واکنش تشکیل کمپلکس بین لیگاند درشت حلقوی ?4-نیتروبنزو-18-کرون-6 (4?nb18c6) با کاتیون y3+ در مخلوط دوجزئی حلال های: استونیتریل-متانول (an-meoh)، استونیتریل-1و2دی کلرواتان (an-dce)، استونیتریل-اتیل استات (an-etoac) و استونیتریل-دی متیل فرمامید (an-dmf) با ترکیب درصد های مختلف و در دماهای متفاوت از نظر ترمودینامیکی با استفاده از روش هدایت سنجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهند که در اکثر موارد، استوکیومتری کمپلکس از نوع 1:1 ( لیگاند : کاتیون )می باشد، اما در سیستم دوجزئی an-dce (مول درصدdce =50)، کمپلکس از نوع 2:1 [m2:l] در محلول تشکیل می شود. ثابت های پایداری کمپلکس های 1:1 [m:l] تشکیل شده بین کاتیون y3+ و لیگاند مذکور با استفاده از داده های هدایت سنجی و نرم افزار genplot به دست آمدند. مقادیر ثابت پایداری به دست آمده برای کمپلکس (4?nb18c6.y)3+ از داده های هدایت سنجی نشان می دهند که پایداری کمپلکس به وسیله ماهیت و همچنین ترکیب سیستم حلال تحت تاثیر قرار می گیرد. ترتیب پایداری کمپلکس(4?nb18c6.y)3+ در حلال های خالص در دمای ?c 25 به صورت زیر می باشد: etoac > an > meoh > dmf همچنین ترتیب پایداری کمپلکس(4?nb18c6.y)3+ در مخلوط دوجزئی حلال ها با ترکیب درصد مولی 25 نسبت به استونیتریل در دمای ?c 25 به صورت زیر تغییر می کند: an-dce > an-etoac > an-meoh ~ an-dmf در تمام مخلوط های دوجزئی از حلال ها یک رفتار غیر خطی برای تغییرات logkf برحسب ترکیب حلال مشاهده می شود. این نوع رفتار را می توان به برهم کنش های حلال-حلال و همچنین حلال پوشی ترجیحی کاتیون و لیگاند در مخلوط های دوتایی حلال نسبت داد. مقادیر کمیت های ترمودینامیکی استاندارد (ds°c و dh°c) برای واکنش تشکیل کمپلکس از وابستگی دمایی ثابت پایداری کمپلکس (4?nb18c6.y)3+ به دست آمدند و نتایج نشان می دهند که تشکیل کمپلکس از نظر آنتالپی و آنتروپی بسته به سیستم حلال در برخی از موارد مساعد و در موارد دیگر از این لحاظ نامساعد می باشد.