در میان مدیاتورهایی که توسط اندوتلیوم آزاد می شوند، نیتریک اکسید بسیار مهم می باشد. آنزیم های مسئول سنتز نیتریک اکسید، نیتریک اکسید سنتازها هستند. تاکنون سه ایزوفرم اندوتلیالی، نورونی و القایی ازاین آنزیم شناخته شده است. ایزوفرم اندوتلیالی این آنزیم علاوه بر سلول های اندوتلیالی در پلاکت ها نیز بیان می شود و نقش مهمی در سیستم قلبی- عروقی ایفا می کند. نیتریک اکسید تولید شده ازاین ایزوفرم در کنترل فشار خون، ترومبوز و انبساط دیواره عروقی شرکت می کند. اختلال در تولید نیتریک اکسید ممکن است در بروز ترومبوتیک عروق شرکت کند. هدف از این مطالعه بررسی رابطه غلظت نیتریک اکسید، بیان وفعالیت آنزیمenos با بیماری های قلبی عروقی می باشد. از 60 نفر مورد مطالعه،20نفر بیمار قلبی- عروقی بوده که لخته داشتند،20نفر دارای چسبندگی عروق کمتر از 70% بوده و 20 نفر هم افرادی که مشکل قلبی عروقی نداشته و نرمال بودند. اندازه گیری غلظت پلاسمایی no بر اساس معرف گریس، فعالیت آنزیم بر اساس اسپکتروفلوریمتر و بیان آنزیم در پلاکت ها بر اساس time pcr- realصورت گرفت. نتایج نشان می دهند که غلظتno پلاسمایی در بیماران دارای لخته ( µm09/0± 53/0 ) و بیماران دارای چسبندگی عروق ( µm11/0± 31/1 ) نسبت به افراد نرمال (µm10/0± 6/2 ) کاهش یافته و تفاوت معنی داری میان آنها وجود دارد sig=0.000, p<0.05)). همچنین فعالیت آنزیم در بیماران دارای لخته (µm013/0± 68/0) وبیماران دارای چسبندگی عروق (µm017/0± 85/0) نسبت به افراد نرمال µm)019/0± 29/1) کاهش یافته و بین آنها تفاوت معنی داری وجود دارد sig=0.000, p<0.05)) . بیان آنزیم نیز در افراد دارای گرفتگی عروق نسبت به افراد نرمال به میزان 1به 5 برابر و در افراد دارای لخته، نسبت به افراد نرمال به میزان 1به 75 برابر کاهش یافته است . آنالیز رگرسیون نشان داد که بیماری های قلبی با میزان no، بیان وفعالیت آنزیمenos در ارتباط است. کلمات کلیدی : نیتریک اکسید سنتاز، قلبی-عروقی، پلاکت، ترومبوز، time pcr- real