نام پژوهشگر: فروغ مطیعی

بررسی تجلی هنرقدسی اسلامی در تزئینات معماری مسجد امام تهران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  فروغ مطیعی   سید ابوتراب احمدپناه

چکیده پایان نامه: هنر قدسی اسلام،هنری است برخاسته از روح اسلام و معنویت اسلامی ،فضایی که هنر قدسی به وجود می آورد با فضای عالم مادی متفاوت است .این فضا بیشتر از طریق رمز و نشانه و تجرید و....به وجود می اید.در فضایی که هنر قدسی می آفریند ،آدمی نه تنها چیزی را که مشهود است ،مشاهده می کند،بلکه چیزهایی که در پس نماد وانتزاع نهان شده اند را با دیده بصیرت میبیند.در این پِِژوهش برای درک بیشتر هنر قدسی تجلی ان در نمونه ای از معماری قدسی اسلام ،یعنی در تزئینات مسجد امام تهران مورد بررسی قرار گرفته است،و در این بین اشاره مختصری به ساخت این مسجد نیز شده است.معماری قدسی اسلام به بهترین شکل خود در وجود مسجد ،که محل نیایش مسلمانان و به جای آوردن فریضه واجب دین اسلام یعنی نمازاست، تجلی یافته است.پس فضای مسجد به عنوان یک مکان مقدس ،در هماهنگی با سرشت این مناسک ،شکل می گیرد.نقوش ،اشکال ودیگر تزئینات مسجد همانند واژگان حامل معنا ومفهومند وبا استفاده تدبیرانه از آنها ،فضایی روحانی ایجاد می شود.هنرمند مسلمان برای به وجود اوردن فضایی قدسی از انتزاع استفاده کرده است که خود مجازی است از حقیقت .انتزاع نگری در هنرهای اسلامی برای رسیدن به معنا ومفهومی خالص تر در اثار هنری اسلامی در ایران،مورد استفاده بوده است.آنچه که مسلم است در ساخت مساجد که جایگاه تجلی هنر قدسی اسلامی است،چه در ساخت معماری و چه در تزئینات دلنشین ان،آنچه که در نظر گرفته شده است اشاره به اصل توحید است،اصلی که نگاه جهان بینی اسلامی را به جهان و همه امور شکل می دهد.در این جهان بینی همه هستی از یک مبدا واحد نشات گرفته است .فضایی این چنبن که در جای جایش اعتقاد به واقعیت لا اله الی الله به چشم میخورد در مسجد امام تهران ،تمام و کمال به وجود امده است.در پس همه نقوش هندسی و اسلیمی و خوشنویسی و دیگر تزئینات این مسجد می توان تجلی هنر قدسی را مشاهده کرد.