نام پژوهشگر: یوکابد اسمعیل پوراخلمد
یوکابد اسمعیل پوراخلمد آرش امیدی
هدف این مطالعه بررسی یافته های بالینی و آزمایشگاهی در مسمومیت با ارزن دم روباهی در گوسفند بود. شش گوسفند بومی نر به ظاهر سالم در سن حدود پنج تا شش ماه در این آزمایش استفاده شدند. ارزن دم روباهی در تابستان 1389 در استان خراسان جنوبی، شهرستان بیرجند کاشته و برداشت شد، سپس در هوای آزاد خشک گردید و برای استفاده در این آزمایش ذخیره شد. حیوانات در هوای آزاد در مقابل شرایط آب و هوایی حاکم بر منطقه نگهداری شدند. گوسفندان در دوره عادت پذیری به طور آزاد از یونجه و آب به مدت دو هفته تغذیه شدند. در انتهای دوره عادت پذیری، نمونه های خون از سیاهرگ وداج گوسفندان گرفته شد و هماتوکریت، هموگلوبین، غلظت گاماگلوتامیل ترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلکالین فسفاتاز، منیزیم، فسفر، پتاسیم، بیلی روبین تام و کونژوگه، کراتینین، ازت اوره خون، پروتئین تام، آلبومین و گلوکز اندازه گیری شد. با شروع دوره آزمایش و تغذیه با ارزن دم روباهی، نمونه گیری خون هر هفته به مدت 56 روز انجام شد. در طول دوره آزمایش، علائم حیاتی ثبت شد. سه گوسفند از شش گوسفند نشانه های حساسیت به نور شامل نکروز پوست سر، صورت، گوش ها و پلک ها، پرخونی گوش ها و التهاب کمی در صورت را نشان دادند. در طی دوره آزمایش تفاوت معنی داری در وزن گوسفندان مشاهده نشد، اما تعداد تنفس و ضربان قلب به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین دمای رکتال کاهش معنی داری را در طول دوره آزمایش نشان داد. افزایش معنی داری در غلظت آلانین آمینوترانسفراز، منیزیم، فسفر، پتاسیم، بیلی روبین تام و کونژوگه و کراتینین و همچنین کاهش معنی داری در غلظت گاماگلوتامیل ترانسفراز و ازت اوره خون مشاهده شد. غلظت آسپارتات آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز، پروتئین تام و آلبومین تغییرات معنی داری را نشان ندادند. همچنین غلظت سدیم و گلوگز سرم در دوره آزمایش متغیر بود. نتایج این مطالعه نشان داد که تغذیه با ارزن دم روباهی می تواند موجب نارسائی کلیوی و کبدی در گوسفندان گردد.