نام پژوهشگر: محمد حسین بهرامی

بررسی تطبیقی منهج حدیثی شیخ حر عاملی و آیت الله بروجردی در کتاب های وسائل الشیعه و جامع احادیث الشیعه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  محمد حسین بهرامی   محمد علی مهدوی راد

جامع نگاری احادیث فقهی با نگارش کتب اربعه آغاز شد. از قرن یازدهم کتاب وسایل الشیعه مرحوم حر عاملی? توانست به عنوان مهمترین مرجع روایی فقها جایگزین کتب اربعه شود. در دوره معاصر نیز آیت الله بروجردی? با اشاره به کاستی های وسایل، طرح نگارش جامع احادیث شیعه را درانداخت. در این تحقیق تلاش شده است تا ابعاد مهم نگارش جوامع حدیثی فقهی در این دو کتاب مورد بررسی قرار گیرد. به همین جهت ابتدا این ابعاد به اختصار معرفی شده و سپس اشاره کوتاهی به سیر تاریخی آنها در کتب اربعه و سایر جوامع پیشین شده است. پس از آن به تفصیل به بررسی این ابعاد در کتابهای وسایل الشیعه و جامع احادیث شیعه پرداخته شده است. اولین مساله مورد بررسی، مصادر این دو کتاب است. کتابهای منبع و مورد استناد در این دو کتاب، جایگاه مصادر اهل سنت در روایات این کتابها، و ذکر فهرستی از آیات الاحکام از مباحث مورد اشاره در این زمینه است. مساله دوم شیوه تبویب است. ساختار دسته بندی مطالب فقهی در این دو کتاب، عناوین ابواب و ساختار داخلی هر باب در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است. شیوه تعامل با پیچیدگی های ناشی از مختصر سازی در اسناد جوامع پیشین از قبیل اضمار، اشاره، تحویل و تعلیق و روش های جدید به کار گرفته شده در این دو کتاب سومین محور بررسی است. میزان دقت در نقل متن روایات و اشاره به تفاوت های هرچند جزئی مصادر مختلف نیز چهارمین مساله مورد اشاره در این تحقیق است. به عنوان پنجمین مساله نیز تقطیع های کتاب وسایل و شیوه تعامل جامع احادیث با این موارد مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع شناسایی روایات متحد و روش شناسی دو کتاب در این باره که برای اولین بار در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته نیز آخرین مساله مورد اشاره در شیوه تدوین این دو کتاب به عنوان دو جامع مهم حدیثی است.

سحر از دیدگاه قرآن و روایات و علم روز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  آذر قلی اف   محمد حسین بهرامی

سحر در لغت به معانی زیر به کار رفته است. 1- «هرچیزی که با یاری شیطان انجام گرفته باشد» 2- «اخراج باطل به شکل حق است که به آن خدعه و نیرنگ می گویند» 3- «هر چیزی که مأخذ و منبع آن دقیق و لطیف باشد » 4- « مجازاً برخی از بیانها و سخنها نیز سحر نامیده شده است» اما سحر در اصطلاح عبارت از عمل خارق العاده است که اسباب و علل آن مخفی می باشد. و آثاری از خود یا بواسطه نوشتن یا بواسطه گفتن یا چند چیز را به وضع خاص در جاهایی دفن کردن و مانند اینها... در وجود انسانها می گذارد. در رابطه با واقعیت و عدم واقعیت داشتن سحر چنانچه گذشت بین آیات و روایات هیچ تناقضی وجود ندارد. بلکه هر کدام از آنها قسمی از سحر را اشاره دارد. به نظر میرسد همانگونه که گذشت نظریه صحیح آن است که هرچند ساحر قادر به تغییر دادن ذات اشیاء نیست ولی همین که میتواند بر ذهن یا جسم ا فراد تاثیر گذارد باید واقعیت داشتن آن را پذیرفت در حرام بودن سحر احدی از علماء مخالفت نکرده اند بلکه به اتفاق آراء سحر را فی الجمله را حرام می دانند. یعنی به نحو موجبه جزئیه حرام است نه به نحو موجبه کلیه که همه اقسام سحر را شامل شود. به عبارت دیگر بعضی از اقسام سحر حرام اند نه همه اقسام آن. همچنین بعضی ها سحر را به طور مطلق حرام می دانند چه قید اضرار باشد و چه نباشد. و در مقابل برخی از علماء قائل به حرمت سحر به طور مطلق نیست یعنی سحر نافع را جائز می دانند. در ر ابطه با دفع ضرر سحر با سحر می توان گفت که ظهور اخبار در این است که در هر زمانی جائز است لکن در صورت ضرورت نه همه جا اما مسحور شدن پیامبر به نحوی که در روایت آمده است موجب خدشه دار شدن پیامبری پیامبر و سلب اعتماد مردم از او میشود زیرا اگر به روایت توجه کنیم در آن آمده است پیامبر کاری را که انجام نداده بود تصور میکرد انجام داده است. این یعنی در فکر پیامبر تأثیر گذارده بود. پس توجیهات درست نیست. از سوی دیگر نیز بر فرض صحت روایت سحر النبی ادعای کفار ثابت می شود که این نیز خلاف آموزه های قرآن و سیاق آیه که در رد قول کفار است می باشد. در ارتباط با حقیقت جادو در علم روز نیز این نتیجه به دست آمد که نظریه پردازان سعی نکرده اند تا ماهیت اعمال جادویی را مورد بررسی قرار دهند و به کنه و چیستی این گونه اعمال راه پیدا کنند، بلکه تنها در راستای توصیف و تبیین ظاهری آنها گام برداشته اند.