آثار هنری شکوه مند و نتایج شگرف فلسفه و حکمت از موضوعات قابل تعمق در دوره ی صفوی است. این دوره از دیدگاه های گوناگونی مورد بررسی قرار گرفته و آثار مکتوب و ارزشمند فراوانی در این حیطه نگاشته شده است. در این پژوهش با جستجو در میان این مکتوبات و نیز رویت کالبدی ابنیه مورد نظر به استخراج و بررسی مبانی اندیشه ای رایج در جامعه ی صفوی که منجر به این نحوه از پردازش نور و رنگ در کالبد این مساجد گشته است، پرداخته می شود. معماری اسلامی به مثابه ی گونه ای از هنر انسان – ساخت که در حیطه ی هنر مقدس و معماری کیهانی قرار می گیرد، حامل معانی ضمنی است که این معانی بسته به ایدئولوژی و مبانی نظری سازندگان این ابنیه و در لایه ای عمیق تر، بستگی ژرف و ناگسستنی با دین ایشان دارد. در پی استخراج این ژرف ساخت ها در جامعه صفوی همراه با نگاهی گذرا به پیشینه ایرانی – اسلامی این مردمان در ادوار کهن با استفاده از شیوه ی توصیفی – تطبیقی به بررسی اهداف مذکور بر طبق ایدئولوژی و جهان بینی اهالی جامعه ی صفوی پرداخته شده است. مهم ترین نتیجه ی حاصله از این کنکاش، محوریت ذات اقدس باریتعالی و تصویر بهشت در هنر و معماری اسلامی است، چرا که این هنر سعی در تصویر صور این بهشت مثالین به مثابه ی نزدیک ترین حد ممکن به ذات اقدس به وسیله ی ابزارهای گوناگونی از جمله نور، رنگ، عدد، فرم و غیره، دارد تا بتواند غربت قوس نزول را به مدد این صور بهشتی برای انسان قابل تحمل و اشتیاقی برای حرکت در قوس صعود در وی ایجاد نماید.