نام پژوهشگر: هما مهدیزاده
هما مهدیزاده منصور علی آبادیان
چکیده جنس چکچک (oenanthe) بخش مهمی از گونه های پرندگان بومی بیابانی و خشک را از آفریقا گرفته تا چین، در نقطه پالئارتیک به خود اختصاص داده است. مطالعات ریخت سنجی و مولکولی زیادی بر روی آنها صورت گرفته است. گونه های این جنس شباهت های زیادی را از نظر رنگ آمیزی، رفتار و زیستگاه نشان می دهند. در این مطالعه آنالیزهای لازم بر روی 21 متغیر ریخت سنجی مربوط به 22 گونه چکچک و داده های مولکولی ژن cox1 با 694 نوکلئوتید برای 67 نمونه از 17 گونه چکچک انجام شد. آنالیزهای بهینه ترین درخت، محتمل ترین درخت و بیزین بر روی داده های مولکولی صورت گرفت و نتایج حاصل از آنالیز بیزین دو کلاد اصلی را نشان می دهد. کلاد اول شامل گونه های o. bottae, o. deserti, o. hispanica, o. pleschanka, o.oenanthe, o. pileata, o. isabellina و کلاد دوم شامل گونه های o. lugens, o. picata, o. leucura, o. leucopyga, o. albiniger, o. finschii, o. chrysopygia, o. monacha, o. moesta می باشد. رابطه خواهری گونه های o. isabellina, o. bottae, o. hispanica, o.pleschanka و o.leucura, o. leucopyga وo. chrysopygia, o. lugens نشان داده شد. گونه o. monticola از سایر گونه های چکچک جدا نشان داده شد. آنالیز داده های ریخت سنجی نیز دو کلاد اصلی را نشان داد. کلاد اول شامل گونه هایo, bottae, o. pileata, o. moesta, o. isabellina, o. oenanthe و کلاد دوم شامل گونه های o. leucopyga, o. leucura, o. monacha, o. cyprica, o. deserti, o. heuglini, o. lugubris, o. picata, o. alboniger, o. hispanica, o. pleschanka می باشد. o. chrisopygia, o. xanthoprymna, o.finschii شاهت زیاد دو گونه o. hispanica و o. pleschanka در این دندوگرام تایید شد. کلاد اول شامل o. pleschanka, o. cyprica, o. phillipsi, o. picata, o. finschii, o. deserti, o. hispanica و کلاد دوم شامل o. isabellina, o. pileata, o. leucura, o. moesta, o. alboniger, o. leucopygia, o. monticola, o. monacha, o. oenanthe, o. bottae, o. chrysopyga می باشد که در آن شباهت بسیار زیاد o. bottae و o. isabellina تایید شد در حالیکه دندروگرام آن را نشان نداد. بر اساس صفات ریخت سنجی کلید شناسایی گونه های جنس چکچک کامل گردید. کلمات کلیدی: چکچک- dna میتوکندری- صفات مورفومتری- دندروگرام-cox1.