بیماری نقص ایمنی متغیر شایع cvid گروه هتروژنی از بیماری های نقص اولیه ایمنی است که با هیپوگاماگلوبولینمی و افزایش استعداد ابتلا به عفونت های مکرر مشخص می شود. اکثر بیماران cvid دارای تعداد طبیعی لنفوسیت های t و b در گردش می باشند، اما لنفوسیت های b در این بیماران در یکی از مراحل تمایز نهایی به پلاسماسل اختلال دارند. هنوز نقص ژنتیکی خاصی که توجیه کننده همه موارد بیماری cvid باشد، مشخص نشده است و ممکن است چندین نقص ژنتیکی متفاوت ولی با علائم بالینی مشابه باعث به وجود آمدن این بیماری شود. یکی از اختلالاتی که در لنفوسیتهای b این بیماران گزارش شده است نقص در پدیده تبدیل کلاس می باشد. این تحقیق به منظور بررسی فراوانی اختلال در پدیده تعویض کلاس در بیماران ایرانی انجام گرفت. 21 بیمار مبتلا به cvid (5 زن و 16مرد) و 21 فرد سالم با سن و جنس یکسان وارد مطالعه شدند. به طور خلاصه سلول های تک هسته ای خون محیطی به وسیله فایکول از نمونه های خون جدا شد. سلول های pbmc جهت بررسی مولکولی تعویض کلاس و تولید ige در حضور cd40l و il-4 به مدت 5 و 12 روز در دمای c?37 و 5 درصد co2کشت داده شدند. در روز پنجم rna سلولها از نظر تولید ige mrna با روش pcr مورد بررسی قرار گرفته و در روز دوازدهم مایع روئی کشت سلولی از نظر تولید ige با روش الیزا مورد آزمایش قرار گرفت. جهت اندازه گیری پاسخ تکثیری سلول های b در حضور محرکهای cd40l و il-4 از 3h-thymidine استفاده گردید. آزمایش rt-pcr برای mrna ژن های ige و aid نشان داد که همه نمونه های کنترل این ژنها را به صورت طبیعی بیان می کنند در حالیکه 5 بیمار قادر به بیان mrna ژن ige نبودند. همه نمونه های بیمار همانند نمونه های کنترل mrna ژن aid را بیان کردند. سلول های pbmc همه افراد کنترل (n=21) پس از تحریک توسط cd40l و il-4 ایمونوگلوبولین e را تولید نمودند (میانگین=ng/ml4/14) در حالیکه سلول های pbmc 6 بیمار میزان قابل مقایسه ای از ige در مقایسه با افراد سالم تولید کردند و 15 بیمار دیگر قادر به تولید میزان قابل اندازه گیری از ige نبودند.(p= 0.0001, t-test). از طرفی سلول های pbmc در نمونه خونی بیمارانی که mrna ژن ige را بیان نکرده بودند و 6 نمونه کنترل سالم در حضور cd40l و il-4 تکثیر شدند. میانگین شمارش در دقیقه در نمونه های کنترل 11709 و در نمونه های بیماران 6084 بود. در این مطالعه مشخص گردید که بیماران cvid از نظر اختلال در پدیده تبدیل کلاس هم هتروژن بوده بصورتیکه لنفوسیتهای b گروهی از بیماران بعد از تحریک توسط cd40l و il-4 قادر به تبدیل کلاس نمی باشند و این اختلال در مواردی در بیان mrna و در مواردی در تولید ایمونو گلو بولین مناسب مشاهده می گردد. در حالیکه در گروهی از بیماران پدیده تبدیل کلاس به درستی صورت می گیرد. به نظر می رسد که اختلال در پدیده تبدیل کلاس بعلت عدم پاسخ به محرکهای بکار گرفته شده در این مطالعه نباشد زیرا لنفوسیتهای b پاسخ تکثیری نسبتا مناسبی در حضور این محرکها داشتند.