابط همسایگی، حس تعلق و مدیریت و حکمروایی شهری تشکیل شده است. مدل مفهومی تحقیق به کمک تکنیک تحلیل عاملی روایی سنجی شد. نتیجه این تحلیل نشان داد که شاخص های مورد نظر توانسته اند 78% واریانس جامعه آماری را بیان کند که این رقم مبین روایی مدل تحقیق می باشد. در این پژوهش بعد ذهنی کیفیت زندگی با بررسی میزان رضایتمندی ساکنان دو محله از شاخص های کیفیت زندگی با کمک طیف پنج گزینه ای لیکرت مورد پیمایش قرار گرفت. جهت انجام این امر در هر محله 175 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده تکمیل گردید. برخی شاخص های عینی نیز با روش مشاهده کارشناسی و مطالعات کتابخانه ای مورد سنجش قرار گرفت و در نهایت به منظور تحلیل همزمان شاخص های عینی و ذهنی و نیز برای مطالعه تطبیقی دو محله از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) استفاده شد. نتیجه بررسی درستی فرضیه تحقیق که کیفیت زندگی مطلوبتری را برای بافت برنامه ریزی شده در نظر گرفته بود را تایید کرد و نشان داد که واوان با 3105/1 امتیاز از کیفیت زندگی مطلوبتری نسبت به قائمیه با 8822/0 امتیاز برخوردار است. این برتری در زمینه هایی چون آمد و شد، امکانات و تسهیلات و تفریح و فراغت بیشتر نمود داشته در حالی که در ارتباط با حس تعلق، روابط همسایگی و امنیت بافت خودرو (قائمیه) از وضعیت مطلوبتری برخوردار بوده است.