نام پژوهشگر: فرخنده سلیمانی
فرخنده سلیمانی بهروز پروانه
چکیده تصادفات جاده ای از عوامل بسیار مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی بوده و آثار سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن جوامع بشری را به شدت مورد تهدید قرار داده است. از میان عواملی که در بروز تصادفات جاده ای نقش دارند سهم پدیده های اقلیمی چون لغزندگی در سطح جاده، برف، کولاک، مه، بارندگی، باد، گردو غبار، بهمن و یخبندان کم نیست. در این پژوهش بر آنیم تا اثرات آب و هوا را بر تصادفات جاده ای در محور ایلام- کرمانشاه مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. محور ایلام - کرمانشاه به طول 125 کیلومتر، از مهمترین راههای مواصلاتی است که استان ایلام را از طریق ارتفاعات زاگرس به استان کرمانشاه و نواحی مرکزی مرتبط می سازد. در این پژوهش جهت تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی از جاده و سود جستن از آنها در شناسایی نقاط مخاطره آمیز از لحاظ وقوع تصادفات درهر یک از شرایط جوی ( آفتابی ، ابری و ...) ابتدا نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:250000اخذ شد. پس از رقومی سازی نقشه با استفاده از نرم افزار arcinfo ، نقشه ویرایش و سیستم تصویر utm برای آن انتخاب شد. پس از تقسیم محور به قطعات یک کیلومتری و سپس به مقاطع 10 کیلومتری ، ابتدا بانک اطلاعات تصادفات جاده ای به وقوع پیوسته در سالهای 1384،1385، 1386، 1387، 1388 در محیط نرم افزار excel ایجاد و سپس با تعیین فرمت dbf4 برای آنها، این بانک اطلاعات تصادفات جاده ای وارد محیط نرم افزار arcview شد. در مرحله بعدی با کلاسه بندی فراوانی تصادفات به وقوع پیوسته در هر کیلومتر از محور با توجه به شرایط جوی ( آفتابی، بارانی، برفی، یخبندان، و مه آلود وغیره... ) به شناسایی نقاط مخاطره آمیز محور مورد مطالعه توجه شده است. از بررسی تصادفات مشخص گردید که در شرایط هوای آفتابی کیلومترهای 17، 20 و 41 و در شرایط بروز پدیده یخبندان در کیلومتر 100 و در شرایط هوای ابری کیلومتر 112 و در هنگام ریزش باران کیلومتر 124 و در هوای با گرد وغبار کیلومتر 68 و در هنگام هوای با بادهای شدید کیلومتر 27 دارای حداکثر فراوانی تصادفات هستند که از این لحاظ جز نقاط خطرناک محسوب می شوند و همچنین نتیجه می شود که هر چه محور ایلام- کرمانشاه از ارتفاعات بالاتری عبور می کند به علت شرایط نابهنجارتر اقلیمی، میزان تصادفات نیز در شرایط نامساعد جوی در همان مقاطع افزایش می یابد. واژگان کلیدی : ایمنی جاده ای، تصادفات، محور ایلام - کرمانشاه ، مخاطرات اقلیمی، سیستم اطلاعات جغرافیای gis)).