یکی از این رجال مهم تاریخ معاصر ایران ، مهدیقلی خان مخبرالسلطنه هدایت است که در حد فاصل سال های ????- ????ه.ش/ ????- ????م می زیسته و زمانه شش پادشاه - از اواسط سلطنت ناصرالدین شاه تا اواسط سلطنت محمد رضا شاه پهلوی- را درک نموده است. او علاوه بر آنکه یکی از مهم ترین رجال سیاسی دوران خویش محسوب می گشت و تا بالاترین سطوح سیاست و قدرت یعنی ریاست وزرائی رشد کرد، به مسائل فرهنگی نیز ابراز علاقه نموده و در این زمینه بسیار فعال و پر تکاپو بود. از همین رو در این پژوهش، به بررسی زندگی مخبرالسلطنه با تأکید بر آثار مکتوب، افکار و اندیشه های وی از لحاظ سیاسی و فرهنگی پرداخته شده است، که به نوعی آشکار کننده ی پاره ای از بخش های پازل بزرگ تاریخ سیاسی و فرهنگی معاصر ایران می باشد. این کار همچنین بر آن است که با تکیه بر آثار مخبرالسلطنه به این سوال پاسخ دهد که اندیشه ها و افکار وی از لحاظ نظری در بردارنده ی چه مضامین و مفاهیمی بوده است و از لحاظ عملی چه جایگاهی را در تاریخ معاصر ایران به خود اختصاص داده است؟ روش پژوهش در این نوشتار، تاریخی و با استفاده از اسلوب کتابخانه ای است.