نام پژوهشگر: محمد مهدی مردانی ولندانی

عرضه نظر بوعلی سینا درباره نظام احسن بر آیات و روایات
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1390
  محمد مهدی مردانی ولندانی   سید محمود موسوی

چکیده نظام، مجموعه اجزاء بهم پیوسته ای است که یک واحد را تشکیل می دهد و یک هدف دارد "حسن " و"احسن" عبارت از: هر چیزی که بهت آورد وانسان بسوی آن رغبت کند. از ترکیب این دو عبارت یعنی نظام احسن که مورد معرکه آراء متفکران در طول تاریخ بشریت گردیده است، گروهی منکر چنیین نظری می باشند، اما اغلب متفکران الهی بر این باورند که نظام هستی نظامی احسن است از جمله اندیشمندان یونانی با نامیدن عالم به جهانی "زیبا " وتوجیه شرور توسط ارسطو، اعتقاد به نظام احسن دارند. همچنیین مکتب های دیگر بویژه مکتب های فلسفی مانند مشاء وحکمت متعالیه با الهام از آموزه های دینی نیز بر این باورند. آیات قرآن و روایات بسیاری با استفاده از عباراتی مانند: "غایت صواب" و " احسن صور" و "نهایت استحکام ودرستی که بالاتراز آن تصور نمی شود" و " اتقن و احسن “به تبیین مولفه های نظام احسن پرداخته اند. مکتب های فلسفی با الهام از این آموزه ها سعی و تلاش کرده اند تا این نظریه را برهانی کنند و از طریق برهان انّ ولمّ برای اثبات آن دلیل آورند و اشکالات وارده بر آن را دفع نمایند و به آن پاسخ دهند. ما در این پایان نامه نظر و آراء حکیم الهی ابن سینا را مورد بحث و بررسی قرارداده و سپس آن را بر آیات و روایات عرضه کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که نظام احسن در آموزهای دینی اعم از آیات کریمه و روایات معصومین (ع) بیان شده است و ا بن سینا سعی نموده است آن را برهانی کند اگر چه ادله او بعدا مورد نقد قرار گرفته است اما این حکیم بزرگ راه را برای بحث و تحقیق دیگران باز نمود. و نظام احسنی که حکما اسلامی از جمله ابن سینا معتقدند شواهد قرآنی و روایی آن را تأیید می کند. واژگان کلیدی: نظام احسن، عنایت الهی، علم الهی، صدور و فیض، خیر و شر، ارتسام صور، نظم و نظام، انواع نظم، نظام طولی و عرضی، فاعلیت خداوند.