نام پژوهشگر: سیده مهسان طه یی اردبیلی

بررسی تصویر مرگ نامداران در شاهنامه محمد جوکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1390
  سیده مهسان طه یی اردبیلی   مصطفی ندرلو

شاهنامه ی محمد جوکی یکی از بهترین نمونه های شاهنامه های مصور شده در مکتب درخشان هرات است که در انجمن سلطنتی آسیایی لندن نگهداری می شود و ظاهراً به تاریخ 1440م/ 844 هـ برای محمد جوکی یکی از پسران شاهرخ و از نوادگان تیمور تهیه شده است. این شاهنامه که امضای شاهان مغولی هند را دارد یکی از مهمترین آثار هنری بجای مانده از دوره ی تیموری است که نشان از رشد و شکوفایی هنر تصویرگری و کتاب آرایی ایرانی در آن روزگار دارد و از جمله نسخ خطیست که شناخت هرچه بیشتر آن می تواند ما را به درک بهتر از شناخت تحولات تصویرگری آن دوره، مقاصد و نیات حامی اثر و تحولات سیاسی اجتماعی آن روزگار برساند. در این پایان نامه ابتدا به تاریخ مختصری از زندگی فردوسی، پیشینه ی شاهنامه نویسی و پیشینه ی تصویرگری شاهنامه اشاره شده است، سپس به تاریخ دوره ی تیمور و حکومت تیموریان، ویژگی های تصویرگری، کتاب های شاخص این دوره و تصویرگران آن پرداخته شده است. همچنین درباره ی محمد جوکی حامی و سفارش دهنده ی این اثر و دسته بندی تصویرگران این نسخه نیز مطالبی آمده است. قسمت عمده ی این پایان نامه هم مربوط به تحلیل بصری تعدادی از تصاویر این شاهنامه است که مربوط به تصاویر مرگ نامداران می باشد که با تصاویر و موضوعات مشابه در شاهنامه های بایسنقری و ابراهیم سلطان مقایسه شده است.