نام پژوهشگر: مهدیه تجملیان

بررسی روابط آبی گونه .fortuynia bungei boiss در شرایط اقلیمی خشک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1390
  مهدیه تجملیان   حسین ملکی نژاد

آب در مناطق خشک و نیمه خشک از اساسی ترین عوامل اکولوژیکی است که توسعه و میزان رشد گیاهان را تعیین می کند. از این رو استفاده موثر از منابع آب در جهت رشد مطلوب گیاهان باید همواره مورد توجه قرارگیرد. به منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی گیاه قلم (bungei boiss. fortuynia)، بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک این گیاه و ارزیابی توان ترسیب کربن آن، آزمایشی در قالب طرح پای? کاملاً تصادفی و با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان یزد اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای خشکی شامل تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی، 50 درصد ظرفیت زراعی و 25 درصد ظرفیت زراعی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که افزایش تنش رطوبتی بر میزان تبخیر و تعرق گیاه و کارایی مصرف آب اثر معنی داری (01/0p<) داشت. به طوری که بیشترین میزان تبخیر مربوط به تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی با 8/4 میلی متر در روز و کمترین میزان آن مربوط به تیمار 25 درصد ظرفیت زراعی با 3/2 میلی متر در روز بود. این تیمار کمترین کارایی مصرف آب را نیز (3/0گرم بر لیتر) به خود اختصاص داد. همچنین نتایج حاصل نشان داد که میزان رطوبت خاک بر صفات مورفولوژیکی چون نسبت ریشه به شاخه و ضخامت برگ تأثیرمعنی داری نداشت. در حالی که بر سایر صفات چون ارتفاع گیاه، قطر، حجم تاج پوشش، طول برگ، سطح کل برگ، تعداد و طول انشعابات اصلی و فرعی، نسبت شاخه به برگ، شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، طول و ضخامت ریشه تأثیر معنی دار(p<0/1)بود. تأثیر میزان رطوبت خاک بر صفات فیزیولوژیکی چون مقدارنسبی آب، محتوی کلروفیل و قند محلول معنی دار نبود اما افزایش تنش خشکی موجب کاهش معنی دار پتانسیل آب، کاهش سطح برگ ویژه و افزایش محتوی پرولین (p<0/1) شد. همچنین افزایش تنش، تأثیرمعنی داری بر میزان ترسیب کربن (p<0/1) داشت.