نام پژوهشگر: فاطمه اکبرزاده هارمی
فاطمه اکبرزاده هارمی حسین شکوهی
به رغم توجه روزافزون نسبت به الگوهای موضع گیری بینافردی در انواع متون، تاکنون تلاش های اندکی در زمینه ی بررسی این گونه ابزارهای ارزیابی زبانی در گفتمان مطبوعاتی انگلیسی و فارسی و به ویژه در رابطه با متونی با موضوع واحد صورت گرفته است. هدف تحقیق حاضر یافتن شیوه های متقاعد کننده ی فراخوانی یا منحصر کنندگی دیدگاه های متناوب در روزنامه های برگزیده ی انگلیسی و فارسی بود. بدین منظور، 216 سرمقاله برگرفته از 6 روزنامه ی پرتیراژ انگلیسی و فارسی با محوریت "برنامه هسته ای ایران" به عنوان داده های مورد مطالعه انتخاب گردید. همچنین، نظریه ی ارزیابی مارتین و وایت (2005) به عنوان چارچوب نظری بررسی حاضر در نظر گرفته شد که در آن تاکید اصلی بر نظام درگیر کنندگی مخاطب بود. سپس داده ها مورد تحلیل کمی و کیفی قرار گرفتند. محاسبات مربع خی حاکی از وجود تفاوت های معنادار میان سرمقاله ها در رابطه با تمایل نویسندگان آن ها برای به کارگیری منابع زبانی درگیر کنندگی مخاطب بود. در حقیقت، بررسی حاضر نشان داد که بسته به زمینه ی سیاسی-اجتماعی فعالیت، سرمقاله نویسان به ترکیب خاصی از ابزارهای موضع گیری بینافردی گرایش نشان می دهند. به بیان دیگر، سرمقاله های انگلیسی و فارسی ای که در ایران به چاپ رسیدند، عمدتا از ابزارهای انقباضی بهره جستند. این در حالی است که سرمقاله های چاپ آمریکا عموما برای بیان مواضع خود از ابزارهای انبساطی استفاده کردند. به علاوه، در این تحقیق، هیچ گونه تفاوت معناداری میان سرمقاله های فارسی و انگلیسی چاپ شده در ایران از نظر استفاده از این ابزارها مشاهده نشد که علت را می توان در مختصات سیاسی-اجتماعی یکسان محیط چاپ و فعالیت آن ها جستجو کرد.