نام پژوهشگر: نیکو جوادی اشکلک
نیکو جوادی اشکلک علی اکبر صارمی
شهر به مثابه یک اندام واره زنده است که همواره بخشی از بناهای آن در اثر عملکرد عوامل مخل طبیعی و عوامل مخل انسانی در طی زمان دچار فرسودگی و یا تخریب می شود. بر اساس قواعد حاکم بر هر اندام واره زنده، شهر نیز با ظهور بناهای جدید استمرار می یابد. تاریح معماری و شهرسازی شهرها هیچ گاه به دوره خاصی تعلق نداشته و ندارد و شهر، بار تاریخی ادوار مختلف را به دوش می کشد و شواهد متعددی از تمدن های مختلف را برای نسل های آتی به ارمغان می آورد. در واقع شهر محصول دوره های تاریخی متعدد و ماحصل روابط خاص میان وجوه اجتماعی، فرهنگی، انسان شناسی و ... است. شهر زیبا و سالم شهری است که در حین رشد و توسعه و ایجاد فضاهای جدید، کالبد قدیمی و عناصر موجود در آن مطابق نیازهای نوین احیا شده و مورد استفاده قرار گیرد و در این روند، ارتباط منطقی و سازنده بین بافت قدیم برقرار نماید (قدیری، 12، 1385). اهمیت مرکز شهر، ناشی از قدرت جاذبه آن است که بیش از هر چیز به امکانات ارتباطی آن بستگی می یابد و این جاذبه از تأثیر تجمع همزمان چندین نقش حاصل می شود (ژان باستیه، 1377: 26). مراکز شهری به عنوان هویت مسلم کل شهر دیده می شوند. با نگاهی به سوی قرن 21، مراکز شهری بایستی به سوی هویت مستحکم تری حرکت کنند. هر شهری بایستی هویت بی نظیری از مرکز شهرش را دارا باشد (downtown development 2001, pp. 18) . سیری گذرا و کلی بر سیمای تمامی شهرهای ایران بافت مرکزی باارزشی را به نمایش می گذارد که در گذشته ای نه چندان دور از تحرک، نشاط و سرزندگی زیادی برخوردار بوده اند. زندگی درونی این بافتها، از ارزشهای فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی برخوردار است (نوحی، 1368، ج). معماری امروز ما نیز در آینده بخشی از تاریخ شهرها را تشکیل خواهد داد. شاید به ندرت بتوان هنری یافت که به اندازه معماری با زندگی مردم پیوند داشته باشد. هنر معماری از بارزترین جلوه های فرهنگ هر قوم و هر دوره تاریخی و نمایشگر گویای فضای زیست آدمی است. معماری ماجرائی است که بهترین راه جستن آن، انجام دادن آن است. ولی مانند هر نظم خلاقی، معمار می تواند با مشاهده آثار دیگران و تحلیل آنها برای فهم راههائی که آنها با چالشها مقابله کرده اند، تقویت شوند. (آنوین، 15، 1385) باید توجه داشت که اشاره به وجود الگوهای طراحی مناسب در گذشته و بررسی و معرفی آنها به این معنی نیست که طراحی و احداث فضاهای شهری برای شهرهای امروز کاملاً مطابق با الگوهای سنتی باشد زیرا آن الگوها مطابق با الگوهای رفتاری، معیارهای ارزشی، نظام اجتماعی و در مجموع بر اساس فرهنگ و امکانات و نیازهای آن زمان شکل گرفته و مطمئاً فضاهای امروزی باید با توجه به مقتضیات و شرائط امروزی طراحی و ساخته شود. در کلیه طرحها وظیفه معمار، آنالیز پارامترهای موجود و پیشنهاد طرح مناسب برای یک مجموعه است. در نهایت هر راه حل و هر بنا در کلیت خود، تمام اهداف، الزامات و ایده های اصلی را بصورت فرم ساختمان منعکس می کند. ایجاد مجموعه ای زنده و پویا بعنوان مکانی برای فعالیت فرهنگی و اجتماعی و بالطبع ارتقای سطح کیفی تک تک افراد جامعه از اصلی ترین موارد طرح این بنا بوده است. این مجموعه باید بنایی در خور فرهنگ غنی ایران و عظمت شهری بزرگ و تاریخی همچون تبریز باشد. طراحی این مجموعه در سایت علاوه بر فضای شهری یادآور عظمت این مرزو بوم خواهد بود (آدم نوه سی، 252، 1378).