چکیده به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت وتراکم بوته بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد در رقم اصلاح شده نخود آرمان، این تحقیق در قالب کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان در سال زراعی 89 -1388 اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ های مختلف کاشت درسه سطح (1- کشت انتظاری 2-کشت به هنگام بهاره 3- کشت دیر هنگام بهاره و عامل فرعی شامل تراکم های مختلف 20، 30و40 بوته در مترمربع بود . نتایج نشان داد که تاریخ کاشت روی تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه ، عملکرد دانه تاثیر معنی داری داشت. همچنین نتایج نشان داد که تراکم بوته تاثیر معنی داری روی تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت داشت. اثرمتقابل تاریخ کشت و تراکم بوته روی عملکرد دانه در سطح احتمال یک در صد معنی دار بود. در نهایت بالاترین عملکرد دانه در کشت انتظاری با تراکم 30 بوته در مترمربع حاصل شد و کمترین عملکرد دانه در کشت بهاره دیرهنگام با 40 بوته در مترمربع بدست آمد.